Osutka polekowa - objawy, przyczyny, leczenie
Osutka polekowa to reakcja uczuleniowa na leki, stosowane na skórę lub doustnie. Objawy niepożądane po stosowaniu leków występują u 15 - 30% pacjentów, a osutki polekowe to jedne z nich. Działania niepożądane leków mogą być przewidywalne lub nie. Przewidywalne objawy niepożądane po zażyciu leku wiążą się z objawami toksycznymi, występującymi przy przedawkowaniu leku, objawami ubocznymi, zawartymi na ulotce oraz interakcjami innych leków. Działania nieprzewidywalne leków to indywidualna wrażliwość każdego organizmu na konkretny środek, predyspozycje danej osoby, a także alergie.
1. Objawy i przyczyny osutki
Osutka po lekach objawia się zmianami na skórze i w błonach śluzowych.
Możliwe zmiany skórne to:
Plamy na skórze (plamica małopłytkowa objawowa) mogą być wywoływane przez:
- salicylany (czyli między innymi kwas acetylosalicylowy);
- barbiturany (czyli niektóre środki nasenne i uspokajające);
- sulfonamidy.
Zapalenie naczyń, czyli różne, rozsiane zmiany skórne są wywoływane przez niektóre środki przeciwbakteryjne, takie jak antybiotyki i sulfonamidy.
Rumień wysiękowy może pojawić się w reakcji na:
- sulfonamidy;
- barbiturany;
- kwas acetylosalicylowy.
Rumień guzowaty objawia się bolesnymi guzami na skórze. Jest on wywoływany przez:
- sulfonamidy;
- salicylany;
- doustne środki antykoncepcyjne.
Rumień trwały wywołuje brunatne plamy na skórze, które pojawiają się w tych samych miejscach przy ponownym zażywaniu leku. W tym przypadku odstawia się wywołujący rumień lek (zazwyczaj jest to lek z grupy barbituranów i sulfonamidów) i nie stosuje się żadnego leczenia.
Pokrzywka to wysypka skórna, a konkretnie pojawienie się na skórze bąbli pokrzywkowych, o różnej wielkości – od kilku milimetrów do kilkunastu centymetrów.
Wywołują ją:
- antybiotyki;
- środki kontrastowe podawane przy badaniu radiologicznym;
- kwas acetylosalicylowy.
2. Leczenie osutki polekowej
Leczenie polega na pozbyciu się z organizmu leku wywołującego reakcję – stosuje się środki przeczyszczające i moczopędne. W celu zniwelowania objawów stosowane są leki przeciwhistaminowe, wapń, witamina C.
Alergiczny wyprysk kontaktowy to reakcja na preparaty stosowane bezpośrednio na skórę.
Jednym z najcięższych objawów polekowych jest toksyczna nekroliza naskórka, objawiająca się rumieniem, martwicą, pęcherzami i może być wywołana przez:
- antybiotyki;
- sulfonamidy;
- leki przeciwdrgawkowe;
- leki moczopędne;
- niesterydowe środki przeciwzapalne.
Jeśli oprócz zmian skórnych pojawia się także gorączka, należy natychmiast odstawić lek podejrzany o wywołanie tych objawów i rozpocząć leczenie. W większości przypadków objawami są tylko zmiany skórne. Należy wówczas odstawić lek i unikać go w przyszłości.
3. Osutka u kobiet w ciąży
Zdarza się niekiedy, że kobiety w 35. tygodniu ciąży obserwują lekką wysypkę na brzuchu. Zmiany przypominają pokrzywkę. i towarzyszy im uporczywy świąd. Zazwyczaj w takich przypadkach osutka ustępuje tuż po porodzie. Schorzenie w żadnym stopniu nie zagraża płodowi. Jednak, gdy pojawiają się niepokojące krosty, zalecana jest konsultacja dermatologiczna. Niezwykle ważne jest, by kobieta będąca w ciąży dbała o higienę ciała. Zmiany wysypkowe powodują nieznośne swędzenie, przez co wywołują odruch drapania. W przypadku niewłaściwej higieny może dojść do zakażenia.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.