Depresja kobiet

Szacuje się, że kobiety chorują na depresję aż dwa razy częściej niż mężczyźni. Jaki jest dokładny związek depresji z płcią i czy rzeczywiście kobiety są bardziej podatne na zaburzenia nastroju? Z badań prowadzonych w różnych częściach świata wynika, że proporcje zachorowalności kobiet wobec mężczyzn są w różnych kulturach porównywalne – kobiety statystycznie częściej borykają się z problemem depresji. Z czego mogą wynikać wahania nastroju u kobiet? Psychologia wskazuje m.in. na takie czynniki, jak: wrażliwość psychiczna, empatia czy podatność na stres.

1. Objawy depresji u kobiet

Depresja u kobiet nie jest taka sama jak depresja u mężczyzn. Ma inne przyczyny, objawy i przebieg. Oprócz tego, leczenie depresji u kobiet trwa dłużej, a także częściej zdarzają się nawroty. Warto pamiętać, że depresja to nie jest zwykły smutek czy ucieczka przed problemami. To poważne zaburzenie nastroju, które utrudnia życie chorego i może doprowadzić nawet do samobójstwa. Depresja to zaburzenie afektywne, które utrzymuje się co najmniej dwa tygodnie. Głównymi objawami depresji są:

• obniżenie nastroju,
• brak odczuwania przyjemności i satysfakcji,
• utrata zainteresowania dotychczasowym hobby,
• obniżony apetyt,
• obniżone libido,
• poczucie winy i małej wartości,
• pesymistyczne widzenie przyszłości,
• bezsenność,
• myśli samobójcze i próby samobójcze.

Zobacz film

Istnieją także rodzaje depresji, które występują statystycznie częściej u kobiet niż u mężczyzn:

• depresja atypowa – o objawach różniących się od „zwykłej” depresji,
• depresja sezonowa – związana z niedoborem światła słonecznego.

Do symptomów kobiecej depresji zalicza się m.in.:

• zbyt dużą potrzebę snu,
• zwiększony apetyt,
• tycie,
• wieczorne spadki nastroju.

Oprócz tego kobiety częściej cierpią na objawy depresji, takie jak:

• płaczliwość,
• poczucie winy,
• obniżenie poczucia własnej wartości,
• problemy z koncentracją,
• brak energii.

Jak sobie pomóc w depresji? Leczenie depresji to długotrwały proces. Jeśli jednak kobieta cierpiąca na depresję zgłosi się do specjalisty, zacznie brać leki i stosować psychoterapię, zostanie wyleczona. Najtrudniejszą fazą leczenia depresji jest pierwszy miesiąc brania leków przeciwdepresyjnych – zazwyczaj nie dają jeszcze efektów, często pojawiają się natomiast efekty uboczne. Leczenie powinno trwać 6-12 miesięcy.

2. Dlaczego kobiety częściej cierpią na depresję?

Wśród dzieci depresja jest równie częsta u dziewczynek i u chłopców. Dopiero w okresie dojrzewania zapadalność na depresję staje się dwa razy częstsza u dziewcząt. Kobiety są bardziej podatne na zaburzenia depresyjne ze względów biologicznych:

• u kobiet często występują problemy z poziomem hormonów tarczycy, co zwiększa ryzyko depresji,
• wahania poziomu hormonów związane z miesiączkowaniem wywołują PMS, co także utrudnia kobietom życie i prowadzi do spadków nastroju,
• ciąża, która wpływa na poziom hormonów, zmianę trybu życia, lęk u przyszłych matek co do zdrowia dziecka i przebiegu ciąży,
• problemy związane z ciążą (bezpłodność, poronienie, niechciana ciąża) także mogą być przyczyną depresji u kobiet,
• po urodzeniu dziecka u wielu kobiet pojawia się tzw. „baby blues”, czyli czasowe obniżenie nastroju, natomiast u innych pojawia się depresja poporodowa,
• czas przed i w trakcie menopauzy to także wahania hormonalne, często wywołujące depresję.

Istnieją także czynniki psychologiczne, które zwiększają ryzyko zachorowania na depresję wśród kobiet:

• kobiety mają tendencję do zastanawiania się nad swoim stanem psychicznym, okazywania swojego przygnębienia, zwierzania się ze swoich uczuć, co potęguje objawy depresji; mężczyźni starają się zajmować czymś innym, co z kolei może pomóc w depresji,
• kobiety są bardziej podatne na stres, który znacząco wpływa na samopoczucie,
• niektórzy lekarze sugerują, że niezadowolenie z własnego wyglądu, częstsze u kobiet niż u mężczyzn, może także przyczyniać się do zwiększenia ryzyka depresji.

Kolejną grupą przyczyn depresji u kobiet są czynniki socjologiczne i uwarunkowania kulturowe:

• kobieta we współczesnym świecie często musi godzić ze sobą rolę matki, żony i pracownika, co zwiększa napięcie psychiczne i w efekcie może prowadzić do załamania,
• nasze społeczeństwo nadal pozostaje społeczeństwem patriarchalnym, gdzie mężczyznom przyznaje się większą swobodę i władzę, co sprawia, że kobiety mogą czuć się bezradne i bez wpływu na swoje życie,
• kobiety częściej są ofiarami przemocy, także seksualnej, a takie przeżycia zwiększają podatność na depresję i problemy emocjonalne.

