Trwa ładowanie...

Problem 422 milionów osób. Lekarz wskazuje, że ten nawyk do krok do rozwoju choroby

Objadanie się zwiększa ryzyko cukrzucy
Objadanie się zwiększa ryzyko cukrzucy (Adobe Stock)

Cukrzyca typu 2 jest jedną z najbardziej rozpowszechnionych chorób cywilizacyjnych. W Polsce choruje na nią ponad 3 mln osób, z czego ponad pół miliona nawet o tym nie wie. Diabetolodzy twierdzą, że choroby można uniknąć, ponieważ za jej rozwój w znacznej mierze odpowiada niewłaściwa dieta i siedzący tryb życia. Ekspert wymienia pięć rad, które świetnie sprawdzą się w profilaktyce choroby.

spis treści

1. Jak zapobiec rozwojowi cukrzycy?

Nazywana jest pierwszą niezakaźną epidemią na świecie. Szacuje się, że 422 milionów osób na całym świecie choruje na cukrzycę. Jest to choroba przewlekła, która zmniejsza oczekiwaną długość życia chorego o średnio dziesięć lat. Zwiększa ryzyko wystąpienia chorób układu sercowo-naczyniowego oraz doprowadza do szeregu powikłań, takich jak amputacja kończyn dolnych czy ślepota. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) prognozuje, że do 2030 roku cukrzyca będzie siódmą z najczęstszych przyczyn zgonów na świecie.

Jak wyjaśnia diabetolog prof. Krzysztof Strojek, na wystąpienie cukrzycy typu 2 wpływ mają dwa czynniki: genetyczny, na który nie mamy wpływu, oraz środowiskowy, który jest efektem naszego stylu życia.

Zobacz film: "Lekarze o polskiej lekomani. Pacjenci wierzą, że pigułka pomoże na wszystko"

- Najpowszechniejszym czynnikiem modyfikowalnym, który doprowadza do rozwoju cukrzycy, jest otyłość, zwłaszcza brzuszna, która wynika w znacznej mierze z trybu życia danej osoby i może ulec zmianie wskutek odpowiedniego postępowania. Kluczowa jest modyfikacja nawyków żywieniowych oraz aktywność fizyczna – mówi w rozmowie z WP abcZdrowie prof. dr hab. n. med. Krzysztof Strojek kierownik Oddziału Klinicznego Chorób Wewnętrznych Diabetologii i Schorzeń Kardiometabolicznych Śląskiego Uniwersytetu Medycznego.

Ekspert wymienia też pięć nawyków, które sprzyjają rozwojowi cukrzycy typu 2.

2. Niejedzenie śniadań

O tym, że śniadanie jest najważniejszym posiłkiem w ciągu dnia, nieustannie mówią zarówno lekarze, jak i dietetycy. Mimo to wiele osób lekceważy konieczność dostarczenia odpowiedniej ilości energii zaraz po przebudzeniu i na czczo udaje się do pracy lub podejmuje się realizacji codziennych obowiązków. Taki nawyk to zaledwie krok od zaburzeń odżywiania i rozwoju cukrzycy.

- Spożywanie pierwszego posiłku o godzinie 15 nie jest wskazane. To sprawia, że organizm przestawia się na wolniejszy metabolizm i oszczędza energię, więc spożycie posiłku o tej godzinie powoduje przyrost masy ciała. Jeśli organizm nagle dostanie tak duży zastrzyk kalorii, to zaczyna je magazynować w postaci tłuszczu. W okresie wstrzymywania się od posiłku organizm reaguje tak, jakby to był okres głodu, więc konserwuje energię. W ten sposób doprowadzamy też do zaburzeń odżywiania i zwiększamy ryzyko zaparć – wyjaśnia prof. Stojek.

- Regularność posiłków, a zwłaszcza jedzenie śniadań, jest bardzo ważne dla uniknięcia wahań stężenia glukozy we krwi. Jest to też powód, dla którego niewskazane są wszelkie głodówki i posty. Zazwyczaj zaleca się pięć posiłków co około trzy-cztery godziny. Kardynalnym błędem jest pomijanie śniadań i objadanie się na wieczór. Jeśli pacjent mówi mi, że spożywa pierwszy posiłek o godzinie 16 i wtedy je do syta, tyle ile chce, to jest jeden z głównych czynników rozwoju cukrzycy. Nie wolno też spożywać żywności wysokoprzetworzonej – głównie fast foodów, które prowadzą do nadwagi – dodaje w rozmowie z WP abcZdrowie dietetyczka Joanna Smarzak.

