Trwa ładowanie...

Brak okresu - najczęstsze przyczyny i metody leczenia

 Aleksandra Miłosz
25.03.2021 14:52
Brak okresu - najczęstsze przyczyny i metody leczenia
Brak okresu - najczęstsze przyczyny i metody leczenia (Zdjęcie autorstwa Robert McDonald / CC BY 2.0)

Kiedy kobieta zastanawia się, dlaczego jej okres się spóźnia albo nie ma żadnych jego objawów, to najczęstszą nasuwającą się odpowiedzią jest ciąża. Tymczasem okazuje się, że można podać kilkanaście innych przyczyn braku okresu.

spis treści

1. Ile trwa prawidłowy cykl miesiączkowy?

Zanim zaczniesz panikować z powodu braku okresu, weź kalendarz i wylicz, ile dni trwa twój cykl miesiączkowy. Jeżeli mieścisz się w granicach między 26 a 33 dniami, to wszystko jest w porządku. Pamiętaj też, że te wartości mogą się zmieniać, chociaż oczywiście idealnie jest, gdy miesiączka przychodzi regularnie. Jeżeli jednak co miesiąc masz początek okresu w tym samym dniu, a tym razem go nie było, jest to nienormalna sytuacja. Sprawdź, jakie mogą być tego przyczyny.

2. Najczęstsze przyczyny braku miesiączki

Aby właściwie zrozumieć istotę zaburzenia, jest konieczne dokonanie pewnego rozróżnienia. Otóż w sytuacji, kiedy brak okresu jest stanem naturalnym, który obserwować możemy u kobiet spodziewających się dziecka czy młodych dziewczynek mamy do czynienia z fizjologicznym brakiem miesiączki, który nie powinien budzić niepokoju.

Zobacz film: "Niepokojące objawy cyklu miesiączkowego [Specjalista radzi]"

W sytuacji, kiedy krwawienie nie występuje na skutek oddziaływania czynników chorobotwórczych mówimy natomiast o patologicznym braku miesiączki. Ten rodzaj podlega dalszym podziałom na pierwotny brak miesiączki (w przypadku, kiedy krwawienie nie pojawi się do 18. roku życia) oraz wtórny, dotyczący osób, u których miesiączka z niewyjaśnionych przyczyn przestała występować.

Bardzo często powód braku krwawienia jest dość prozaiczny. Cykl menstruacyjny może ulec rozchwianiu na skutek oddziaływania wielu czynników zewnętrznych. W wielu przypadkach jest to odpowiedź organizmu na długotrwałą ekspozycję na stres – napięcie nerwowe sprzyja wytwarzaniu kortyzolu i adrenaliny, które mają negatywny wpływ na przebieg owulacji.

Kobietom nie sprzyja także daleka podróż wiążąca się ze zmianami stref czasowych, a nawet przeziębienie czy intensywny wysiłek fizyczny, który osłabia funkcjonowanie naszego układu rozrodczego. Wśród przyczyn braku miesiączki wymienić należy także nagłą utratę masy ciała oraz odstawienie pigułek antykoncepcyjnych – organizm potrzebuje wówczas trochę czasu, aby poradzić sobie z zachodzącymi niespodziewanie zmianami.

2.1. Ciąża

Warto wiedzieć, że już w 7–10 dni po zapłodnieniu możesz się o tym dowiedzieć, wykonując test ciążowy. Do wyboru masz testy paskowe, strumieniowe i płytkowe. Opierają się one na wykrywaniu w moczu hormonu HCG, który świadczy o zapłodnieniu. Należy pamiętać, że takie testy nie dają 100 proc. gwarancji ciąży.

Największą pewność mają, gdy test został wykonany po dacie, w której miała rozpocząć się miesiączka. Jeżeli pierwszy test wyszedł pozytywny, to należy wykonać drugi, a kiedy i on wskaże ten sam wynik, trzeba udać się do ginekologa, który wykona badanie ginekologiczne, USG lub zleci badanie krwi w celu oznaczenia poziomu HCG.

2.2. Zaburzenia hormonalne

Najczęściej przy braku miesiączki o podłożu hormonalnym mówi się o zespole policystycznych jajników(PCOS). Jest to coraz bardziej powszechne schorzenie ginekologiczne u kobiet w wieku rozrodczym objawiające się brakiem okresu.

Najczęściej pojawia się zaburzenie miesiączkowania i zwiększone wydzielanie hormonów męskich, w tym testosteronu oraz insuliny. Szacuje się, że na PCOS cierpi już 12 proc. młodych kobiet, a u 40 proc. z nich jest on przyczyną bezpłodności.

Okres - odpowiedzi na 11 najczęściej zadawanych pytań
Okres - odpowiedzi na 11 najczęściej zadawanych pytań [12 zdjęć]

Spóźniająca się miesiączka to zjawisko, które może wprowadzić wiele kobiet w stan niepokoju. Ważne jest

zobacz galerię

2.3. Odchudzanie przyczyną braku okresu

W jaki sposób organizm ma prawidłowo funkcjonować, jeżeli nie zapewniasz mu odpowiedniej dawki witamin i składników odżywczych? Jeżeli więc regularnie i drastycznie się odchudzasz, to pamiętaj, aby dostarczać organizmowi niezbędnych składników pozwalających na prawidłowy rozwój układu rozrodczego. W innym wypadku odchudzanie może się skończyć brakiem okresu.

2.4. Stres

Wiadomo, że stres towarzyszy nam na co dzień w pracy, szkole, a nawet w domu. Warto jednak pamiętać, że w czasie stresowych sytuacji organizm produkuje hormony, takie jak kortyzol czy adrenalina, które w skuteczny sposób powodują brak okresu.

2.5. Menopauza

Zazwyczaj klimakterium rozpoczyna się u kobiet pomiędzy 44. a 56. rokiem życia. Głównym objawem jest właśnie brak okresu. To, co może cię zaniepokoić to także duszności, napady gorąca, nadmierna potliwość, wahania nastrojów.

Zobacz także:

2.6. Odstawienie pigułek antykoncepcyjnych

Zazwyczaj po odstawieniu antykoncepcji hormonalnej pojawia się u kobiet nieregularność cykli, a co za tym idzie, także brak okresu. Tabletki antykoncepcyjne powodują, że długość cykli jest regulowana, a gospodarka hormonalna wyrównana. Nagłe odstawienie pigułek sprawia, że organizm musi na nowo przystosować się do zmian.

2.7. Wpływ długich i częstych podróży na opóźniający się okres

Brak okresu wynika często też z częstych i długich podróży, które wymagają zmian stref czasowych. Dzieje się tak, ponieważ miesiączka uzależniona jest od naszego zegara biologicznego, który rozregulowany może doprowadzić do zmian hormonalnych, a co za tym idzie, do braku okresu.

2.8. Choroby tarczycy

Za nieprawidłowe wydzielanie hormonów odpowiada zarówno niedoczynność, jak i nadczynność tarczycy. Przy nadczynności tarczycy produkuje ona zbyt dużo hormonu, natomiast przy niedoczynności – zbyt mało. Jednak obie te dolegliwości mogą spowodować brak okresu. Martwisz się, że masz problemy z tarczycą? Wykonaj badanie TSH.

2.9. Karmienie piersią

W czasie karmienia piersią wydziela się hormon zwany prolaktyną, odpowiadający za produkcję mleka. Zapobiega wydzielaniu hormonów rozrodczych, w związku z czym u karmiącej matki brak okresu może trwać nawet kilka miesięcy po porodzie. Jest to jednak problem naturalny, który znika po zaprzestaniu karmienia.

2.10. Czy intensywne uprawianie sportu może opóźniać miesiączkę?

Osłabienie organizmu spowodowane intensywnym uprawianiem sportu może powodować też osłabienie pracy układu rozrodczego, w związku z czym cykl miesiączkowy może się wydłużyć, co objawia się brakiem okresu.

Wszystkie te czynniki mogą skutkować brakiem okresu. Jeżeli jednak po jakimś czasie okres wciąż nie przychodzi, należy niezwłocznie udać się do lekarza ginekologa. Brak okresu skutkuje brakiem owulacji, która z kolei uniemożliwia zajście w ciążę. Pamiętaj, że brak okresu to sygnał od organizmu, że dzieje się coś niepokojącego.

2.11. Pozostałe przyczyny braku miesiączki

Za patologiczny brak okresu najczęściej są odpowiedzialne nieprawidłowości związane z rozwojem narządów płciowych. Chodzi przede wszystkim o brak pochwy lub macicy oraz o niewłaściwe wykształcenie przegrody pochwy. Winna może być również zarośnięta szyjka macicy. Zdarza się także, że za kłopoty tego typu są odpowiedzialne zaburzenia chromosomalne, np. zespół Turnera – choroba, na którą zapadają wyłącznie kobiety, spowodowana występowaniem tylko jednego chromosomu X w komórkach organizmu.

W sytuacji, kiedy brak miesiączki klasyfikujemy jako pierwotny, przyczyn często można doszukać się również w zwiększonym stężeniu prolaktyny – stan ten jest określany mianem hiperprolaktynemii. Prolaktyna jest hormonem, który spełnia w organizmie kobiety bardzo ważną rolę. To właśnie on odpowiedzialny jest za produkcję mleka w gruczołach piersiowych.

Zwiększenie jego stężenia może być wywołane czynnikami natury fizjologicznej – snem czy ciążą, jednak zdarza się, że ma to związek ze zmianami chorobowymi – niewydolnością tarczycy, marskością wątroby, nowotworem lub dysfunkcją podwzgórza i przysadki mózgowej. Hiperprolaktynemię skutkującą zatrzymaniem miesiączkowania mogą wywołać także przyjmowane leki przeciwdepresyjne oraz neroleptyki.

W przypadkuwtórnego braku miesiączki do przyczyn zalicza się przede wszystkim zaburzone funkcjonowanie przysadki mózgowej, wywołane np. rozrastającym się w jej okolicach guzem, który może doprowadzić do uszkodzenia struktur odpowiadających za istotne dla właściwej pracy jajników hormony.

Brak krwawienia może stanowić również rezultat zrośnięcia jamy macicy będącego efektem zabiegu łyżeczkowania, a także objaw zespołu policystycznych jajników.

3. Leczenie braku miesiączki

Aby wdrożyć odpowiednią dla danej pacjentki metodę leczenia, lekarz musi wziąć pod uwagę wszystkie z wymienionych powyżej czynników, dlatego też postanowienie właściwej diagnozy nie zawsze jest proste i często wymaga czasu. Wstępnej weryfikacji specjalista dokonuje w oparciu o wywiad i badanie ginekologiczne, zwykle z działem ultrasonografu, co pozwala mu ocenić stan narządów płciowych, a dzięki temu wyeliminować przynajmniej część możliwych schorzeń.

W takiej sytuacji najczęściej jest zalecane również wykonanie badań hormonalnych. W wielu przypadkach metodą dającą oczekiwane efekty jest zastosowanie terapii hormonalnej – najczęściej pacjentce są podawane estrogeny, bądź progestageny.

Jeżeli leczenie farmakologiczne nie jest możliwe, to zaleca się wykonanie zabiegu chirurgicznego dostosowanego do wymogów danego schorzenia. Istotne jest jednak, by kobieta obserwująca u siebie zaburzenia tego rodzaju jak najszybciej zgłosiła się do lekarza – im wcześniej określi on źródło problemu, tym większe szanse na jego zażegnanie.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.

Następny artykuł: Nieregularny okres
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze