Mgła mózgowa to nie tylko problem chorych na COVID-19. Kto może cierpieć na brain fog?
Mgła mózgowa to niemedyczny termin, określający takie dolegliwości jak zmęczenie czy kłopoty z pamięcią. Większość z nas pierwszy raz z tym określeniem zetknęła się w czasie pandemii. Ale brain fog to nie tylko pozostałość po infekcji COVID-19 – może być skutkiem błędów dietetycznych czy... ciąży.
1. Czym jest mgła mózgowa?
Mgła mózgowa (ang. brain fog) to niemedyczne określenie zespołu pewnych objawów, określanych też jako dysfunkcje poznawcze.
Wśród nich najczęstsze są:
- problemy z pamięcią
- trudność w formułowaniu myśli
- problemy ze skupieniem się
- brak jasności umysłu
- zmęczenie.
Te dolegliwości mogą wskazywać na szereg zaburzeń, chorób, a nawet... świadczyć o źle skomponowanej diecie. Najczęściej jednak kojarzymy mgłę mózgową z pandemią – to w kontekście COVID-19 czy syndromu post-COVID najczęściej mówi się o mgle mózgowej.
2. Mgła mózgowa jako powikłanie po COVID-19
Nawet łagodna postać choroby nie gwarantuje uniknięcia powikłań w postaci mgły mózgowej. Specjaliści zajmujący się leczeniem long COVID mówią o zaburzeniach poznawczych czy stanach otępiennych, które są przecież typowe dla chorób neurodegeneracyjnych. Mogą one dotykać od 30 do nawet 50 proc. pacjentów, którzy przeszli infekcję spowodowaną wirusem SARS-CoV-2.
Niewykluczone, że powodem wystąpienia tego szczególnego zaburzenia jest nadmierna reakcja zapalna organizmu – mówimy zatem o podłożu autoimmunologicznym. Niezależnie jednak od przyczyny pojawienia się charakterystycznych problemów z zachowaniem jasności umysłu, mgła mózgowa po COVID-19 może trwać nawet wiele miesięcy.
3. Mgła mózgowa – stres, brak snu, dieta
Problemy z pamięcią, trudności w nazywaniu podstawowych przedmiotów, zmęczenie – zestaw tych dolegliwości może mieć również tak pozornie błahe przyczyny, jak stres czy zła dieta.
Stres o charakterze przewlekłym może podnosić ciśnienie krwi, osłabiać układ immunologiczny, a także powodować depresję, przekładając się na typowe dla mgły mózgowej dolegliwości. A co z dietą? Przede wszystkim niedobór witamin z grupy B – zwłaszcza B12 może powodować dokuczliwe objawy, podobnie jak określone grupy pokarmów.
Mowa o alergenach takich jak orzeszki ziemne czy nabiał – spożywanie ich, zdaniem badaczy, może dawać objawy mgły mózgowej u osób z nietolerancjami pokarmowymi.
4. Mgła mózgowa w okresie ciąży
W okresie ciąży przyszłe mamy często mają problem z zapamiętywaniem. Termin określający ten problem to pregnezja lub amnezja ciążowa. Skutkiem pregnezji jest krótkotrwałe upośledzenie funkcji poznawczych.
Według australijskich naukowców ma ona związek ze zmniejszeniem objętości istoty szarej w mózgu kobiety – stan ten trwa nawet do kilkunastu tygodni po porodzie.
Amnezja ciążowa wynika z istotnych zmian w gospodarce hormonalnej kobiety – chodzi głównie o wzrost poziomu progesteronu i estrogenu.
Również kobiety po menopauzie zgłaszają zaburzenia pracy mózgu przypominające mgłę mózgową. Wynika to bezpośrednio ze spadku poziomu estrogenu, który ma wpływ na obszary w mózgu związane z funkcjami poznawczymi czy nastrojem.
5. Mgła mózgowa a choroby autoimmunologiczne
Może towarzyszyć chorobom autoimmunologicznym, takim jak toczeń, zapalenie stawów czy stwardnienie rozsiane.
Ta choroba układu nerwowego może mieć różnorodny przebieg. Objawy neurologiczne, jakie pojawiają się przy SM, można zbiorczo określić jako mgła mózgowa – dotykają one aż połowy chorych na stwardnienie rozsiane. Mają oni problemy z pamięcią, uwagą, planowaniem, a także wyrażaniem myśli.
Wśród innych chorób autoimmunologicznych, które mogą manifestować się powyższymi objawami, jest także autoimmunologiczne zapalenie tarczycy, czyli choroba Hashimoto.
Zaburzenia hormonalne sprawiają, że pacjenci mający problemy z gruczołem tarczowym często czują przewlekłe zmęczenie, mają stany depresyjne i problemy nauką oraz pamięcią.
6. Mgła mózgowa a depresja
Depresja wpływa negatywnie na funkcje poznawcze dwojako – po pierwsze wynika to ze specyfiki choroby, w której przebiegu chory odczuwa spadek nastroju, utratę energii.
Również depresja wpływa na pracę mózgu – może powodować zmniejszenie określonego obszaru mózgu (hipokampu) odpowiedzialnego m.in. za pamięć.
7. Mgła mózgowa a przyjmowane leki
Nie każdy uważnie studiuje długie ulotki informacyjne dołączone do leków. Tymczasem objawy mgły mózgowej mogą być spowodowane zażywanymi farmaceutykami. Najczęściej leki psychotropowe czy przeciwpadaczkowe mogą powodować typowe dla mgły mózgowej problemy z koncentracją.
Również leczenie onkologiczne – chemioterapia, radioterapia czy hormonoterapia – może odciskać piętno na funkcjach poznawczych mózgu. Zjawisko to nazywane jest "chemobrain" określa problemy z pamięcią czy koncentracją u pacjentów onkologicznych.
Większym ryzykiem wystąpienia "chemobrain" obarczeni są m.in. chorzy na określone rodzaje nowotworów, znaczenie ma również wiek pacjenta czy długość trwania terapii.
8. Mgła mózgowa a inne choroby i zaburzenia
Brain fog spotykane jest w szeregu schorzeń – typowe jest dla choroby Alzheimera, w przebiegu zespołu Sjögrena, a nawet cukrzycy.
Występuje przy zespole przewlekłego zmęczenia, migrenach, czy wreszcie przy... odwodnieniu.
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.
