Jak rozwija się czerniak? W ekspresowym tempie
Jak tworzy się czerniak? Amerykańscy naukowcy dowiedli, że rozwija się błyskawicznie. Dzięki rekonstrukcji 3D mogli zaobserwować ten proces w czasie rzeczywistym.
1. Szybkie komórki
Badania komórek nowotworowych prowadzili naukowcy z Uniwersytetu Iowa pod kierunkiem prof. Davida Solla. Analizę i wnioski opublikowali w czasopiśmie naukowym "PLOS ONE".
Dowiedli, że pojedyncza komórka czerniaka przemieszcza się na odległość równą trzykrotności swojej średnicy.
Jest też bardzo szybka. Wystarczą 4 godziny, by połączyła się z innymi komórkami. W ciągu 72 godzin 24 komórki potrafią się zespolić i dołączyć do centralnego guza. "Są jak błyskawica, mają mrówki w spodniach” - stwierdził prof. David Soll z Uniwersytetu w Iowa.
Naukowcy wykazali, że komórki czerniaka są dużo szybsze niż raka piersi, które potrzebują 100 godzin, by dotrzeć do guza. Mimo że oba nowotwory rozprzestrzeniają się podobnie, kierują nimi zbliżone mechanizmy.
Soll wcześniej już badał proces tworzenia się guza piersi. Dzięki temu poprzednie wnioski mógł porównać z obecną analizą czerniaka. Naukowiec odkrył, że rak piersi powstaje przez rozszerzanie się mostków między komórkami. W ten sam sposób tworzą się komórki czerniaka.
Melanocyty, czyli zdrowe komórki pigmentowe, pod wpływem m.in. czynników zewnętrznych mogą przemienić się w nowotworowe.
To musisz wiedzieć:
2. Ważny każdy centymetr ciała
W Polsce co roku odnotowuje się ok. 3 tys. przypadków nowych zachorowań na czerniaka. Lekarze obserwują też wyższą o 20 proc. umieralność w porównaniu do krajów unijnych.
- Średnia przeżycia od postawienia diagnozy to 3-5 lat- mówi dr Bogusław Wach, dermatolog. - Im wcześniej lekarz wykryje nowotwór i usunie go, tym większe szanse na przeżycie. Nieleczony czerniak rozwija się w szybkim tempie - zaznacza.
I dodaje: - Dlatego tak ważna jest profilaktyka. Zapobieganie i obserwowanie ciała to jedyne metody, by ustrzec się raka.
Specjalista podkreśla, że wszyscy powinni przynajmniej dwa razy w ciągu roku sprawdzać ciało.
- Zaczynamy od skóry głowy, oglądamy wewnętrzną stronę dłoni, stóp, okolice narządów intymnych, każdą część ciała, centymetr po centymetrze – tłumaczy Wach.
To musisz wiedzieć:
3. Groźny przeciwnik
Czerniak uważany jest za najgroźniejszego raka skóry. Już we wczesnym stadium daje przerzuty, szybko się rozwija i jest trudny w leczeniu. Zazwyczaj pojawia się na skórze w otoczeniu zmian barwnikowych, ale znane są inne jego lokalizacje. Może rozwinąć się w gałce ocznej, w jamie ustnej, przełyku czy krtani.
Zazwyczaj jest to zmiana o dość dużym rozmiarze, przekraczająca 5 milimetrów, o nieregularnych krawędziach i powierzchni. Czerniak charakteryzuje się wieloma barwami. Może być ciemnobrązowy, różowy czerwony, szary i czarny. Zdarza się, że jest bezbarwny.
- Zaniepokoić nas powinien poszarpany kształt, przypominający jajecznicę, i pojawienie się czerwonej obwódki oraz szybkie powiększanie się zmiany – mówi dr Bogusław Wach, dermatolog.
Wyróżniamy dwie grupy pacjentów, które są szczególnie narażone na ryzyko zachorowania. - Do pierwszej należą ci, którzy w rodzinie mieli przypadki czerniaka – tłumaczy dermatolog.
Narażone są też osoby z jasną karnacją i skłonnością do występowania pieprzyków. W grupie ryzyka są też ci, którzy nadmiernie się opalają w solarium i na słońcu.
Wpływ na pojawienie się raka mają też oparzenia słoneczne, nawet te z dzieciństwa.
Zdaniem lekarzy wystarczy raz pójść do solarium, by zwiększyć ryzyko wystąpienia czerniaka o 20 proc.
- Jeśli mamy zamiar opalać się na słońcu, stosujmy kremy o wysokim faktorze od 50 do 100, co 4 godziny - zaleca dr Wach.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.
