Trwa ładowanie...

Trądzik - objawy, przyczyny, leczenie

 Z trądzikiem można walczyć na wiele sposobów
Z trądzikiem można walczyć na wiele sposobów (GettyImages)

Trądzik to schorzenie, które najczęściej dotyka osoby młode, będące w okresie dojrzewania, choć może oczywiście dotyczyć także osób dorosłych. Zwykle ma związek z wahaniami hormonalnymi, a także nieprawidłową dietą. Z trądzikiem można walczyć na wiele sposobów - zwykle zaleca się zmianę stylu życia, przyjmowanie środków regulujących pracę hormonów oraz stosowanie preparatów miejscowych.

spis treści

1. Co to jest trądzik?

Trądzik jest schorzeniem charakteryzującym się nadczynnością gruczołów łojowych i w konsekwencji nadmiernej produkcji sebum. Zbyt duża ilość łoju, który fizjologicznie jest odpowiedzialny za prawidłowe napięcie i nawilżanie skóry, zamyka ujścia gruczołów oraz działa drażniąco na skórę. W wyniku zamknięcia ujścia gruczołów wydzielina nie wydostaje się na powierzchnię skóry i dochodzi do powstawania zaskórników.

2. Odmiany trądziku

Poza najczęściej występującym trądzikiem zwykłym istnieją również inne odmiany kliniczne, różniące się nasileniem zmian, ich charakterem i umiejscowieniem. Najczęstszymi odmianami trądziku pospolitego są:

Zobacz film: "Najczęstsze przyczyny trądziku na twarzy"
  • Trądzik młodzieńczy – zmiany są zwykle słabo nasilone, przeważają zaskórniki i wykwity grudkowe. Umiejscawiają się w typowych okolicach twarzy i pleców. Ten typ trądziku najbardziej nasilony jest w okresie pokwitania. Po kilku latach trwania samoistnie ustępuje.
  • Trądzik ropowiczy – występują zmiany typowe dla trądziku oraz torbiele ropne, a gojenie następuje poprzez tworzenie się blizn. Blizny są wciągnięte, o nierównych brzegach, mogą być bardzo szpecące.
  • Trądzik skupiony – zmiany w tym typie trądziku mają postać nacieków i torbieli ropnych, które mogą się ze sobą zlewać, oraz zaskórników o dużym rozmiarze. Gojenie następuje poprzez bliznowacenie. Charakterystyczne dla tej odmiany trądziku jest występowanie jej prawie wyłącznie u mężczyzn oraz zajmowanie, obok miejsc typowych dla trądziku, również okolic pachowych, pachwinowych oraz pośladków.
  • Trądzik bliznowcowy – polega na tworzeniu się przyrosłych blizn w obrębie zmian typowych dla trądziku. Często towarzyszy trądzikowi ropowiczemu lub skupionemu. Typ ten występuje w okolicach ciała typowych, ale spotyka się również przypadki, w których zmiany bliznowate występują niemal wyłącznie na skórze karku.
  • Trądzik z objawami ogólnymi o ciężkim przebiegu – występują wyłącznie u młodych mężczyzn. Wykwity skórne mają charakter podobny do tych w trądziku ropowiczym bądź skupionym, ale dochodzi do ich rozpadu i zmian krwotocznych. Objawom miejscowym, tzn. wykwitom skórnym, towarzyszą także objawy ogólne – bóle stawowe oraz gorączka.
  • Trądzik wywołany – jest to trądzik powstający w wyniku drażniącego działania czynników znajdujących się w środowisku zewnętrznym oraz leków i kosmetyków stosowanych w celach pielęgnacyjnych. Rozróżnia się kilka rodzajów trądziku wywołanego w zależności od przyczyny jego powstania.
7 zaskakujących domowych sposobów na trądzik
7 zaskakujących domowych sposobów na trądzik [7 zdjęć]

W zielonej herbacie zawarte są silne przeciwutleniacze, które wykazują działanie antybakteryjne. Wystarczy,

zobacz galerię

2.1. Rodzaje trądziku wywołanego

Trądzik wywołany można dodatkowo podzielić na:

  • trądzik zawodowy – wywoływany jest przez substancje, takie jak chlor, oleje oraz dziegcie,
  • trądzik polekowy – ten typ trądziku może być spowodowany stosowaniem steroidów (wykwity głównie na klatce piersiowej, brak zaskórników) oraz innych leków (takich jak witamina B12, jod czy barbiturany), które wydzielają się przez gruczoły łojowe, działając na nie drażniąco, i powodują wzrost wydzielania łoju,
  • trądzik kosmetyczny – w tym typie trądziku zmiany powstają poprzez zamknięcie ujść gruczołów łojowych po zastosowaniu źle dobranych d cery pudrów, róży i kremów. Wykwity mają głównie charakter zaskórników, a najczęstsze umiejscowienie to policzki,
  • trądzik niemowlęcy – związany jest ze stosowaniem olejków mineralnych do pielęgnacji skóry niemowląt. Występuje najczęściej na twarzy, a wykwity są grudkowe i ropne. Często zauważyć można występowanie na skórze dziecka torbieli ropnych, natomiast nigdy nie występują, typowe dla trądziku pospolitego, zaskórniki.

Trądzik wywołany różni się od pozostałych rodzajów trądziku tym, że czynnik sprawczy jest z reguły znany, a sama przypadłość ustępuje w przypadku jego usunięcia.

3. Trądzik pospolity a różowaty

Objawy trądziku pospolitego należy różnicować z trądzikiem różowatym,w przebiegu którego również występują grudki i krosty na podłożu łojotokowym, ale dołączają się do tego nieprawidłowa gra naczyniowa (łatwe czerwienienie się skóry pod wpływem emocji bądź czynników fizycznych) i rumień. Zmiany występują wyłącznie na twarzy, a choroba dotyka osób dojrzałych oraz, w przeciwieństwie do trądziku pospolitego, częściej dotyczy kobiet.

Inną chorobą, którą trzeba wykluczyć, jest ropne zapalenie mieszków włosowych. W tym schorzeniu nie występują zaskórniki, nie ma tendencji do umiejscawiania się w okolicach łojotokowych oraz zmiany te charakteryzują się krótszym przebiegiem.

4. Czym są zaskórniki?

Zaskórniki jest to typowa zmiana na skórze w trądziku. Zaskórniki powstają głównie w okolicach skóry, w których produkcja łoju jest największa – są to twarz (szczególnie okolica nosa, ust, broda), plecy w okolicy międzyłopatkowej oraz dekolt. Wyróżniamy dwa typy zaskórników: zamknięte i otwarte.

  • Zaskórniki zamknięte – są drobne, białe z centralnie występującym otworkiem. Widoczne są po naciągnięciu skóry.
  • Zaskórniki otwarte – zastój łoju połączony jest z rozplemem bakterii Propionibacterium acnes oraz innych bakterii bytujących na skórze człowieka. Podobnie do zaskórników zamkniętych, w części środkowej zaskórnika otwartego również występuje otworek, przez który masa łojowo-rogowa wydostaje się na zewnątrz. Natomiast oba rodzaje zaskórników różnią się kolorem – zamknięte są białe, natomiast otwarte są ciemno zabarwione na szczycie. W wyniku ucisku i stanu zapalnego zaskórnika otwartego powstają wykwity grudkowo-krostkowe oraz ropne torbiele.

Grudki i krostki zawierają ropny materiał i występują tuż przy powierzchni skóry. Guzki zlokalizowane są głębiej oraz są twardsze. Zmiany zapalne goją się, pozostawiając blizny – mogą one być płaskie, zanikowe bądź przerosłe (wypukłe i często twarde).

Więcej na temat trądziku

Przebieg tego schorzenia jest przewlekły. Zazwyczaj w okresie letnim zmiany trądzikowe ulegają poprawie ze względu na nasłonecznienie. Trądzik nie jest chorobą zakaźną i nie ma możliwości zarażenia się nim od osoby cierpiącej na to schorzenie.

5. Rozpoznanie i leczenie trądziku

Aby prawidłowo rozpoznać przyczynę trądziku, należy przeprowadzić szczegółowy wywiad lekarski z osobą objętą schorzeniem. Lekarz zwykle zleca także dodatkowe badania hormonalne, aby sprawdzić, czy pojawianie się wyprysków nie ma związku z chorobami hormonozależnymi (np. niedoczynnością lub nadczynnością tarczycy) lub czy nie wynika z problemów z gospodarką tzw. hormonów płciowych.

Leczenie trądziku może być farmakologiczne i miejscowe. Najczęściej przepisuje się maści do stosowania na skórę zmienioną chorobowo. Są to jednak preparaty mocno wysuszające i nie dla każdego bezpieczne. Alternatywą jest terapia hormonalna (u dorosłych kobiet często pomocne okazują się tabletki antykoncepcyjne) oraz antybiotykoterapia. Najpopularniejsze z nich to klindamycyna oraz izotretynoina.

Cały proces leczenie może trwać nawet kilka lat. Często pomocna okazuje się zmiana diety, picie większej ilości wody i regularna aktywność fizyczna.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.

Następny artykuł: Diagnostyka zmian skórnych
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze