Trwa ładowanie...
Artykuł zweryfikowany przez eksperta: Lek. Izabela Lenartowicz

Żylaki - przyczyny, objawy, leczenie, domowe sposoby

Żylaki to powszechna przypadłość, która dotyczy zarówno mężczyzn jak i kobiet.
Żylaki to powszechna przypadłość, która dotyczy zarówno mężczyzn jak i kobiet. (Adobe Stock)

Żylaki to powszechna przypadłość, zwłaszcza wśród kobiet. Szacuje się, że na to schorzenie cierpi aż 10 milionów Polaków. Zgrubienia żył to problem nie tylko estetyczny, ale również zdrowotny. Ból, uczucie ciężkości, obrzęki, pulsowanie to typowe objawy towarzyszące żylakom. Nieleczone mogą prowadzić do niewydolności żylnej oraz zapalenia żył głębokich. Najbardziej niebezpieczne są jednak zatory żylne, które mogą skończyć się nawet śmiercią. Chcesz pozbyć się żylaków? Wypróbuj tanie i skuteczne domowe sposoby, dzięki którym zminimalizujesz widoczność żył i pozbędziesz się bolesnych dolegliwości.

spis treści

1. Czym są żylaki?

Żylaki to żyły, które uległy rozszerzeniu. Powstają one wraz z upływem lat lub podczas ciąży, głównie w kończynach dolnych. Problem ten dotyczy nie tylko kobiet, lecz także mężczyzn. Żylaki nóg często powstają u osób, które przez większość dnia pozostają w pozycji stojącej. Czasami są tylko niewielkim defektem kosmetycznym. W innych przypadkach żylaki okazują się poważnym problemem zdrowotnym.

2. Jak powstają żylaki?

Żylaki to potoczna nazwa choroby, jaką jest przewlekła niewydolność żylna. Jest to jedna z częstszych chorób układu krwionośnego. Objawia się widocznymi przez powłoki skórne wypukłościami, zgrubieniami i przebarwieniami żył. Żylaki na nogach powstają na skutek upośledzenia drożności naczyń żylnych i wzrostu ciśnienia hydrostatycznego w ich świetle.

Zobacz film: "Jak zapobiegać żylakom?"

Podskórne zgrubienia powstają po zakrzepowym zapaleniu żył. Bagatelizowanie choroby prowadzi do zaburzeń w odżywianiu naczyń, czego konsekwencją są często owrzodzenia podudz.

Żyły są naczyniami krwionośnymi, którymi krew płynie w górę do serca. Jest to możliwe dzięki zastawkom, wypustkom błony naczyń. Zamykają się, gdy krew płynąca do góry próbuje się cofnąć. Cofnięcie krwi jest możliwe jeśli zastawki działają nieprawidłowo.

Niektórzy z nas rodzą się z uszkodzonymi zastawkami, innym psują się na skutek zakrzepowego zapalenia żył. Jeśli krew w żyłach spływa na dół, rośnie jej ciśnienie i krew z większą siłą naciska na ściany naczyń. Żyły rozszerzają się i już nie wracają do swojego pierwotnego kształtu.

Właśnie w taki sposób powstają żylaki. Skóra pod nimi bywa cienka, napięta i błyszcząca. Prześwituje przez nią niebieska, falista linia, to właśnie chora żyła.

Naukowcy wyliczyli, że gdybyśmy połączyli ze sobą wszystkie naczynia, którymi płynie krew w nodze, to otrzymalibyśmy rurkę o długości 100 kilometrów! Krew płynie przez tzw. układ żył głębokich, czyli żyły schowane głęboko w nodze i układ żył powierzchniowych, czyli naczynia krwionośne znajdujące się blisko powierzchni. Oba układy łączą się perforatorami.

Żylaki najczęściej występują w żyłach powierzchniowych, choć przepływa nimi tylko 10% krwi żylnej z nóg. Niekiedy na skutek słabych zastawek żył głębinowych, krew cofa się do żył powierzchniowych.

3. Rodzaje żylaków

Żylaki bardzo często traktowane są jako defekt eststyczny nóg. Żylaki kojarzą nam się zwykle z brzydkimi żyłami na nogach, ale to wcale nie jedyny ich rodzaj. Są przecież żylaki odbytu, żylaki przełyku, pochwy i macicy czy wreszcie żylaki, brzmiących trochę tajemniczo, powrózków nasiennych.