Są pewne czynniki, które zwiększają ryzyko zachorowania na depresję u kobiet:

• depresja w rodzinie,
• utrata rodzica w dzieciństwie,
• bycie ofiarą przemocy seksualnej,
• przyjmowanie tabletek antykoncepcyjnych z dużą ilością progesteronu,
• przyjmowanie leków podnoszących poziom gonadotropin (stosowanych w leczeniu niepłodności kobiet),
• problemy życiowe.

2.1. Różnice socjologiczne między płciami

Statystyki pokazują, że istotnie płeć w znacznym stopniu determinuje skłonność do zaburzeń depresyjnych. Warto jednak pamiętać, że rzadsze zgłaszanie się mężczyzn z tym problemem do psychiatry może wynikać z kilku powodów. Jednym z nich jest panujący obecnie stereotyp męskości, który często utrudnia przyznanie się do depresji w tej grupie pacjentów. Fakt, że mężczyźni rzadziej szukają wsparcia terapeutycznego i pomocy lekarskiej podważa wiarygodność powyższych statystyk.

Tego zdania jest m.in. prof. Dariusz Galasiński, według którego nawet 65% przypadków depresji u mężczyzn pozostaje niewykrytych. Wielu mężczyzn wstydzi się tego, że mają objawy depresji. Większość z nich woli radzić sobie ze swoimi problemami w samotności. Dlatego często zamiast zgłosić się po fachową pomoc do specjalisty, starają się pomóc sobie sami, np. uciekając od smutku i przygnębienia w różnego rodzaju uzależnienia.

2.2. Różnice psychologiczne między płciami

Mózgi mężczyzny i kobiety różnią się pod względem podejścia do rozwiązywania problemów. Kobiety mają tendencję do zgłębiania przyczyny trudnego zdarzenia – wielokrotnego analizowania zaszłej sytuacji i rozważania jej różnych aspektów. W konsekwencji znacznie częściej narażone są na stres i spadek nastroju. Z kolei większość mężczyzn, jeśli ma poważny problem, podejmuje konkretne działania, aby go rozwiązać, bez zbytniego analizowania. W sytuacji bez wyjścia, kiedy nie ma perspektywy na rozwiązanie trudnej sytuacji, mężczyźni dużo częściej podejmują próby samobójcze. Szacuje się, że aż 80% samobójstw popełniają mężczyźni.

Niektórzy naukowcy podatność kobiet na zaburzenia nastroju wiążą z różnicami międzypłciowymi w odczuwaniu stresu. Według tego założenia, kobiety są znacznie bardziej narażone na przeżywanie stresu w codziennym życiu niż mężczyźni i dlatego są bardziej narażone na depresję. Wynikać miałoby to z takich czynników, jak:

• zaangażowanie w życie najbliższych – kobiety mogą silniej reagować na stres, który oddziałuje na innych ludzi, ponieważ są dużo bardziej zaangażowane w życie innych osób niż mężczyźni. Przy czym zaangażowanie to dotyczy nie tylko członków najbliższej rodziny, ale również przyjaciół, znajomych czy choćby sąsiadów. Założenie to potwierdziło badanie przeprowadzone na grupie dorosłych par bliźniąt w latach 90-tych przez zespół amerykańskich naukowców pod przewodnictwem psychiatry prof. K. Kendlera. Okazało się wówczas, że w porównaniu z grupą mężczyzn, kobiety wspominały więcej chorób, wypadków i kryzysów zdarzających się członkom rodziny i najbliższym przyjaciołom. Prawdopodobnie wynika to z faktu, że kobiety przeżywają takie trudne sytuacje silnie emocjonalnie i bardziej skupiają na nich swoją uwagę;
• większe ryzyko trudnych doświadczeń – niektórzy naukowcy uważają kobiety za tę płeć, która jest bardziej narażona na trudne doświadczenia. Są to m.in.: przemoc seksualna doznawana w dzieciństwie, wczesnej młodości oraz wieku dorosłym; nieplanowana ciąża; samotne rodzicielstwo; mniejsze szanse na pracę, a także podwójne role w życiu – matki i pracownicy;
• gorszy styl radzenia sobie ze stresem – z kolei Nolen-Hoeksema twierdzi, że rozwój socjalny narzuca ludziom podział według ról płciowych. Wpływa on na wykształcenie się różnych stylów radzenia sobie ze stresem w życiu. Chłopców zniechęca się do okazywania uczuć, ucząc ich podejmowania działań, podczas gdy dziewczynki zachęca się do wyrażania emocji i analizowania ich z innymi. W konsekwencji, w życiu dorosłym mężczyźni są nastawieni zadaniowo, a kobiety emocjonalnie – drugi styl reagowania na sytuację problemową sprzyja rozwojowi depresji.

2.3. Różnice biologiczne między płciami

Na rozwój depresji u kobiet mogą mieć wpływ również różne czynniki biologiczne. Istnieje hipoteza, zgodnie z którą do takich czynników należą różnice hormonalne pomiędzy płciami. Wciąż jednak brakuje konkretnych badań, które potwierdziłyby zależność między poziomem żeńskich hormonów a występowaniem dużej depresji. Zagadnienie to jest więc dość kontrowersyjne.

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.