"Mamo, czy słyszałaś jak płakałam? Tak bardzo bolało…"
Dlaczego w pięciu poważnych placówkach medycznych w Polsce nie stosuje się znieczulenia ogólnego przy zabiegu punkcji lędźwiowej? O całej sprawie poinformował naszą redakcję Szymon Grabowski, ojciec chłopca chorego na białaczkę.
Na blogu: białaczka.org jedna z internautek zapytała: "Czy podczas biopsji szpiku wasze dziecko otrzymało znieczulenie ogólne?" - Odpisałem, że znieczulenie ogólne jest standardową praktyką przy biopsjach szpiku i nakłuciach lędźwiowych - opowiada Szymon Grabowski. Na blogu: białaczka.org jedna z internautek zapytała: "Czy podczas biopsji szpiku wasze dziecko otrzymało znieczulenie ogólne?" - Odpisałem, że znieczulenie ogólne jest standardową praktyką przy biopsjach szpiku i nakłuciach lędźwiowych - opowiada Szymon Grabowski.
Okazało się jednak, że to co jest normą w Gdańsku, Łodzi czy w Warszawie (biopsje i punkcje bez bólu), nie jest praktyką w kilku poważnych ośrodkach w Polsce – informuje ojciec.
1. Na czym polega badanie?
Biopsja szpiku kostnego to inwazyjne badanie, które polega na pobieraniu próbki miazgi krwiotwórczej (szpiku) z jamy szpikowej kości za pomocą specjalnej igły ze strzykawką (biopsja aspiracyjna cienkoigłowa) lub małego fragmentu kości zawierającej szpik (trepanobiopsja przezskórną). Dodatkowo dokonuje się punkcji lędźwiowej, która jest mniej inwazyjna niż w pierwszym przypadku. Ale czy mniej bolesna?
Sprawdź koniecznie:
2. Kto znieczula?
- Wszystko zależy od placówki medycznej – mówi konsultant krajowy w dziedzinie onkologii i hematologii dziecięcej prof. Jan Styczyński. Każdy ośrodek stosuje swoje zasady znieczulenia. Prawo w żaden sposób tej kwestii nie reguluje. Od czego to zależy? - Od ilości fachowego personelu, a konkretnie od obecności anestezjologa. W przypadku biopsji szpiku badanie musi wykonać anestezjolog. Z kolei w przypadku punkcji lędźwiowej takie badanie może być przeprowadzone przez lekarza ogólnego. Wobec tego, w niektórych szpitalach nie stosuje się znieczulenia całkowitego u pacjenta tylko znieczulenie miejscowe. Jeżeli nie ma anastezjologa nie może być przeprowadzone znieczulenie miejscowe.
Sprawdź koniecznie:
3. Co zrobić, żeby nie bolało?
W punkcji lędźwiowej małego pacjenta poddaje się go sedacji. Brzmi tajemniczo? Sedacja to dożylne lub doustne podanie leków, które zmniejszą niepokój dziecka i odczuwany przez niego strach. Można również zastosować miejscowe leki znieczulające (w postaci maści lub płynu – spray). Po nakłuciu wskazane jest przebywanie w pozycji leżącej na plecach przez okres minimum 6 godzin (najlepiej 10-12 godzin). Takie postępowanie powinno zapobiec wystąpieniu bólu głowy, który często pojawia się po badaniu w wyniku wahania ciśnienia śródczaszkowego.
4. Dziecięcy ból przy badaniu
- Każdego roku u ponad 300 dzieci diagnozuje się białaczkę – mówi Szymon Grabowski, współzałożyciel fundacji GetResponse – To nieuzasadnione cierpienie dzieci, które i tak walczą o swoje życie. Dlaczego dodatkowo niektóre szpitale serwują im taki ból? Ponadto, proszę pamiętać, że u dzieci, które mają zdiagnozowaną białaczkę, zabiegów biopsyjnych wykonuje się kilkanaście - mówi ojciec chorego synka.
5. Boli?
- Nie potrafię odpowiedzieć na temat skali bólu. Niektóre dzieci są przestraszone samym szpitalem, nieobecnością rodziców podczas badania, co też uważam za złą metodę, ale tę kwestię reguluje szpital. Trudno mi powiedzieć czy badanie boli, na pewno jest odczuwane. Biopsja lędźwiowa to badanie inwazyjne, nie można wyeliminować dyskomfortu. Proszę pamiętać, że do tej pory nie przeprowadzono badań, które by stwierdziły, że znieczulenie ogólne nie przyniesie konsekwencji w przyszłości.
Dlatego może wystąpić duże ryzyko stosowania znieczulenia całkowitego we wszystkich zabiegach. W szpitalu, w którym pracuję stosuje się znieczulenie ogólne. Podczas badania rodzice są oczywiście przy dziecku. Uważam, że takie rozwiązanie jest najkorzystniejsze, ale to szpitale regulują zasady i przepisy – mówi prof. Jan Styczyński.
Niestety, nie zawsze tak jest. W pięciu ważnych ośrodkach leczących nowotwory u dzieci, to nie jest normą. - Dzień w dzień słychać przeraźliwie wrzaski, wycie wniebogłosy najmniejszych pacjentów. Rodzice siedzą pod gabinetami zabiegowym i są często nie wpuszczani. Powód? Wygoda. Logistyka. Brak kasy. Nawet w Iranie i Chinach dzieci otrzymują znieczulenie ogólne przed tymi potwornie bolesnymi zabiegami, o całym cywilizowanym świecie nie wspominając (dziękować Bogu, że w klinice w Gdańsku, gdzie leczy się na białaczkę mój Jaś, lekarze są empatyczni i od lat stosują znieczulenie ogólne) - informuje ojciec.
6. Szpitale bez znieczulenia całkowitego?
Poznań, Kielce, Katowice, Kraków, Wrocław – pięć placówek, o których pisali internauci. Poprosiliśmy o komentarz.
Dziecięcy Szpital Kliniczny w Poznaniu:
- Znieczulenia przy biopsji? Nie wygląda to różowo – mówi jedna z pracownic. Lekarz, który koordynuje oddziałem onkologi jest nieuchwytny.
Wojewódzki Szpital Zespołowy. Świętokrzyskie Centrum Pediatrii: - Brak odpowiedzi.
Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny nr 6. Śląskiego Uniwersytetu Medycznego Katowice. Górnośląskie Centrum Zdrowia Dziecka im. Jana Pawła II:
- Rzecznik Wojciech Gomułka na urlopie.
Uniwersytecki Szpital Dziecięcy w Krakowie:
Rzecznik Natalia Adamska – Golińska bada sprawę.
Wojewodzki Szpital Specjalistyczny we Wrocławiu:
- Brak odpowiedzi.
7. Nie musi boleć
Znieczulenie ogólne przy biopsji lędźwiowej jest dostępne m. in. w szpitalu w Łodzi, Warszawie oraz Gdańsku.
- W naszej placówce (Klinika Pediatrii Hematologii i Onkologii w Gdańsku – przyp. red. ) stosuje się znieczulenie ogólne przy punkcji lędźwiowej i biopsji szpiku – mówi ordynator oddziału hematologii Ninela Irga-Jaworska. Odpowiedzialny za znieczulenie ogólne jest anestezjolog, który poprzedniego dnia kwalifikuje dziecko do znieczulenia i pobiera zgodę na zabieg. Małym dzieciom nie można wytłumaczyć, że taki zabieg jest konieczny, że powinny spokojnie leżeć. Biopsja szpiku jest bolesna, natomiast w przypadku punkcji lędźwiowej konieczne jest przyjęcie przez dziecko odpowiedniej, przymusowej pozycji ciała, co stanowi istotny dyskomfort. Zabieg w znieczuleniu ogólnym daje natomiast komfort nie tylko dziecku i jego rodzicom, ale także wykonującemu nakłucie lekarzowi. Stosowana jest także metoda płytkiej sedacji, podczas której podaje się dożylnie leki przeciwbólowe, uspokajające i nasenne z równoczasowym znieczuleniem miejscowym, jednakże bodziec bólowy powodować może wybudzenie dziecka podczas procedury. W przypadku samego znieczulenia miejscowego dziecku towarzyszy ból i stres, który skutkuje lękiem przed kolejnymi zabiegami - mówi doc. Ninela Irga-Jaworska.
Czy rzeczywiście główną przyczyną braku znieczulenia ogólnego jest deficyt anastezjologów? Wciąż czekamy na komentarz z placówek, w których codziennie słychać krzyk małych pacjentów.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.