3.1. Żylaki kończyn dolnych

Żylaki kończyn dolnych to trwałe poszerzenia żył powierzchniowych. Są one objawem przewlekłej choroby żylnej, co oznacza po prostu, że krew ma utrudniony odpływ z nóg. Dlaczego tak się dzieje? Krew w żyłach może płynąć z kończyn dolnych do serca, a zatem do góry, dzięki mięśniom nóg, które zachowują się po prostu jak pompa. Ale przecież mięśnie działają tylko w ruchu.

To dlatego osoby, które prowadzą siedzący tryb życia prędzej czy późnej zaczynają mieć problemy z żylakami. Najpierw pojawiają się żylaki pierwotne – te które dotknęły żył powierzchniowych, później problem się jeszcze powiększa i powstają zmiany w żyłach głębokich. Zalegająca na dole krew początkowo tylko delikatnie prześwituje przez skórę, z biegiem czasu pojawiają się jednak grube, ciemnoniebieskie wybrzuszenia.

Nie tylko na nogach - 5 miejsc, w których mogą pojawić się żylaki
Nie tylko na nogach - 5 miejsc, w których mogą pojawić się żylaki [6 zdjęć]

Żylaki powstają w wyniku nadmiernego poszerzenia żył. Najczęściej są wynikiem chorób związanych z układem

zobacz galerię

3.2. Żylaki odbytu

Żylaki odbytu zwane są hemoroidami. Powstają, ponieważ zwiększa się ciśnienie w naczyniach żylnych odbytu. Może to być spowodowane:

Wraz z wiekiem tkanka łączna, która znajduje się w odbycie i mocuje tam naczynia żylne, zaczyna słabnąć przez co żylaki mogą wypadać na zewnątrz, co wiąże się z bolesnymi dolegliwościami.

3.3. Żylaki przełyku

To marskość wątroby jest przyczyną tego rodzaju żylaków. Kiedy wątroba jest niesprawna, krew, która powinna przez nią przepływać musi sobie szukać innych naczyń krwionośnych. Powstaje tzw. krążenie oboczne, a jedną z jego dróg stają się właśnie żyły przełyku. Te naczynia są oczywiście zupełnie nieprzystosowane do przepływu tak dużej ilości krwi. Zaczynają się więc rozciągać i tak pojawiają się żylaki przewodu pokarmowego. W końcu naczynia mogą nie wytrzymać i pęknąć, a krwotok jest wtedy groźny dla życia.

3.4. Żylaki powrózka nasiennego

Pojawiają się w żyłach, które zbierają krew z jąder oraz moszny. Powstają na skutek wrodzonej lub nabytej niewydolności zastawek w żyłach. Z tego powodu krew się cofa, zalega, jej ciśnienie wzrasta, a żyły się poszerzają. Przyczyną żylaków powrózków nasiennych może być nowotwór nerki lub zakrzepica naczyń nerkowych. Takie zmiany mogą być również wrodzone.

Zobacz także:

3.5. Żylaki macicy i pochwy

Ten rodzaj żylaków powstaje w czasie ciąży z powodu nacisku, ciągle powiększającej się macicy, na miednicę. Możliwe jest również powstanie żylaków w żyłach pęcherza moczowego.

4. Przyczyny żylaków kończyn dolnych

Mianem żylaków kończyn dolnych określa się zmienione chorobowo, poskręcane i pogrubione odcinki żył powierzchownych. Żylaki są wyczuwalne pod skórą i można je dostrzec - mają postać guzków lub nabrzmiałych powrózków. Żylaki widoczne przez skórę jako guzki to tak zwane perforatory - niewydolne połączenia pomiędzy układem żył powierzchownych i głębokich.

Do wystąpienia żylaków przyczynia się nabyta lub genetyczna niewydolność zastawek żył powierzchownych, która prowadzi do zastoju żylnego, upośledzenia odpływu krwi oraz wzrostu ciśnienia hydrostatycznego w obrębie naczyń powierzchownych. Ściany żył stają się wiotkie i podatne na odkształcenia.

Przyczyną żylaków jest odziedziczona skłonność do tego schorzenia, a także styl życia wpływający na obniżenie sprawności naczyń żylnych. Na żylaki cierpi co trzecia kobieta i co piątym mężczyzna po 45. roku życia.

Schorzenie to jest uwarunkowane genetycznie, niestety dziedziczymy je nie tylko po rodzicach, ale także po dziadkach, a nawet pradziadkach.

