Jak dobrze dobrać antykoncepcję?
Jak z dostępnych różnych form antykoncepcji wybrać tę najlepszą? Rozpocząć od wizyty w gabinecie ginekologa. Dokładny wywiad chorobowy i badania plus rozmowa o potrzebach i oczekiwaniach kobiety to najlepszy przepis na skuteczne zabezpieczenie.
Decyzja o stosowaniu antykoncepcji hormonalnej musi być poprzedzona wizytą u ginekologa. Szczególne znaczenie ma dokładny wywiad – pacjentka powinna poinformować o przebytych chorobach, operacjach oraz ciążach i porodach. Ważne jest także badanie piersi, badanie ginekologiczne oraz wykonanie rozmazu cytologicznego, a przede wszystkim wykluczenie, czy obecnie pacjentka jest w ciąży.
W przypadku zaburzeń cyklu miesiączkowego czy innych zaburzeń endokrynologicznych, przed włączeniem antykoncepcji, lekarz kieruje pacjentkę na badania hormonalne.
1. Decydujące czynniki
Przy doborze metody antykoncepcyjnej należy kierować się przede wszystkim jej skutecznością, odwracalnością oraz bezpieczeństwem stosowania. Nie mniej ważne są preferencje pacjentki odnośnie np. ceny produktu czy regularności (terminowości) stosowania.
Właśnie ze względu na regularność stosowania antykoncepcję możemy podzielić na powtarzalną (pigułka/pierścień/plaster) wymagającą regularnego stosowania (codziennie/cotygodniowo/comiesięcznie) i długoterminową, reprezentowaną przez systemy wewnątrzmaciczne i implant podskórny, zakładane raz na kilka lat. Nie bardzo wiadomo, do której grupy zaliczyć wykonywany co trzy miesiące antykoncepcyjny zastrzyk domięśniowy. Czy to jeszcze antykoncepcja powtarzalna (kwartalnie) czy już długoterminowa?
Doustne tabletki antykoncepcyjne różnią się składnikami hormonalnymi - rodzajem progestagenu oraz estrogenu. Mechanizm ich działania polega przede wszystkim na zapobieganiu selekcji i pojawieniu się pęcherzyka dominującego w jajniku, co prowadzi do braku owulacji. Zagęszczony śluz szyjkowy nie przepuszcza plemników i hamuje ich dojrzewanie.
2. Paleta możliwości
Wybór produktów antykoncepcyjnych jest bardzo szeroki, należy je więc dobierać indywidualnie. Dobrze dopasowana metoda antykoncepcyjna powinna nieść ze sobą również korzyści pozaantykoncepcyjne. Należą do nich przede wszystkim: regularność cykli menstruacyjnych, ograniczenie bolesnego miesiączkowania, zmniejszenie obfitości krwawień miesiączkowych, ograniczenie występowania nieprawidłowych krwawień z macicy czy złagodzenie objawów trądziku. Udowodniono, że antykoncepcja hormonalna zmniejsza ponadto ryzyko występowania czynnościowych torbieli jajników, bo przecież zupełnie hamuje ich czynność. Istnieje także literatura medyczna, pozytywnie oceniająca stosowanie wybranych produktów w leczeniu policystycznych jajników, czy w leczeniu endometriozy. Dodatkowo tabletka antykoncepcyjna redukuje także ryzyko wystąpienia raka endometrium nawet o 44% i raka jajnika o 42%.
3. Wygodnie i dyskretnie
Antykoncepcja długoterminowa zapewnia wygodną, bezpieczną i tanią (w przeliczeniu na cykle) ochronę. Warto zapytać swojego ginekologa o wewnątrzmaciczny system. Dostępna jest również nowa, pomniejszona hormonalna wkładka antykoncepcyjna, dzięki czemu jest bardzo łatwa w aplikacji. Zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego można ją stosować również u kobiet, które nie rodziły.
Mechanizm działania wewnątrzmacicznych systemów hormonalnych polega przede wszystkim na działaniu miejscowym w jamie macicy – zaburza aktywność plemników, zagęszcza śluz szyjkowy, hamuje wzrost endometrium. Ma minimalny wpływ na owulację. Niweluje błędy, jakie mogą pojawić się przy przyjmowaniu doustnych jednoskładnikowych pigułek oraz ryzyko pojawienia się konsekwencji w postaci nieplanowanej ciąży lub powikłań ogólnoustrojowych u pacjentki (hormonalne rozregulowanie cyklu menstruacyjnego). Dodatkowo może zmniejsza dolegliwości bólowe związane z endometriozą oraz obfitość krwawień. Jej działanie jest odwracalne po usunięciu z jamy macicy.
Nowoczesne, bezpieczne, wysoce skuteczne i wygodne – to łączy metody współczesnej antykoncepcji. Nie potrafią tylko jednego: ochronić przed chorobami przenoszonymi drogą płciową. Dlatego warto podczas współżycia rozważyć stosowanie dodatkowej ochrony, np. w postaci prezerwatywy.
4. Dobrana indywidualnie
Terapia hormonalna, jak każdy lek, ma także przeciwskazania do stosowania. Dlatego tak ważne, by pacjentka podczas wizyty lekarskiej dokładnie opowiedziała o przebytych chorobach, stylu życia oraz nałogach. Wśród głównych przeciwwskazań do stosowania dwuskładnikowej antykoncepcji hormonalnej wymieniane są: czynna lub przebyta żylna choroba zakrzepowo-zatorowa, niezdiagnozowane krwawienie z dróg rodnych, choroby płytek krwi, cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, udar, aktywne wirusowe zapalenie wątroby lub guzy wątroby, okres krótszy niż sześć tygodni po porodzie.
W niektórych przypadkach przeciwwskazań do pigułki, pierścienia czy plastra może być zalecana antykoncepcja jednoskładnikowa – taka jak system wewnątrzmaciczny czy implant podskórny. Współcześnie kobiety mogą wybierać spośród wielu rozwiązań antykoncepcyjnych. Najważniejsza jest wizyta u lekarza, który przybliży zalety i konsekwencje stosowania poszczególnych metod oraz pomoże dobrać najlepszą, najbardziej odpowiednią dla danej kobiety.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.