Kolka jelitowa - czym jest, objawy, zapobieganie, leczenie

Kolka jelitowa to nagły, napadowy, silny i ostry ból, którego przyczyną jest intensywny skurcz mięśni gładkich. Może mieć wiele przyczyn. Można do nich zaliczyć np.: spożycie nieodpowiedniego dla organizmu produktu, kamienie kałowe, ciało obce w przewodzie pokarmowym (pestka lub twardy kęs pokarmu). Problem ten jest niezwykle często spotykany u niemowląt. Zobacz, w jaki sposób objawia się kolka jelitowa i czy stanowi ona jakieś zagrożenie dla zdrowia.

Zobacz film: "Kolka jelitow - jak się objawia i jak sobie z nią radzić?"

1. Co to jest kolka jelitowa?

Kolka jelitowa objawia się w postaci nagłego, silnego bólu w obrębie jelit. Dolegliwość ta jest przede wszystkim zaburzeniem wieku dziecięcego, które może wystąpić już u kilkutygodniowego dziecka i trwać do ok. 3-4 miesiąca życia (w szczególnych przypadkach nawet do 5-6 miesiąca). Z kolką jelitową zmaga się również wielu dorosłych. Pacjent odczuwa wówczas silny, tępy ból brzucha, a także uczucie rozpierania w jelitach. Ponadto, u dorosłych osób mogą wystąpić nudności, wymioty oraz wzdęcia.

Kolka jelitowa u dzieci pojawia się zarówno u tych dzieci, które są karmione sztucznie, jak i naturalnie. Problem dotyczy około 40% populacji, ale charakterystyczne jest to, że częściej dotyczy ona chłopców niż dziewczynek.

2. Przyczyny kolki jelitowej

Przyczyny kolki jelitowej są złożone i wśród nich najczęściej wymienia się zaburzenia przewodu pokarmowego, powodujące nadmierne gromadzenie się gazów i wywołujące ból brzucha. Najczęstszymi zaburzeniami przewodu pokarmowego, powodującymi kolkę jelitową są:

• niedojrzałość bariery jelitowej,
• refluks żołądkowo-jelitowy,
• zespół jelita drażliwego,
• kamienie kałowe,
• niedrożność jelita,
• uchyłkowatość jelita,
• nieprawidłowa budowa jelit,
• alergia i nietolerancja białek (najczęściej mleka krowiego i soi), nietolerancja glutenu,
• nadmierna perystaltyka jelit.

Kolka jelitowa może również pojawić się wskutek szybkiego, łapczywego spożywania pokarmów np. tłustych, ciężkostrawnych i smażonych. Oprócz tego, może być wywołana piciem nadmiernej ilości napojów gazowanych. Wśród innych przyczyn kolki jelitowej wymienić należy bardzo intensywną aktywność fizyczną. Niektórzy uważają, że kolka może być tez spowodowana czynnikami psychicznymi. Problem ten często dotyka osoby żyjące w ciągłym stresie, sprawujące ważne funkcje zawodowe.

Kolka jelitowa u niemowlaków najczęściej jest wynikiem błędów dietetycznych karmiących je rodziców. Problem ten może pojawić się również na skutek:

• nieodpowiedniego sposobu karmienia i trzymania dziecka (karmienie dziecka w miejscu głośnym, rozpraszającym niemowlaka może spowodować, że będzie ono połykało oprócz jedzenia również duże ilości powietrza, które mogą potem spowodować skurcze jelit, czego efektem jest kolka jelitowa);
• nieprawidłowego kontaktu emocjonalnego dziecka z rodzicami – powoduje on stany lękowe, płacz i rozdrażnienie dziecka;
• niedojrzałości układu nerwowego.

3. Objawy kolki jelitowej

Kolka objawia się nagłym, napadowym bólem brzucha. W przypadku niemowląt, może zacząć się od zaczerwienienia na twarzy dziecka, grymasu na twarzy i podkurczenia nóżek. Potem pojawiają się inne symptomy kolki jelitowej, takie jak: wzdęcie brzucha, nadmierna ilość gazów. Gdy występuje kolka jelitowa, dziecko, nie umiejąc jeszcze mówić, obwieszcza to, że w jego organizmie dzieje się coś niepokojącego, poprzez krzyk oraz nagły i długotrwały płacz, który może trwać do późnych godzin nocnych. Szczegółowe objawy kolki jelitowej można scharakteryzować następująco:

• kolka jelitowa pojawia się najczęściej między 2. a 16. tygodniem życia dziecka, dlatego kolka jelitowa określana jest także jako kolka trzymiesięczna;
• występują napady rozdrażnienia, płaczu i krzyku – napady płaczu pojawiają się nagle, najczęściej o tej samej porze, czyli wieczorem albo w nocy, zaś w pozostałych porach dnia dziecko nie wykazuje objawów płaczu czy rozdrażnienia;
• poszerzenie obwodu brzucha – napadowi płaczu towarzyszy zawsze powiększenie brzuszka, które jest wynikiem zwiększonej ilości gazów, gromadzących się w przewodzie pokarmowym podczas płaczu i krzyku dziecka;
• oddawanie przez niemowlę zielonych stolców z domieszką śluzu przy jednoczesnym wydalaniu dużej ilości gazów.

Kolka jelitowa charakteryzuje się również tym, że jej objawy najczęściej ustępują samoistnie ok. 3-4 miesiąca życia. Zaalarmować powinny nas takie objawy jak długotrwały płacz dziecka, wzdęcie brzucha czy kopanie nóżkami. Takich symptomów nie należy bagatelizować i jak najszybciej zasięgnąć opinii pediatry.

Kolka jelitowa występująca u dorosłych oraz starszych dzieci zazwyczaj nie jest niebezpieczna. Spowodowana jest najczęściej zaparciami, refluksem żołądkowo-jelitowym, chorobą wrzodową lub zaburzeniami trawieniam. Kolce jelitowej u dorosłych mogą towarzyszyć następujące objawy:

• silne dolegliwości brzucha (ból zwykle usytuowany jest po lewej stronie, pod linią żeber),
• nudności i wymioty,
• problemy z łaknieniem,
• wzdęcia,
• zwiększenie objętości brzucha.

Kolka jelitowa zarówno u starszych dzieci, jak i dorosłych pacjentów zazwyczaj szybko mija.

4. Metody leczenie kolki u dzieci

Ze względu na złożone i niejednorodne przyczyny kolki jelitowej trudno jest wskazać konkretne metody leczenia kolki jelitowej. Większość preparatów ma na celu łagodzenie objawów schorzenia, jakim jest kolka jelitowa i mogą to być:

• doustne leki rozkurczowe wskazane przez pediatrę;
• probiotyki;
• mieszanki o znacznym stopniu hydrolizy białek - stosuje się je zamiast podawać mieszanki mleczne.

Z powodu braku odpowiedniego preparatu leczącego kolkę jelitową, bardzo ważna staje się profilaktyka kolki jelitowej zapobiegająca napadom płaczu i krzyku. Oto niektóre sposoby radzenia sobie z wyzwaniem, jakim dla każdego dziecka i rodzica jest kolka jelitiowa:

• masuj plecy i brzuszek dziecka w kierunku odpowiadającym ruchowi wskazówek zegara;
• kładź dziecko na brzuszku na zwiniętym ręczniku;
• karm niemowlaka powoli w pozycji lekko uniesionej i pozostaw je w tej pozycji przez ok. pół godziny;
• karm rozsądnie swoje dziecko – kolka jelitowa u niemowląt jest często wynikiem nieodpowiedniego karmienia lub przekarmienia, dlatego powinnaś szczególnie uważać na jego dietę;
• przygotuj odpowiednią butelkę (smoczek nie powinien mieć zbyt dużej dziurki) i trzymaj ją pod odpowiednim kątem, by smoczek był cały czas zapełniony mlekiem;
• zadbaj o swoją dietę (w przypadku matek karmiących piersią) - wyeliminuj z diety mleko i jego przetwory, kofeinę, ostre przyprawy i warzywa powodujące wzdęcia;
• podawaj dziecku herbatki zawierające koper włoski czy miętę;
• wykąp dziecko w ciepłej wodzie – działa rozkurczająco i pomaga łagodzić ból brzucha.

Ponadto w łagodzeniu kolki jelitowej pomagają ścisła dieta lub kompres rozgrzewający. Niezwykle ważne jest również wyeliminowanie nieodpowiednich nawyków żywieniowych, a także zwrócenie szczególnej uwagi na to by dziecko nie przebywało w otoczeniu stresogennym. Gdy kolka jelitowa wystąpi u niemowląt, zaleca się kontakt z lekarzem w celu wykluczenia innych przyczyn dolegliwości.

5. Leczenie kolki jelitowej u dorosłych

Kolka jelitowa nie zawsze musi oznaczać, że potrzebne jest wdrążenie kuracji lekami. Czasem wystarczy uginanie i prostowanie nóg czy masaż brzucha czy ciepła kąpiel. W razie gdyby to nie pomogło, ból powinien przejść po zastosowaniu dostępnych w każdej aptece leków rozkurczowych – najlepiej będzie zapytać farmaceutę o takie leki, które wpływają na rozkurczanie się mięśni układu pokarmowego. W leczeniu kolki jelitowej zazwyczaj wykorzystuje się środki spazmolityczne np. drotawerynę, papawerynę, butylobromek hioscyny (alkaloid tropanowy) czy trimebutynę.

Kolka jelitowa może być spowodowana nieodpowiednią, ciężkostrawną i wzdymającą dietą, z tego powodu dorośli pacjencji powinni wystrzegać się tego typu potraw. Nie zaleca się również nadmiernego spożywania czerwonego mięsa, roślin strączkowych, napojów gazowanych czy słodkich cukierków i ciasteczek. Pacjenci powinni szczególną wagę przywiązywać do sposobu, w jaki jedzą. Kolka może wystąpić na skutek łapczywego, szybkiego spożywania potraw (takie spożywanie może powodować zasysanie powietrza). Może również pojawić się wskutek spożycia pokarmów alergizujących, np. laktozy. Jeżeli kolka występuje częściej, można pomyśleć o terapii prebiotykami – najlepiej w tej kwestii również zwrócić się do lekarza lub farmaceuty.

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.