Hipoglikemia – przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie, dieta

Hipoglikemia to stan, w którym poziom glukozy we krwi spada poniżej prawidłowych wartości. Glukoza jest podstawowym źródłem energii dla komórek w organizmie, zwłaszcza dla mózgu. Kiedy stężenie cukru we krwi staje się zbyt niskie następuje pogorszenie samopoczucia, a w skrajnych przypadkach hipoglikemia może prowadzić do utraty przytomności, a nawet śpiączki. Jakie są różnice między hipoglikemią a objawami normalnego głodu?

1. Co to jest hipoglikemia?

Hipoglikemia to stan charakteryzujący się spadkiem poziomu glukozy we krwi poniżej normy. Stężenie cukru we krwi na czczo powinno wynosić od 70 do 99 mg/dL. Hipoglikemia rozpoznawana jest w sytuacji, gdy poziom glukozy wynosi mniej niż 70 mg/dL.

Stan ten sprawia, że ilość glukozy w organizmie jest niewystarczająca do zaspokojenia potrzeb energetycznych komórek. W efekcie następuje pogorszenie samopoczucia, w postaci osłabienia, drżenia, potliwości czy bólu głowy.

Zobacz film: "Jak pomóc w przypadku napdadu hipoglikemii?"

Epizody hipoglikemii mogą być też niebezpieczne dla zdrowia, ponieważ w skrajnych przypadkach prowadzą do utraty przytomności i śpiączki.

2. Przyczyny hipoglikemii

Czynniki, które mogą powodować hipoglikemię to:

• przyjęcie zbyt dużej dawki insuliny lub leków przeciwcukrzycowych w stosunku do ilości spożytych węglowodanów,
• pomijanie posiłków lub jedzenie w nierównych odstępach czasu,
• intensywny wysiłek fizyczny bez dostarczenia odpowiedniej ilości węglowodanów,
• picie alkoholu bez jednoczesnego spożywania pokarmu,
• choroby wątroby,
• choroby nerek,
• ciąża,
• zaburzenia hormonalne,
• nagłe spożycie dużej ilości cukrów prostych,
• hiperinsulinemia (nadmierne wydzielanie insuliny w odpowiedzi na spożycie pokarmów),
• zaburzenia przemiany węglowodanów,
• niewydolność kory nadnerczy,
• niewydolność przysadki mózgowej.

3. Czy hipoglikemia może wystąpić u osób bez cukrzycy?

Hipoglikemia może wystąpić u osób bez cukrzycy, choć jest to zjawisko znacznie mniej powszechne. Spadek stężenia cukru może być spowodowany różnymi czynnikami, takimi jak nieregularne spożywanie posiłków, intensywny wysiłek fizyczny, nadmierne picie alkoholu lub problemy zdrowotne.

4. Jakie są objawy hipoglikemii?

Objawy hipoglikemii mogą być różnorodne i obejmować szeroki zakres dolegliwości fizycznych oraz psychicznych:

• odczucie chwiejności, niestabilności lub zawrotów głowy.
• drżenie rąk, nóg lub całego ciała,
• uczucie ogólnego zmęczenia i osłabienia,
• ból głowy,
• dyskomfort w okolicy brzucha.
• nerwowość, drażliwość, uczucie niepokoju,
• problemy z koncentracją,
• mgła mózgowa,
• silne uczucie głodu,
• rozmyte widzenie,
• nadmierna potliwość,
• wahania nastroju,
• szybkie lub nieregularne bicie serca.
• bladość skóry, zwłaszcza w okolicy twarzy,
• zaburzenia snu,
• mrowienie lub drętwienie w okolicach ust,
• wrażenie zmęczonych oczu,
• zaburzenia równowagi,
• trudności w artykulacji słów,
• nietypowe zachowanie, impulsywność.
• spłycenie oddechu,
• suchość w jamie ustnej.
• zmiany w częstotliwości oddawania moczu,
• wzmożone pragnienie.

Dolegliwości spowodowane zbyt niskim poziomem glukozy we krwi mogą się różnić w zależności od indywidualnych cech organizmu, stopnia obniżenia stężenia cukru oraz czasu trwania hipoglikemii.

5. Diagnoza i testy na hipoglikemię

Diagnostyka hipoglikemii obejmuje ocenę objawów klinicznych oraz pomiar poziomu glukozy we krwi - na czczo, po spożyciu posiłku i w losowych momentach w ciągu dnia.

Lekarz może skierować pacjenta na test obciążenia glukozą, polegający na wypiciu roztworu glukozy na czczo i wykonaniu pomiarów stężenia cukru we krwi po upływie jednej i dwóch godzin.

W niektórych przypadkach lekarz może zalecić dodatkowe badania, np. oznaczenie poziomu hormonu czy badania obrazowe. Postawienie diagnozy hipoglikemii opiera się na zestawieniu objawów klinicznych z wynikami badań laboratoryjnych.

6. Leczenie i zarządzanie hipoglikemią

Leczenie hipoglikemii zależy od przyczyn jej wystąpienia, choć pierwszym krokiem jest jak najszybsze podniesienie poziomu cukru we krwi. W tym celu należy zjeść lub wypić coś słodkiego.

W kontekście cukrzycy kluczowym elementem zarządzania hipoglikemią jest dostosowanie diety i dawek leków przeciwcukrzycowych, zwłaszcza insuliny.

W celu minimalizacji ryzyka hipoglikemii, pacjenci z cukrzycą powinni eliminować czynniki ryzyka, takie jak nadmierne spożycie alkoholu, nieregularne spożywanie posiłków czy nadmierny wysiłek fizyczny bez dostarczenia odpowiedniej ilości węglowodanów.

Dobrym pomysłem jest również wdrożenie systemu ciągłego monitorowania glikemii, który umożliwia śledzenie poziomu glukozy w czasie rzeczywistym, co pozwala na szybką reakcję na ewentualne zmiany. Natomiast w przypadkach, gdzie hiperinsulinemia jest przyczyną hipoglikemii, lekarz może zalecić leki hamujące nadmierną produkcję insuliny.

W procesie leczenia i zarządzania hipoglikemią znaczącą rolę odgrywa również edukacja. Pacjenci powinni być świadomi ryzyka, umieć rozpoznawać objawy zbyt niskiego stężenia cukru we krwi i odpowiednio na nie reagować.

7. Rola diety w zapobieganiu hipoglikemii

Dieta odgrywa kluczową rolę w zarządzaniu poziomem glukozy we krwi, zwłaszcza u osób z cukrzycą. Oto kilka ważnych aspektów zapobieganiu hipoglikemii:

• regularne spożywanie posiłków,
• zrezygnowanie z pomijania posiłków i głodówek,
• ograniczenie spożycia cukrów prostych,
• jedzenie większej ilości błonnika w postaci owoców, warzyw i pełnoziarnistych produktów zbożowych,
• uwzględnienie odpowiedniej ilości białka w posiłkach,
• spożywanie alkoholu wyłącznie w połączeniu z posiłkiem, który zawiera węglowodany,
• prawidłowe nawodnienie organizmu,
• monitorowanie ilości spożywanych węglowodanów w kontekście dawkowania insuliny lub leków przeciwcukrzycowych.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.