Jaskra u dzieci
Jaskra wieku dziecięcego jest grupą chorób o różnej patogenezie. Przyczyną jaskry u dzieci są wady strukturalne kąta przesączania odpowiedzialnego za prawidłowy odpływ cieczy wodnistej z komory przedniej, czemu mogą towarzyszyć inne wady rozwojowe gałki ocznej. Dochodzi do wzrostu ciśnienia wewnątrzgałkowego i zmian w obrębie narządu wzroku.
1. Jaskra wrodzona u dzieci
Jaskrze wieku dziecięcego towarzysza często inne różne wady ogólnoustrojowe. Anomalie kąta przesączania utrudniają (bądź całkowicie uniemożliwiają) odpływ cieczy wodnistej oraz gromadzenia w komorze przedniej co powoduje narastanie ciśnienia wewnatrzgałkowego. Wysokie ciśnienie wewnątrzgałkowe uszkadza nerw wzrokowy. W prawie wszystkich przypadkach nieleczonej jaskry wrodzonej dochodzi do utraty wzroku.
Jaskrę wieku dziecięcego możemy podzielić na:
- jaskrę pierwotnie wrodzoną,
- jaskrę związaną z anomaliami wrodzonymi,
- jaskrę wtórną dzieci i niemowląt.
2. Jaskra pierwotnie wrodzona
Jaskra pierwotnie wrodzona - rozpoznawana jest w momencie urodzenia lub w ciągu pierwszych kilku lat życia (do 3 r.ż.). Za przyczynę uważa się wadę budowy kąta przesączania bez współistnienia innych nieprawidłowości gałki ocznej, bez zaburzeń układowych. Jaskra pierwotnie wrodzona występuje u ok.1 na 10 000 noworodków. W 70% przypadków dotyczy obojga oczu. Częściej dotyczy chłopców (65%) niż dziewczynek (35%). Jaskra, w chwili narodzin, jest rozpoznawana jedynie w 25%, ale już w 60% przed ukończeniem 6.m.ż., a aż w 80% w ciągu pierwszego roku życia. Należy podkreślić, że jaskra pierwotnie wrodzona nie występuje w powiązaniu z jaskrą pierwotną dorosłych. Jaskra wrodzona ujawnia się zwykle w okresie noworodkowym lub niemowlęcym.
Głównymi pierwszymi objawami są: łzawienie, światłowstręt i kurcz powiek. Cechą charakterystyczną u dzieci z jaskrą wrodzoną jest zwiększenie wymiarów gałek ocznych (woloocze). Do powiększenia objętości gałki ocznej dochodzi na skutek gromadzenia się cieczy wodnistej i narastania ciśnienia wewnatrzgalkowego. Na skutek rozciągnięcia ścian gałki ocznej można zaobserwować niebieskie zabarwienie twardówek. Najczęściej uwagę rodziców zwraca zamglenie rogówki w wyniku wzrostu ciśnienia. Dzieci mogą się także uskarżać na okresowe bóle głowy.
Diagnostyka jaskry wrodzonej obejmuje: badanie ostrości wzroku, badanie rogówki, badanie ciśnienia wewnatrzgalkowego, badanie dna oka oraz badanie kąta przesączania czyli gonioskopię. Większość tych badań należy przeprowadzić w znieczuleniu ogólnym na sali operacyjnej.
3. Jaskra związana z wadami rozwojowymi
Podobnie jak jaskra pierwotnie wrodzona, w okresie noworodkowym lub niemowlęcym może ujawnić się także jaskra związana z innymi wadami rozwojowymi gałki ocznej i wadami układowymi. Jaskra często się rozwija w takich wadach rozwojowych gałki ocznej jak:
- małoocze,
- beztęczówkowość,
- anomalie soczewki - zaćma wrodzona, przemieszczenie soczewki
- zaburzenia rozwojowe przedniego odcinka (zespół Petersa, zespół Axenfelda-Riegera),
- różyczka wrodzona,
- nerwiakowłokniaki,
- homocystynuira,
- zespół Lowe'a.
4. Jaskra wtórna u dzieci
Jaskra wtórna u dzieci, podobnie jak u dorosłych, może się rozwinąć na skutek:
- urazu,
- zapalenia, np. w przebiegu zapalenia błony naczyniowej z towarzyszącym młodzieńczym zapaleniem stawów,
- po operacji zaćmy wrodzonej, w bezsoczewkowości,
- w przebiegu retinopatii wcześniaków,
- w przebiegu guzów wewnątrzgałkowych (siatkówczak).
5. Leczenie jaskry u dzieci
Leczenie jaskry wrodzonej i większości innych postaci jaskry ujawniającej się w okresie noworodkowym i niemowlęcym jest leczeniem operacyjnym, obejmującym chirurgię kąta przesączania.
Goniotomia jest zwykle postępowaniem z wyboru. Zabieg ten polega na nacięciu struktur w kącie przesączania i tym samym ułatwieniu odpływu cieczy wodnistej. Innym zabiegiem jest trabekulotomia, stosowana przy nieprzeziernej rogówce, co uniemożliwia uwidocznienie kąta przesączania. Trabekulotomia polaga na rozerwaniu nieprawidłowego beleczkowania w obrębie kąta przesączania. Jeżeli te zabiegi są nieskuteczne, konieczne staja się: trabekulektomia, wszczepianie setonów filtracyjnych, czy zabiegi cyklodestrukcyjne, które niszczą ciało rzęskowe produkujące ciecz wodnistą (ograniczenie napływy cieczy).
Leczenie farmakologiczne (krople obniżające ciśnienie wewnątrzgałkowe) ma jedynie zastosowanie jako terapia wspomagająca - w celu obniżenia ciśnienia wewnątrzgałkowego w okresie oczekiwania na operacje, w okresie między zabiegami lub po leczeniu operacyjnych w przypadkach nieskutecznego wyrównania ciśnienia.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.