Diklofenak - działanie, wskazania, przeciwwskazania, skutki uboczne, interakcje

Diklofenak to popularny składnik leków o właściwościach przeciwbólowych i przeciwzapalnych. Jest dostępny w postaci tabletek, zastrzyków, żelu do smarowania ciała i plastrów. Najczęściej stosowany jest przez osoby zmagające się z zapaleniem stawów i zmianami zwyrodnieniowymi kręgosłupa, choć diklofenak wspiera również leczenie bólów pourazowych.

1. Co to jest diklofenak?

Diklofenak to pochodna kwasu fenylooctowego, popularny składnik produktów leczniczych o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym. Należy do grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych i jest jednym z najczęściej zalecanych środków NLPZ na świecie.

Diklofenak wykazuje właściwości przeciwbólowe, przeciwzapalne i przeciwgorączkowe. Został wprowadzony do lecznictwa w 1988 roku, obecnie wykorzystuje się go w reumatologii, chirurgii, medycynie paliatywnej, ortopedii i traumatologii, stomatologii, urologii oraz okulistyce.

2. W jakiej formie występuje diklofenak?

Zobacz film: "Choroby serca najczęstszą przyczyną zgonów Polaków"

Istnieje kilka postaci leków, w których substancją czynną jest diklofenak:

• tabletki powlekane,
• tabletki o zmodyfikowanym uwalnianiu,
• tabletki dojelitowe,
• kapsułki miękkie,
• kapsułki o przedłużonym uwalnianiu,
• roztwór do wstrzykiwań,
• czopki,
• diklofenak żel,
• diklofenak maść (tzw. diklofenak bez recepty),
• krople do oczu,
• aerozol na skórę,
• roztwór do płukania jamy ustnej i gardła,
• plaster leczniczy.

Tabletki diklofenak wykazują szybkie, przedłużone lub opóźnione działanie, natomiast lek w formie żelu niemal natychmiast zmniejsza ból i stan zapalny w miejscu aplikacji. Jednocześnie preparat stosowany miejscowo wiąże się z mniejszym ryzykiem wystąpienia skutków ubocznych, w przeciwieństwie do tabletek czy kapsułek. Diklofenak w postaci plastrów leczniczych ułatwia leczenie zwichnięć, nadwyrężeń i siniaków.

3. Diklofenak - wskazania

Diklofenak ma właściwości przeciwbólowe i słabe przeciwgorączkowe. Kumuluje się w mazi stawowej i długotrwale redukuje stan zapalny stawów, pomimo półtrwania w osoczu przez zaledwie 1-2 godziny. Wskazania do zastosowania diklofenaku to:

• dolegliwości bólowe,
• stany zapalne,
• obrzęki,
• reumatoidalne zapalenie stawów,
• zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa,
• zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa,
• dna moczanowa,
• zapalenie przydatków,
• zapalenie przedniego odcinka gałki ocznej,
• stan po operacji usunięcia zaćmy,
• profilaktyka śródoperacyjnego zwężenia źrenic,
• bolesne miesiączki,
• naczyniowe bóle głowy,
• ostre i przewlekłe stany zapalne,
• ból pooperacyjny,
• ból pourazowy,
• nerwobóle.

4. Diklofenak - przeciwwskazania

Diklofenak, pomimo że należy do popularnych niesteroidowych leków przeciwzapalnych nie powinien być stosowany przez wszystkich pacjentów. Zażywanie tego preparatu wyklucza nadwrażliwość na którykolwiek ze składników, a także astma aspirynowa, choroba wrzodowa, upośledzenie czynności wątroby, niewydolność nerek oraz porfiria.

Lek nie jest wskazany również dla dzieci poniżej 12. roku życia oraz osób z zastoinową niewydolnością serca, chorobą niedokrwienną serca, chorobą tętnic obwodowych lub naczyń mózgowych. Diklofenak może nie być bezpieczny dla pacjentów z cukrzycą, hiperlipidemią i nadciśnieniem tętniczym oraz dla palaczy.

5. Diklofenak - skutki uboczne

Jak w przypadku każdego leku, stosowanie diklofenaku może wiązać się z wystąpieniem następujących działań niepożądanych:

• nudności i wymioty,
• biegunka,
• wzdęcia,
• ból brzucha,
• jadłowstręt,
• bóle i zawroty głowy,
• pokrzywka i wysypka skórna,
• zwiększenie aktywności aminotransferaz wątrobowych,
• zapalenie błony śluzowej żołądka i jelit,
• zespół Stevensa-Johnsona,
• martwica toksyczna rozpływna naskórka,
• złuszczające zapalenie skóry,
• krwawienia z przewodu pokarmowego,
• wrzody żołądka i jelit,
• zapalenia jamy ustnej,
• zaburzenia przełyku,
• niewydolność nerek,
• zapalenie trzustki,
• zwiększone ryzyko zawału serca i udaru,
• wstrząs anafilaktyczny po podaniu w iniekcji.

Warto pamiętać, że diklofenak należy do substancji fotouczulających, co oznacza, że ekspozycja na promieniowanie słoneczne może spowodować wystąpienie pęcherzy i obrzęków. Ryzyko to występuje bez względu na formę podania leku oraz okres jego stosowania.

6. Interakcje diklofenaku z innymi substancjami leczniczymi

Diklofenak może osłabiać działanie leków przeciwnadciśnieniowych, natomiast w przypadku leków przeciwzakrzepowych, antyagregacyjnych oraz selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny zwiększa ryzyko krwawień.

Diklofenak w połączeniu z lekami z grupy chinolonów może skutków pojawieniem się drgawek, natomiast w duecie z glikozydami nasercowymi może nasilać objawy niewydolności serca i powodować wzrost glikozydów w osoczu.

Inne NLPZ oraz leki z grupy kortykosteroidów mogą nasilać skutki uboczne diklofenaku, a kolestypol i cholestyramina zmniejszać lub opóźniać wchłanianie tej substancji czynnej. W przypadku stosowania diklofenaku i leków przeciwcukrzycowych zaleca się monitorowanie poziomu glukozy we krwi.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.