Czy szczepionka przeciwko COVID-19 zadziała na osoby z otyłością, diabetyków i seniorów? Pojawiają się wątpliwości
Kilka zespołów jest już na etapie ostatniej fazy badań dotyczących szczepionki przeciwko COVID-19. Wiemy, że do jej wejścia na rynek jeszcze długa droga, ale już pojawiły się nowe pytania dotyczące jej skuteczności. Część ekspertów sugeruje, że jej działanie może być słabsze u osób otyłych.
1. Wątpliwości dotyczące szczepionki przeciwko COVID-19
Na przestrzeni ostatnich tygodni widać zmiany w przebiegu zakażenia koronawirusem i w przedziale wiekowym pacjentów, którzy chorują najczęściej. Jednak od początku pandemii nie zmieniło się jedno: osoby, które cierpią na choroby współistniejące, są bardziej narażone na ciężki przebieg COVID-19 i śmierć.
Wcześniejsze badania przeprowadzonych przez Brytyjczyków pod kierownictwem prof. Simona de Lusignana wskazywały, że w grupie ryzyka są przede wszystkim osoby cierpiące na otyłość i choroby nerek. WHO od początku epidemii zwraca uwagę na dużą liczbę osób otyłych wśród ofiar COVID-19.
W Stanach Zjednoczonych, gdzie ponad 40 proc. dorosłych cierpi na otyłość, coraz częściej słychać wątpliwości co do skuteczności szczepionki przeciwko COVID-19 właśnie w tej grupie osób oraz u diabetyków i seniorów po 65. roku życia.
"Szczepionkę stosujemy w celu pobudzenia układu odpornościowego do produkcji przeciwciał neutralizujących patogen, przeciw któremu powstała. Naukowcy są przekonani, że ze względu na zwiększoną produkcję leptyny powiązaną z otyłością, części populacji trudniej będzie uzyskać odporność" - wyjaśnia dr Chris Xu, dyrektor generalny ThermoGenesis.
2. Szczepionka przeciwko COVID-19 mniej skuteczna u osób z otyłością?
Badania dotyczące innych szczepionek potwierdziły, że część z nich rzeczywiście może być mniej skuteczna u osób z otyłością. Zależność odkryto po raz pierwszy w latach 70. XX w. podczas badań nad szczepionką przeciwko WZW typu B. Podobne reakcje obserwowano w przypadku szczepionek na wściekliznę, tężec i grypę A/H1N1.
Skuteczność szczepionki może osłabić przede wszystkim stan zapalny, który toczy się w organizmie.
"Zdolność danej osoby do zareagowania na szczepionkę zależy od sprawności jej układu odpornościowego. Badania sugerują, że u osób otyłych aktywacja limfocytów typu T, odgrywających ważną rolę w produkcji przeciwciał, jest wyhamowana" - mówi dr Xu.
Dr Larry Corey wytyka słaby punkt badań nad szczepionkami: w testach leków rzadko biorą udział osoby z wysokim wskaźnikiem masy ciała, ponieważ choroby związane z otyłością mogą zaburzyć wyniki badań. A to oznacza, że skuteczność ich stosowania w tej grupie nie jest dogłębnie zbadana. Być może będzie opracowany oddzielny wariant szczepionki dedykowany właśnie osobom z otyłością i pacjentom powyżej 65. roku życia.
"Wątpliwości rozwieją się w ciągu najbliższych 3 do 6 miesięcy. Wtedy nasze badania nad szczepionką wkroczą w trzecią fazę i zaczniemy oceniać jej bezpieczeństwo oraz skuteczność dla bardziej zróżnicowanej populacji" - zapewnia dr Larry S. Schlesinger, specjalista chorób zakaźnych, dyrektor generalny i prezes Texas Biomedical Research Institute w San Antonio.
3. Kiedy szczepionka przeciwko COVID-19 będzie gotowa?
Najbardziej optymistyczny scenariusz zakłada, że szczepionka przeciwko COVID-19 może być dostępna na początku 2021 r. Nad preparatem pracuje ponad 100 zespołów na całym świecie, w kilku ośrodkach badania są na ostatniej fazie testów klinicznych.
- Należy pamiętać, że szczepionka musi spełniać wiele rygorystycznych kryteriów, ale dwa z nich są absolutnie fundamentalne. Musi być bezpieczna i powodować wykształcenie trwałej odporności. Ocena obu kryteriów wymaga niestety dość dużo czasu - tłumaczył w rozmowie z WP abcZdrowie dr Marek Bartoszewicz, mikrobiolog z Uniwersytetu w Białymstoku.
- Zresztą nawet po dopuszczeniu preparatu, nadal jest on ściśle monitorowany między innymi pod kątem tego, czy nie powoduje żadnych niepożądanych objawów. Choć optymiści mówią o początku przyszłego roku, w mojej ocenie pierwszy preparat ma szansę pojawić się mniej więcej za rok - dodaje ekspert.
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.