Czynniki osłabiające kondycję żył powierzchownych, to:

  • siedzący tryb życia,
  • brak ruchu,
  • częste, gorące kąpiele,
  • nadużywanie sauny,
  • złe nawyki żywieniowe,
  • otyłość,
  • płaskostopie lub inna wada postawy),
  • przebyte zapalenie żył głębokich,
  • zakrzepica żylna,
  • ciąża,
  • podwyższone ciśnienie w brzuchu,
  • wzrost objętości krwi,
  • mała aktywność ruchowa,

Ryzyko wystąpienia żylaków wzrasta u kobiet, które są w kolejnej ciąży), poród oraz przebyta kuracja hormonalna.

Do czynników ryzyka żylaków kończyn dolnych należą: podeszły wiek, płeć żeńska, wykonywanie ciężkiej pracy fizycznej w pozycji stojącej (chirurdzy, fryzjerzy, kelnerzy), rasa – żylaki nóg to problem białych kobiet, ubranie – noszenie obcisłych skarpetek, podkolanówek lub pończoch sprzyja zatrzymywaniu krwi w żyłach, kobiety powinny także unikać chodzenia na wysokich obcasach, dieta uboga w błonnik, niedobór witaminy C, przewlekłe zaparcia, nałogi – palenie papierosów i nadużywanie alkoholu (to rozszerza naczynia krwionośne).

Istnieje też pojęcie żylaków wtórnych – taka sytuacja ma miejsce, gdy ciśnienie w żyłach powierzchownych jest podwyższone wskutek większej ilości krwi, jaka musi zostać przepompowana, gdy niedrożny jest układ żył głębokich. Do niedrożności żył głębokich dochodzi przeważnie na tle przebytej ich zakrzepicy.

5. Objawy żylaków kończyn dolnych

Dolegliwości związane z niewydolnością żył rozwijają się powoli, ale nie bezobjawowo. Początkowe objawy żylaków nóg to dolegliwości kończyn polegające na obrzmieniach, zespole niespokojnych nóg, drętwieniu i mrowieniu. Te objawy nasilają się podczas miesiączki - to wpływ zmian hormonalnych.

W późniejszej fazie pojawiają się widoczne zmiany żylne - najpierw drobne, tzw. pajączki, później powrózkowato zmienione większe naczynia. W przypadkach zaawansowanej przewlekłej niewydolności żylnej występować może owrzodzenie podudzi. Jeśli nie zaczniemy ich leczyć, staną się przyczyną zakażenia, które może objąć cały organizm.

Osoby, u których występują żylaki, mogą odczuwać ból, zmęczenie i ociężałość nóg, rozpieranie zmian żylnych od wewnątrz, kurcze mięśni. Skóra zaczyna się przebarwiać, dochodzi do zapalenia tkanki podskórnej, w okolicach kostek skóra twardnieje.

W zaawansowanym stadium wzdłuż żył, nad kostkami, pojawiają się owrzodzenia. Nasilenie dolegliwości spowodowane jest długim staniem lub chodzeniem. Czasem pojawiają się obrzęki kończyn dolnych, zwłaszcza w godzinach wieczornych.

6. Diagnostyka żylaków nóg

Dokładna diagnoza jest punktem wyjścia dla skutecznego leczenia. Pacjent trafiający do flebologa poddawany jest różnorodnym testom, które mają na celu ocenę stopnia zaawansowania choroby.

Podstawowym badaniem jest USG doppler pozwalające zidentyfikować źle funkcjonujące zastawki żylne. Inne często stosowane metody diagnostyczne, to:

  • warikografia – poprzez wstrzyknięcie do żył środka cieniującego pozwala na stworzenie „mapy” nieprawidłowo funkcjonujących naczyń,
  • termografia ciekłokrystaliczna – badanie poprzedzone kilkunastokrotną zmianą ułożenia stopy (pięta-palec), po której do nogi pacjenta przykłada się płyty ciekłokrystaliczne ukazujące niewydolne żyły w postaci „gorących punktów”,
  • flebografia – w celu uwidocznienia głębokich żył kończyn dolnych, do żyły na grzbiecie stopy wstrzykuje się środek cieniujący. Na kostkę zakłada się opaskę uciskową, co powoduje, że wstrzyknięty środek kontrastujący kieruje się do żył głębokich. Aby zwolnić przepływ środka, na wysokości goleni również umieszcza się opaskę uciskową.

7. Leczenie żylaków

Metody walki z żylakami podzielić można na: leczenie zachowawcze, farmakologiczne oraz operacyjne. Wybór odpowiedniej metody zależy przede wszystkim od stopnia zaawansowania choroby.

