Trwa ładowanie...

Powiększone węzły chłonne u dzieci i dorosłych - przyczyny, leczenie

Powiększenie się węzłów chłonnych szyi jest stanem alarmowym
Powiększenie się węzłów chłonnych szyi jest stanem alarmowym (123rf.com)

Węzły chłonne to jeden z najważniejszych elementów układu immunologicznego. Ich powiększenie może wynikać z infekcji lub stanu zapalnego, ale zdarza się, że jest to objaw choroby nowotworowej lub innych poważniejszych schorzeń. Jakie funkcje mają węzły chłonne? Jakie są przyczyny powiększenia węzłów chłonnych? Co oznaczają powiększone węzły u dziecka, a co u osób dorosłych? Kiedy warto skonsultować się z lekarzem?

spis treści

1. Czym są węzły chłonne?

Węzły chłonne stanowią część układu limfatycznego, mogą występować pojedynczo lub w grupach. Głównie są zlokalizowane na szyi, pod żuchwą, w pachwinach i pod pachami.

Znajdują się również w klatce piersiowej, okolicach łokci i pod kolanami. Węzły chłonne otacza torebka łącznotkankowa, pod którą znajduje się zatoka brzeżna. Składają się z części wypukłej oraz wklęsłej, czyli tzw. wnęki. Mają kształt fasoli o długości 1-25 milimetrów.

Zobacz film: "Dlaczego warto wykonywać badania profilaktyczne?"
7 objawów zewnętrznych, które mogą świadczyć o chorobie
7 objawów zewnętrznych, które mogą świadczyć o chorobie [6 zdjęć]

Żółtawe wypukłe plamki w okolicach powiek (kępki żółte, żółtaki) są oznaką zwiększonego ryzyka chorób

zobacz galerię

2. Funkcje węzłów chłonnych

Węzły chłonne należą do układu limfatycznego, który zabezpiecza organizm przed zakażeniami i reguluje poziom płynów ustrojowych. Znajdują się w nich komórki plazmatyczne, limfocyty, makrofagi oraz komórki APC, które są bardzo ważne w prawidłowym funkcjonowaniu układu immunologicznego.

Najważniejszym zadaniem węzłów chłonnych jest filtracja limfy i substancji toksycznych, spływających z innych części ciała oraz produkcja przeciwciał. Oczyszczają chłonkę z wirusów, bakterii, grzybów oraz komórek nowotworowych. Każda podejrzana substancja jest zwalczana za pomocą limfocytów i makrofag, które szybko się namnażają.

Stany zapalne mogą powodować powiększenie węzłów chłonnych szyi.
Stany zapalne mogą powodować powiększenie węzłów chłonnych szyi.

3. Przyczyny powiększenia węzłów chłonnych

Wszelkie nieprawidłowości w obrębie węzłów chłonnych określa się mianem limfadenopatii. W jej wyniku może pojawić się wyraźne powiększenie tkanek oraz ich bolesność.

Jest to oznaka tego, że organizm walczy z infekcją lub chorobą. Symptomy powiększenia węzłów chłonnych to:

  • rumień nagły,
  • mononukleoza zakaźna,
  • cytomegalia,
  • ospa wietrzna,
  • odra,
  • różyczka,
  • WZW (wirusowe zapalenie wątroby),
  • bruceloza,
  • czyrak,
  • salmonella,
  • angina,
  • gruźlica,
  • bakteryjne zapalenie gardła,
  • bakteryjne zapalenia migdałków,
  • zapalenie ucha,
  • choroba kociego pazura,
  • kiła,
  • infekcje bakteryjne,
  • nieleczona próchnica,
  • toksoplazmoza,
  • histoplazmoza (choroba Darlinga),
  • blastomykoza (choroba Gilchrista),
  • wszawica.
  • toczeń rumieniowaty układowy,
  • reumatoidalne zapalenie stawów,
  • choroba Hashimoto,
  • choroba Kawasaki,
  • histiocytoza
  • niepożądana reakcja na leki,
  • reakcja poszczepienna,
  • białaczka,
  • chłoniak,
  • szpiczak.

3.1. Powiększone węzły chłonne u dzieci

Powiększenie węzłów znacznie częściej występuje u dzieci, często towarzyszy zwykłemu przeziębieniu i nie wymaga specjalistycznego leczenia. Przebieg choroby u najmłodszych może być cięższy, ze względu na brak wcześniejszego kontaktu z wirusami. Węzły chłonne mogą być większe nawet kilka tygodni po antybiotykoterapii.

Przyczyną powiększenia węzłów chłonnych u dzieci:

  • infekcja,
  • choroba wirusowa,
  • atak bakterii,
  • zapalenia ucha,
  • świnka,
  • nieleczone mleczaki.

Warto jednak spotkać się z lekarzem, który rozpozna przyczynę objawów. W 20% dzieci i młodych osób źródło problemu jest inne, zdarza się, że jest to białaczka lub chłoniak.

3.2. Powiększone węzły chłonne u dorosłych

U dorosłych powiększone węzły chłonne nie występują tak często, ponieważ organizm jest już przyzwyczajony do wielu rodzajów bakterii i wirusów. Nagłe zgrubienie na szyi, pod pachą czy w łokciu lepiej skonsultować z lekarzem. Ponadto, kobiety powinny regularnie badać okolice pach, ponieważ w tym miejscu często rozwijają się nowotwory.

ZOBACZ TAKŻE:

4. Powiększone węzły chłonne - kiedy pójść do lekarza?

Węzły chłonne mają zaledwie kilka milimetrów średnicy, jeśli zwiększą się do 1-1,5 centymetra można mówić o ich powiększeniu. W takiej sytuacji węzły chłonne mogą być miękkie, sprężyste i ruchome.

Często bolą w trakcie dotyku, a skóra jest cieplejsza i zaczerwieniona. W zdecydowanej większości nie stanowi to powodu do niepokoju, ponieważ powodem są infekcje lub stan zapalny.

Węzły chłonne mogą stać się jednak większe (powyżej 2 centymetrów), niebolesne, twarde, zbite i nieruchome. W takiej sytuacji mogą wskazywać na nowotwór. Konsultacji wymaga każde powiększenie węzłów powyżej 1 centymetra. Lekarzowi należy opowiedzieć również o innych odczuwanych dolegliwościach.

Często pacjent musi wykonać badanie krwi, USG lub RTG. W określonych przypadkach konieczna jest także biopsja lub pobranie węzła do badania histopatologicznego.

Sprawdź, jak wzmocnić odporność
Sprawdź, jak wzmocnić odporność [9 zdjęć]

Podczas zimowych miesięcy jesteśmy bardziej podatni na infekcje górnych dróg oddechowych, takie jak

zobacz galerię

5. Leczenie powiększonych węzłów chłonnych

Powiększenie się węzłów chłonnych jest stanem alarmowym dlatego nie wolno go lekceważyć i należy szybko udać się do lekarza. Najczęściej stosowanym leczeniem jest podawanie antybiotyków, które mają zahamować toczący się proces zapalny.

Czasami konieczne jest przeprowadzenie zabiegów, na przykład laryngologicznych w zależności od źródła zakażenia. W przypadku chorób nowotworowych i ich przerzutów zwykle konieczne jest wykonanie biopsji i badania histopatologicznego, które umożliwia określenie rodzaju zmian.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze