Ognisko hipodensyjne i tomografia komputerowa – co warto wiedzieć?

Ognisko hipodensyjne, czyli zmiana, jaką można zaobserwować w zapisie tomografii komputerowej, oznacza obniżoną gęstość promieniowania RTG. Nie zawsze świadczy o poważnych problemach ze zdrowiem, choć może wskazywać na udar, obrzęk czy stłuczenie, a także obecność guza, torbieli lub ropnia. Co warto wiedzieć?

1. Co to jest ognisko hipodensyjne?

Ognisko hipodensyjne to patologiczna zmiana w obrazie tomografii komputerowej o zwiększonym współczynniku osłabienia promieniowania w stosunku do tkanki prawidłowej.

Tomografia komputerowa, podobnie jak rentgenowska diagnostyka konwencjonalna, wykorzystuje zjawisko osłabienia promieniowania X przenikającego przez ciało człowieka. Promieniowanie to ulega osłabieniu w zależności od rodzaju badanej tkanki, jej grubości, a także zmian w jej obrębie.

Zobacz film: "Tomografia komputerowa 3D"

Różnicowanie struktur anatomicznych i patologicznych ułatwia pomiar liniowego współczynnika pochłaniania promieni X. Każda tkanka ma swój współczynnik osłabienia promieniowania RTG. W odniesieniu do niego opisywany jest obraz TK. Kryterium pomiaru pozwalającym na określenie wystąpienia ognisk hipodensyjnych są jednostki Hounsfielda (Hounsfield Units, HU), definiujące gęstość radiologiczną.

Obszar hipodensyjny wyznacza się poprzez ocenę gęstości promieniowania rentgenowskiego (RTG) wykorzystywanego podczas badania. Obszary o wzmożonym współczynniku pochłaniania promieni X w stosunku do otoczenia (jasne) nazywane są hiperdensyjnymi, a te o niższym współczynniku pochłaniania (ciemne) hipodensyjnymi. Struktury, które nie odróżniają się od otoczenia, są izodensyjne.

2. Tomografia komputerowa – co warto wiedzieć?

Tomografia komputerowa (w skrócie KT, TK lub CT z angielskiego) to badanie, które wraz z magnetycznym rezonansem i ultrasonografią odgrywa dużą rolę w diagnostyce obrazowej. Wiernie odzwierciedla anatomię i topografię narządów, ale i wskazuje na patologię z dokładnością zbliżoną do anatomopatologicznych makroskopowych badań.

Patologie, w przypadku których skuteczność diagnostyczna tomografii komputerowej charakteryzuje się wysokimi wskaźnikami, to:

• torbiele,
• guzy lite,
• krwiaki,
• odmiany rozwojowe,
• uszkodzenia urazowe,
• zapalenia (wirusowe, bakteryjne, pasożytnicze i grzybicze),
• choroby układu naczyniowego (tętniaki, naczyniaki, przetoki tętniczo-żylne, zatory, zespoły niedokrwienne),
• choroby układu chłonnego (powiększone węzły chłonne),
• zmiany degeneracyjne i patologiczne zwapnienia.

Przedmiotem badania TK najczęściej jest:

• mózg,
• narządy jamy brzusznej (trzustka, śledziona, wątroba, układ naczyniowy, przewód pokarmowy),
• przestrzeń zaotrzewnowa,
• układ kostny, zwłaszcza struktury o złożonej budowie (twarzoczaszka, kość skroniowa, kręgosłup, miednica),
• klatka piersiowa (śródpiersie, płuca, opłucna).

Warto pamiętać, że podczas badania TK dawka promieniowania, na jaką narażony jest pacjent, bywa wielokrotnie większa niż w przypadku badania RTG.

3. O czym świadczy ognisko hipodensyjne?

Obszar hipodensyjny w tomografii komputerowej głowy jest ciemniejszy niż jego otoczenie. Dzieje się tak, ponieważ posiada niższy współczynnik pochłaniania promieniowania X.

Ognisko hipodensyjne jest zmianą, którą można zaobserwować w obrazie tomografii komputerowej w każdej tkance. Często diagnozuje się je w mózgu, trzustce, jelitach, śledziony czy nerkach.

Ognisko hipodensyjne w wątrobie i innych narządach najczęściej wskazuje na naczyniak, torbiel bądź ropień, nowotworowe zmiany lite, między innymi guzy łagodne, nowotwory złośliwe. Z kolei ognisko hipodensyjne w mózgu może sugerować zawał, stłuczenie, obrzęk lub guz. Nie wszystkie sytuacje wymagają pilnej interwencji medycznej, ale i nie wolno ich lekceważyć.

Ognisko hipodensyjne w mózgu jest bardzo często sygnałem udaru niedokrwiennego mózgu. To stan, który wymaga pobytu na oddziale neurologicznym. Może do niego dojść na przykład w przypadku niedrożności tętnicy mózgu. Trzeba pamiętać, że obszar hipodensyjny to jedyny bezpośredni objaw wystąpienia udaru. Obszar hipodensyjny mózgu może również pojawić się w wyniku niegroźnego stłuczenia.

Z kolei obszar hiperdensyjny w tomografii komputerowej głowy jest jaśniejszy niż jego otoczenie. Ma to związek z tym, że posiada wyższy współczynnik pochłaniania promieniowania X.

Zmiany tego typu to często zmiany uwapnione, do których zaliczyć można: nowotwory (między innymi kostniaki), złogi wapnia w tętnicach czy zwapniałe węzły chłonne, ale również krwiaki (świeżo wynaczyniona krew).

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.