3. Objadanie się

Diabetolog dodaje, że o wystąpieniu cukrzycy decyduje przede wszystkim ilość spożywanego jedzenia, która doprowadza do nadwagi i otyłości – jednych z głównych czynników odpowiedzialnych za wystąpienie cukrzycy typu 2.

- Cukrzyca idzie ramię w ramię z otyłością, bo u około 90 proc. chorych na cukrzycę typu 2 stwierdza się nadwagę lub otyłość. Za ich wystąpienie odpowiada spożywanie niezdrowych ilości jedzenia w dodatku kiepskiej jakości – wymienia prof. Strojek.

- Można jeść wszystko, tylko w ograniczonych ilościach. Polacy mają niestety upodobanie do zbyt dużego spożycia solonych produktów, mięsa czerwonego i przetworów mięsnych, za mało jedzą natomiast produktów zbożowych z pełnego przemiału, warzyw i owoców, ryb czy chudych produktów mlecznych. Tak naprawdę dieta chorego na cukrzycę, to jest dieta zdrowego człowieka, dlatego też nie ma jakichś specjalnych zaleceń dla diabetyków oprócz tych, które mówią, aby wybierali zdrową żywność i jedli z umiarem – dodaje diabetolog.

4. Niezdrowe przekąski między posiłkami

Ekspert podkreśla, że na organizm negatywnie wpływa także podjadanie między posiłkami. Każda przekąska, szczególnie tłusta lub wysokokaloryczna, powoduje dodatkowy wzrost glukozy we krwi i zaburza uregulowany tryb metabolizmu.

- Im częstsze skoki glukozy, tym większe ryzyko spowolnienia procesów metabolicznych oraz przestawienia ich na gromadzenie zapasów, co sprzyja tyciu. A duży wzrost tkanki tłuszczowej sprzyja stanom insulinooporności oraz prowadzi do rozwoju cukrzycy typu 2 – tłumaczy prof. Strojek.

- Polacy mają niestety upodobanie do zbyt dużego spożywania słonych przekąsek: chipsów, paluszków, słonych krakersów czy orzeszków, ale też nadmiernej konsumpcji cukru i słodyczy. Popularne są też słodkie napoje. To wszystko sprawia, że dostarczamy organizmowi więcej kalorii, niż potrzebuje. A ten nadmiar powoduje, że w organizmie gromadzi się tłuszcz. Tymczasem powinno się jeść trzy główne posiłki i dwie przekąski, np. w postaci owoców – podkreśla diabetolog.

5. Brak aktywności fizycznej

Polskie Towarzystwo Diabetologiczne za kluczową w prewencji cukrzycy uważa także aktywność fizyczną. Eksperci zalecają, aby w tygodniu wynosiła ona minimum 150 minut. Ważne, aby były to ćwiczenia aerobowe, takie jak spacery, jazda na rowerze czy trucht.

Osoby, które już chorują na cukrzycę, także powinny uprawiać sport, natomiast nie powinien to być wysiłek siłowy, taki jak podnoszenie ciężarów. Takie sporty stanowią duże obciążenie układu krążenia i przyczyniają się do wzrostu ciśnienia tętniczego krwi.

- Aktywność fizyczna jest niezwykle ważna w prewencji cukrzycy typu 2. Korzyści ze zwiększenia aktywności fizycznej odnoszą wszystkie osoby, bez względu na wiek, przy czym należy podkreślić najwyższą skuteczność takiej interwencji u osób powyżej 60. roku życia. Bardzo ważne jest to, aby taki wysiłek fizyczny był regularny – zaznacza prof. Stojek.

6. Palenie tytoniu

Surowo wzbronione jest także palenie tytoniu. Okazuje się, że wspomniane niejedzenie śniadań to często domena palaczy, których pierwszą czynnością po obudzeniu jest zapalenie papierosa. Pierwszy posiłek jest natomiast spożywany dopiero kilka godzin po przebudzeniu, np. w pracy.

- Palacze niestety mają taką skłonność, co utrudnia utrzymywanie zawartości cukru na stałym poziomie i sprzyja spadkom energii. Ponadto palenie tytoniu zwiększa ryzyko powikłań charakterystycznych dla cukrzycy, takich jak nefropatia czy retinopatia cukrzycowa, uszkadzając drobne naczynia krwionośne znajdujące w nerkach, oczach czy zakończeniach nerwowych. W konsekwencji proces ten przyspiesza pojawienia się późnych powikłań choroby – kończy ekspert.

Katarzyna Gałązkiewicz, dziennikarka Wirtualnej Polski

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

Zobacz także:

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze