Objawy żylaków kończyn dolnych
Żylaki kończyn dolnych to trwałe, wrzecionowate lub workowate poszerzenia żył powierzchownych z towarzyszącym im wydłużeniem i charakterystycznym poskręcaniem. Jest to najczęstsza postać kliniczna przewlekłej niewydolności żylnej. Częściej występują u kobiet, a częstość ich występowania zwiększa się z wiekiem, zwłaszcza po 40 r.ż. Sprzyja im długotrwałe przebywanie w pozycji stojącej lub siedzącej, praca w wysokiej temperaturze, dźwiganie ciężarów. Często ich występowanie ma charakter rodzinny.
1. Jak powstają żylaki?
Podstawowym czynnikiem prowadzącym do powstania żylaków kończyn dolnych jest zastój krwi w układzie żył powierzchownych. Jest on spowodowany nieprawidłowym funkcjonowaniem zastawek żylnych, czyli fałdów błony wewnętrznej żyły, które warunkują jednokierunkowy przepływ krwi. W warunkach prawidłowych krew w żyłach kończyn dolnych płynie z układu powierzchownego przez żyły przeszywające do układu głębokiego, przesuwając się w kierunku serca.
Przy braku prawidłowo funkcjonujących zastawek krew cofa się do żył powierzchownych, których cienkie ściany nie są przystosowane do zniesienia większego ciśnienia. Z czasem więc stopniowo się rozszerzają, a ich ściany przerastają.
2. Przebieg choroby żylakowej
Żylaki kończyn dolnych rozwijają się powoli, a we wczesnym okresie choroby mogą nie dawać żadnych dolegliwości. Początkowo na skórze pojawiają się tzw. pajączki naczyniowe, czyli sieć drobnych, rozszerzonych żyłek śródskórnych. Na tym etapie chorzy zgłaszają się do lekarza jedynie ze względów kosmetycznych.
3. Wczesne objawy żylaków kończyn dolnych
Do najczęstszych początkowych objawów żylaków należą:
- tzw. ciężkie nogi – uczucie "ciężkości" kończyn dolnych i ich nadmiernej "pełności", ustępujące po odpoczynku z kończynami uniesionymi,
- uporczywe, tępe bóle kończyn dolnych po długotrwałym przebywaniu w pozycji stojącej lub siedzącej,
- zlokalizowany, pojawiający się okresowo ból nad zmienioną żyłą,
- obrzęki kończyn dolnych pojawiające się na koniec dnia, najlepiej widoczne wokół kostek,
- zespół niespokojnych nóg, bolesne kurcze mięśni łydek, zwłaszcza wieczorem i nocą.
W zaawansowanym stadium choroby stają się widoczne szerokie i zatokowato skręcone żylaki pni głównych żył kończyny dolnej: żyły odpiszczelowej i żyły odstrzałkowej. Są miękkie i niebolesne, a stopień ich wypełnienia jest uzależniony od pozycji kończyny.
Z czasem pojawiają się zmiany skórne, zazwyczaj w okolicy kostek, po stronie przyśrodkowej. Najczęściej są to rdzawobrązowe przebarwienia, wypryski suche lub sączące, mogą się pojawić owrzodzenia. Nasilające się obrzęki mogą obejmować całą łydkę i nie ustępują po odpoczynku nocnym.
Wielkość widocznych zmian nie zawsze koreluje z nasileniem dolegliwości. Czasami chorzy z niewielkimi zmianami zgłaszają więcej skarg niż pacjenci z rozległymi żylakami.
Wraz z rozwojem choroby nasila się niewydolność żył kończyn dolnych, czemu towarzyszy występowanie coraz liczniejszych powikłań. Do najczęstszych z nich należą: zakrzepowe zapalenie żylaków i zakrzepowe zapalenie żył powierzchownych, a także krwawienia, wybroczyny podskórne, przewlekłe zapalenia skóry i tkanki podskórnej oraz owrzodzenia.
4. Diagnostyka żylaków
W celu ustalenia poziomu niewydolności żył kończyn dolnych wykonuje się próby czynnościowe: Trendelenburga i Perthesa. Pozwalają one ocenić drożność żył przeszywających i głębokich oraz wydolność zastawek żylnych.
"Złotym standardem" w diagnostyce przewlekłej niewydolności żylnej jest badanie ultrasonograficzne metodą Dopplera – umożliwia ocenę anatomii i czynności układu żylnego. Dostarcza danych niezbędnych do ustalenia przyczyny powstania żylaków, określenia ich zasięgu i podjęcia decyzji o wyborze metod leczenia. Przede wszystkim jednak jest to badanie nieinwazyjne i bezbolesne.
Do inwazyjnych metod diagnostyki układu żylnego należy m.in. flebografia. Polega na podaniu środka cieniującego do żył stopy i obrazowania dróg jego rozprzestrzeniania się przy pomocy zdjęć rentgenowskich. Obecnie rzadko wykorzystuje się tę metodę ze względu na jej inwazyjny charakter – narażenie chorego na działanie promieni rentgenowskich i konieczność podania kontrastu, który może wywoływać reakcje alergiczne.
Rozpoznanie choroby żylakowej ustala lekarz na podstawie objawów klinicznych i wyników badań obrazowych.
Objawy żylaków kończyn dolnych nie są początkowo bardzo uciążliwe. Narzekamy wtedy głównie na nieestetyczny wygląd nóg. Pamiętajmy jednak, że żylaki z czasem mogą doprowadzić do poważnych zaburzeń. Nie powinniśmy lekceważyć ich początkowych objawów.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.