Polacy a profilaktyka nowotworowa
Najnowsze badanie wykonane na zlecenie Fundacji Onkologia 2025 przez Millward Brown, dotyczące profilaktyki i wczesnego wykrywania chorób nowotworowych pokazało, że Polacy coraz bardziej świadomie podchodzą do profilaktyki chorób nowotworowych. Niepokojące jest natomiast to, że rola lekarzy rodzinnych w tej profilaktyce jest obecnie marginalna.
1. Kobiece nowotwory
Z badań sondażowych wynika, że 69% kobiet w wieku między 25. a 59. rokiem życia w przeciągu trzech ostatnich lat wykonało cytologię, a 87% z nich przyznało, że takie badanie wykonało przynajmniej raz w życiu. Niepokojący może być fakt, że 25% kobiet zdecydowało się na wykonanie badania cytologicznego prywatnie, a nie w ramach NFZ. Jeśli chodzi o mammografię, to połowa kobiet między 40. a 59. rokiem życia wykonała ją w ciągu ostatnich 3 lat. Wśród kobiet w grupie 50–59 lat aż 84% kobiet zadeklarowało, że takie badanie nie jest im obce i wykonały je przynajmniej raz w życiu. Kobiet, które wykonywały badanie mammograficzne państwowo jest więcej niż tych, które wykonywały cytologię w ramach funduszu zdrowia (79%). Tylko w ok. 10% przypadków pacjentki zostały skierowane na cytologię lub mammografię przez lekarza rodzinnego.
2. Schorzenia kobiet i mężczyzn
Jeżeli chodzi o badania wspólne dla kobiet i mężczyzn, to statystyki wyglądają znacznie bardziej niepokojąco. Jedynie 25% ankietowanych w wieku pomiędzy 55. a 65. rokiem życia wykonało choć raz w życiu kolonoskopię. Takie badanie bardzo rzadko zlecane jest w ramach profilaktyki, a najczęściej pacjenci byli na nie kierowani, gdy doświadczali niepokojących objawów układu pokarmowego. Takie statystyki są niepokojące, ponieważ jednocześnie aż 75% ankietowanych przyznało, że w ciągu ostatniego roku przynajmniej raz byli na wizycie u swojego lekarza rodzinnego, w trakcie której jednak nie zostali poinformowani o możliwości wykonania takiego badania.
Okazuje się, że rola lekarza rodzinnego w profilaktyce nowotworowej jest bardzo znikoma. Tylko na 8% wizyt pojawił się temat zapobiegania chorobom nowotworowym. Tylko 10% kobiet lekarz rodzinny zaproponował wykonanie badania piersi, a 5% mężczyzn powyżej 50. roku życia – badanie per rectum. Jak więc widać, diagnostyka nowotworowa spoczywa tylko i wyłącznie na lekarzach specjalistach, którzy w większości zlecają pacjentom szczegółowe badania. Rola lekarza rodzinnego ogranicza się jedynie do reagowania na powstałą już chorobę, a praktyka diagnostyki jest znacznie ograniczona. „Jeśli lekarz bada dopiero wówczas, gdy pacjent zgłasza niepokojące objawy – będą one już często sygnałem zaawansowanej choroby. Regularne badanie piersi u kobiet powyżej 35. roku życia i per rectum u kobiet i mężczyzn powyżej 45. roku życia powinno być powszechne w gabinetach lekarzy POZ. Ich celem jest wczesne wykrycie podejrzanych zmian mogących być rakiem piersi, odbytnicy czy gruczołu krokowego” – uważa prof. Sergiusz Nawrocki, kierownik Katedry Onkologii i Kliniki Radioterapii SUM. Sytuację może zmienić pakiet onkologiczny, który być może wzmocni pozycję lekarza rodzinnego.
Odpowiednia diagnostyka, która na początkowym fazie choroby powinna leżeć w gestii lekarza rodzinnego, może pomóc nie tylko w szybkim rozpoznaniu i rozpoczęciu leczenia choroby, ale daje też większe szanse na całkowite wyleczenie nowotworu. Dlatego tak ważne są regularne badania, które pomogą określić stan naszego zdrowia, a w razie niepokojących zmian pozwolą na szybką reakcję.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.
