Immunożywienie - dieta w walce o twoją odporność

Niedobory odporności są grupą chorób charakteryzującą się zaburzoną zdolnością organizmu do prawidłowej odpowiedzi immunologicznej na czynniki chorobotwórcze. Istnieje wiele przyczyn obniżenia naszej odporności.

Do niektórych z nich należą:

• zakażenia,
• choroby przewlekłe,
• palenie papierosów,
• częsta antybiotykoterapia,
• długotrwały i intensywny wysiłek fizyczny,
• głodzenie,
• niedożywienie,
• niewystarczająca długość snu,
• nadużywanie alkoholu,
• stany pooperacyjne.

Niepodważalnie istotnym czynnikiem mającym wpływ na naszą odporność jest sposób żywienia i to właśnie na nim skupimy się w tym artykule.

Zobacz film: "Dlaczego warto wykonywać badania profilaktyczne?"

Jednakże zanim przejdziemy do zasad diety wspomagającej nasz układ odpornościowy, warto poznać również objawy, jakie mogą wskazywać na niedobory odporności. Są to między innymi:

• obniżona masa ciała,
• przewlekła biegunka powodująca ograniczone wchłanianie substancji odżywczych,
• owrzodzenia i zmiany zapalne skóry oraz błon śluzowych,
• częste infekcje w ciągu roku wymagające stosowania antybiotyków (w tym nawracające infekcje układu oddechowego),
• ciężkie zakażenia bakteryjne,
• dwukrotne w ciągu 3 lat, potwierdzone przypadki zapalenia płuc.

Jak już wyżej wspomnieliśmy, poprzez sposób żywienia możemy wpływać na naszą odporność. Jakie zatem cele stawiane są terapii żywieniowej?

Odpowiednia dieta ma przede wszystkim:

1. Dostarczać odpowiedniej ilości składników pokarmowych, niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania układu immunologicznego, w celu uzupełnienia ich ewentualnych niedoborów.
2. Stymulować układ odpornościowy do eliminowania przyczyn stanu zapalnego.
3. Łagodzić skutki spowodowane reakcją zapalną.

Poniżej przedstawiamy charakterystykę składników pokarmowych, które są ważnymi elementami w diecie wspomagającej układ odpornościowy.

1. Wielonienasycone kwasy tłuszczowe – są one źródłem łatwo przyswajalnej energii. Pozwalają na dostarczenie ich sporej ilości w niewielkiej objętości posiłków. Ma to swoje szczególne znaczenie u pacjentów niedożywionych, hospitalizowanych. Ponadto, kwasy tłuszczowe omega-3, do których należą kwas alfa-linolenowy, kwas dokozaheksaenowy (DHA) oraz kwas eikozapentaenowy (EPA) wpływają na ograniczenie powstawania związków prozapalnych – eikozanoidów, które wykazują działanie hamujące układ odpornościowy. Wykazano również, że kwasy te zwiększają aktywność komórek układu immunologicznego – limfocytów T – oraz zmniejszają częstość powikłań infekcyjnych. Źródłem kwasów tłuszczowych omega-3 są przede wszystkim: ryby (łosoś, dorsz, śledź, sardynki), olej lniany (siemię lniane), olej rzepakowy, orzechy włoskie.
2. Cysteina – jest to aminokwas siarkowy, którego rola w układzie odpornościowym sprowadza się do zwiększania poziomu glutationu w organizmie, który to z kolei jest naturalnym antyoksydantem chroniącym komórki układu immunologicznego przed utlenianiem. Źródłem tego aminokwasu w diecie są produkty mleczne, jaja oraz pełnoziarniste produkty zbożowe.
3. Glutamina – jest źródłem energii i azotu dla wielu cząsteczek, w tym komórek układu odpornościowego – limfocytów. Dodatkowo zwiększa dojrzewanie i różnicowanie się limfocytów B. Stwierdzono, że większe spożycie glutaminy i/lub jej suplementacja wpływają na obniżenie częstości występowania powikłań pooperacyjnych oraz skrócenie czasu hospitalizacji. Aminokwas ten jest syntetyzowany w organizmie człowieka. Ponadto glutaminę możemy dostarczyć, spożywając mleko oraz produkty mięsne.
4. Arginina – kolejny z aminokwasów odgrywający ważną rolę w procesach odpornościowych. Związek ten pobudza grasicę do syntetyzowania limfocytów T oraz wzmaga działanie makrofagów i komórek NK. Podobnie jak glutamina, jest wytwarzana w naszym organizmie. Źródłem tego aminokwasu w diecie są przede wszystkim przetwory mleczne, drób, ryby, produkty zbożowe.
5. Pre- i probiotyki – wielokrotnie już wykazano, że naturalna flora bakteryjna jelit wpływa na prawidłowe funkcjonowanie nie tylko układu pokarmowego, lecz także odpornościowego. To właśnie prebiotyki i probiotyki zapewniają właściwy stan mikrobiologiczny jelit. Zauważono, że dodatek pre- i probiotyków powoduje wzrost immunoglobulin A, wyrównanie stężeń pomiędzy cytokinami przeciwzapalnymi i prozapalnymi, zwiększenie fagocytozy chorobotwórczych bakterii, a także poprawienie pamięci immunologicznej.
6. Beta-karoten – prowitamina witaminy A charakteryzująca się wysokim potencjałem antyoksydacyjnym. Dowiedziono, że związek ten ma zdolność do ochrony układu odpornościowego przed reaktywnymi formami tlenu powstającymi na skutek promieniowania UV. Wyniki badań nad beta-karotenem dostarczyły także informacji o wpływie tej substancji na zwiększenie aktywności komórek NK układu odpornościowego. Chcąc zapewnić organizmowi wysoką podaż beta-karotenu, powinniśmy spożywać marchew, jarmuż, szpinak, brzoskwinie, morele.
7. Witamina E – jej działanie ogranicza się do ochrony antyoksydacyjnej komórek immunologicznych. Przypuszcza się również, że witamina E wpływa hamująco na czynniki ograniczające wytwarzanie przeciwciał i komórek odpornościowych. Jej źródłem w diecie są przede wszystkim: oleje (rzepakowy, sojowy), margaryny, kiełki, kapusta, szpinak.
8. Witamina C – chyba najbardziej przez wszystkich kojarzony związek z odpornością organizmu. Poza swoimi właściwościami przeciwutleniającymi, hamuje immunosupresyjne działanie histaminy, a także zwiększa potencjał bakteriobójczy organizmu. W witaminę C bogate są produkty takie jak: czarna porzeczka, truskawki, maliny, czarne jagody, owoce cytrusowe, kapusta, papryka.
9. Selen – składnik mineralny powszechnie występujący w wątrobie, rybach, orzechach, nasionach roślin strączkowych. Wzmaga dojrzewanie limfocytów T oraz aktywność komórek NK, a także limfocytów cytotoksycznych. Podobne działanie wykazują również pierwiastki, jakimi są żelazo i cynk.

Wyniki dotychczasowych badań nad wpływem składników pokarmowych na funkcjonowanie układu odpornościowego pozwalają stwierdzić, że właściwa dieta może w znaczący, korzystny sposób wpływać na potencjał obronny organizmu. Jednakże należy też zaznaczyć, że mechanizm związków zawartych w pokarmie, w regulacji odporności nie jest jeszcze dokładnie poznany. Niemniej jednak, urozmaicenie codziennej diety w produkty bogate w wyżej wymienione związki z pewnością zwiększy naszą odporność.

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.