Leczenie żylaków zachowawcze to stosowanie maści i kremów zmniejszających obrzęki oraz uczucie ciężkości nóg. Pomocne bywa też noszenie specjalnych podkolanówek, pończoch i rajstop przeciwżylakowych, częste unoszenie nóg do góry, wykonywanie masaży i unikanie obcisłej odzieży utrudniającej odpływ krwi z kończyn dolnych.

Terapia farmakologiczna polega na doustnym podawaniu środków uszczelniających naczynia. Są to preparaty naturalnego pochodzenia, zawierające m.in. wyciąg z rycyny lub kasztanowca.

Gdy farmakologia zawodzi, szansą na powrót do zdrowia są zabiegi chirurgiczne mające na celu usunięcie niewydolnych żył. Należą do nich:

  • obliteracja/skleroterapia – polega na wstrzyknięciu do światła żylaków środka chemicznego powodującego ich zarośnięcie i przekształcenie, a następnie całkowite wchłonięcie. Zastosowanie tego sposobu leczenia nie jest możliwe, jeśli zastawka u ujścia żyły pachwinowej jest niewydolna, żylaki duże i napięte, a krew napływająca do nich pod dużym ciśnieniem;
  • kriostripping – polega na zamrażaniu żył powierzchniowych;
  • zamykanie żylaków światłem lasera – dotyczy głównie pajączków i drobnych żylaków;
  • stripping – polega na całościowym lub częściowym usunięciu chorych żył, stosowany w przypadku niewydolności zastawek żylnych oraz naczyń przeszywających;
  • krosektomia – podwiązanie niewydolnych naczyń żylnych.

8. Domowe sposoby na żylaki

Z żylakami można walczyć także w naturalny sposób, dzięki stosowaniu odpowiednich produktów. Pomogą one także wzmocnić ściany naczyń krwionośnych i zapobiec pojawieniu się żylaków, jeśli mamy do nich genetyczne predyspozycje.

8.1. Ocet jabłkowy

Ten produkt przyda ci się również do leczenia żylaków. Ocet jabłkowy poprawia krążenie i przepływ krwi, a dzięki temu zmniejsza opuchliznę nóg. Jak go używać? Niewielką ilość wylej na dłoń, a następnie masuj delikatnie nogi od kostek w stronę ud. Powtarzaj ten zabieg rano i wieczorem przez kilka miesięcy, aby zauważyć zmniejszenie się żylaków.

Część osób stosuje również ocet jabłkowy wewnętrznie. Miesza 1 szklankę wody z 2 łyżeczkami octu jabłkowego i wypija taką miksturę. Napój z octem ma wpływać na poprawę krążenia, a tym samym lepszą kondycję żył.

8.2. Oliwa z oliwek

Oliwa z oliwek łagodzi stany zapalne w żyłach, a dodatkowo świetnie nawilża i uelastycznia skórę
Oliwa z oliwek łagodzi stany zapalne w żyłach, a dodatkowo świetnie nawilża i uelastycznia skórę

Oliwa z oliwek to kolejny świetny produkt z kuchni, który warto zastosować na żylaki nóg. Zdrowy tłuszcz pobudza cyrkulację krwi, zmniejsza stany zapalne oraz redukuje ból nóg towarzyszący żylakom. Wystarczy wymieszać oliwę z witaminą E w formie olejku w równych proporcjach i wykonać masaż nóg. Możesz również dodać 4 krople olejku cyprysowego do 2 łyżek oliwy z oliwek i delikatnie wymasować kończyny taką mieszanką.

Zobacz także:

8.3. Czosnek

Co ma wspólnego czosnek z żylakami? Okazuje się, że aromatyczne warzywo wykazuje właściwości przeciwzapalne, poprawia krążenie krwi i usuwa toksyny z naczyń krwionośnych. Jeśli masz problem z niewydolnością żył, powinnieneś częściej używać czosnku do gotowania. Poza tym warto wykorzystać go do przygotowania leczniczych okładów.

Będziesz potrzebować 6 ząbków czosnku, soku wyciśniętego z 3 pomarańczy oraz 2 łyżek oliwy z oliwek. Wszystkie składniki umieść w czystym słoju i zostaw na minimum 12 godzin. Po tym czasie, możesz użyć kilku kropli mikstury do masażu żylaków. Po kilkuminutowym masowaniu owiń nogi bawełnianą gazą i zostaw okład na całą noc. Efekty stosowania czosnkowych okładów zauważysz po kilku miesiącach, pod warunkiem, że będziesz je robić codziennie.

Czujesz się ociężale? Oto naturalne sposoby na wzdęcia i opuchnięcie
Czujesz się ociężale? Oto naturalne sposoby na wzdęcia i opuchnięcie [6 zdjęć]

Czujesz się wzdęty, ociężały i spuchnięty? Nie możesz założyć obrączki, masz opuchnięte powieki, buty

zobacz galerię

8.4. Sól Epsom

Na rynku dostępne są maści na żylaki oraz wiele środków farmakologicznych, ale terapię możesz też wspomóc domowymi sposobami. Jednym z nich jest wykorzystanie soli Epsom, która poprawia krążenie krwi i zmniejsza żylaki.

Sól jest bogata w minerały, które świetnie wpływają zarówno na kondycję skóry, jak i nasze zdrowie. Metoda jest bardzo prosta – należy przygotować kąpiel z dodatkiem soli Epsom i powtarzać relaksujący zabieg co najmniej 2 razy w tygodniu.

8.5. Pieprz cayenne

Ostra przyprawa to świetne naturalne lekarstwo na żylaki kończyn dolnych. Pieprz cayenne jest źródłem witaminy C oraz bioflawonaidów, które pozytywnie wpływają na krążenie żylne oraz redukują ból i opuchliznę. Jak stosować pieprz cayenne na żylaki?

Ta metoda na pewno nie przypadnie do gustu wszystkim, ponieważ trzeba przygotować specjalną miksturę do picia. W szklance gorącej wody należy rozpuścić 1 łyżeczkę przyprawy, wymieszać i wypić. Napój należy pić codziennie przez ok. 3 miesiące, aby zauważyć zmniejszenie dolegliwości związanych z żylakami.

8.6. Natka pietruszki

Wywar z natki pietruszki zawiera cenne substancje, które pomogą ci pozbyć się żylaków
Wywar z natki pietruszki zawiera cenne substancje, które pomogą ci pozbyć się żylaków

Zielone listki natki pietruszki są źródłem witaminy C – silnego przeciwutleniacza, który stymuluje produkcję kolagenu w skórze oraz wspomaga odnowę komórek. Zawiera również rutynę, która wzmacnia naczynia krwionośne, a przez to zmniejsza objawy żylaków.

Jak wykorzystać natkę pietruszki do leczenia żylaków? Pęczek świeżych listków należy posiekać, a następnie gotować przez 5 minut. Następnie mieszankę należy wystudzić, przecedzić i do płynu dodać po 1 kropli olejku różanego oraz nagietkowego. Mikstury używa się do masażu miejsc, w których widoczne są żylaki.

Zobacz także:

8.7. Witamina E

Zastanawiasz się, jak pozbyć się żylaków, a przy tym nie stracić fortuny na zabiegi? Udaj się do najbliższej apteki i kup olejek z witaminą E. To skuteczny środek, który przyspiesza gojenie się żylaków. Kilka kropli olejku należy wcierać w żyły ze zmianami chorobowymi. Można również wykorzystać krem z witaminą E.

9. Profilaktyka żylaków kończyn dolnych

Jeśli chcesz zapobiec wystąpieniu żylaków nóg, pamiętaj, żeby:

  • nie nadużywać gorących kąpieli i sauny,
  • dbać o utrzymanie wagi ciała na bezpiecznym poziomie,
  • nie nosić zbyt obcisłych spodni i ciasnych skarpet,
  • zadbać o aktywność fizyczną,
  • robić masaże stóp i łydek,
  • unikać podnoszenia ciężkich rzeczy,
  • nosić luźnego ubrania (zwłaszcza spodni),
  • chodzić na niskim obcasie,
  • unikać wysokiej temperatury,
  • zażywać leki na żylaki, wzmacniające ścianki naczyń krwionośnych,
  • prowadzić prawidłową dietę: ograniczenie spożywania tłuszczów, soli, wzbogacenie posiłków o błonnik, witaminy i minerały.

Jeśli twoja praca wymaga długotrwałego przebywania w pozycji stojącej, co pewien czas przenoś ciężar ciała z palców na piętę i odwrotnie. Jeśli często przebywasz w pozycji siedzącej, poruszaj stopami, co jakiś czas wstań i pospaceruj. Zadbaj o dobór odpowiedniego obuwia.

W przypadku kobiet buty nie powinny mieć obcasów wyższych niż 5 cm. Zwracaj uwagę na ułożenie stopy w bucie, niewygodę koryguj wkładkami.

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Następny artykuł: Żylaki nóg
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze