Przyczyny zakrzepicy. Wyjaśnia dr Krzysztof Pawlak
Zakrzepica żył głębokich wraz z zatorowością płucną tworzą razem jedną jednostkę chorobową: żylną chorobę zakrzepowo-zatorową. Bezpośrednie przyczyny wystąpienia zakrzepicy są związane z triadą Virchowa. Natomiast istnieje także szereg czynników ryzyka, predysponujących do wystąpienia choroby. Można je podzielić na dwie podstawowe grupy: związane z samym pacjentem i jego chorobami, druga natomiast to skutki różnych interwencji lekarskich.
1. Przyczyny zakrzepicy
Do powstania zakrzepów żył głębokich prowadzą czynniki, tworzące wspólnie tzw. triadę Virchowa. Należą do niej:
- zwolnienie przepływu krwi w naczyniach (skutek długotrwałego unieruchomienia np. po złamaniu albo wynik ucisku żyły, np. przy nieprawidłowo założonym opatrunku gipsowym),
- przewaga czynników prozakrzepowych nad hamującymi proces krzepnięcia (zaburzenia krzepnięcia – trombofilie),
- uszkodzenia ściany naczynia (skutek urazu zewnętrznego czy wewnętrznego np. podczas cewnikowania naczyń lub zabiegu operacyjnego).
PYTANIA I ODPOWIEDZI LEKARZY NA TEN TEMAT
Zobacz odpowiedzi na pytania osób, które miały do czynienia z tym problemem:
- Czy jest możliwe jednoczesne pojawienie się zakrzepicy żył głębokich kończyny dolnej i miednicy mniejszej? - odpowiada lek. Monika Łukaszewicz
- Czy po porodzie to może być zakrzepica? - odpowiada lek. Diana Kupczyńska
- Jak operowana jest zakrzepica kończyn dolnych? - odpowiada lek. Łukasz Dubielecki
2. Cechy osobnicze i stany kliniczne zakrzepicy
W pierwszej grupie możemy wyróżnić czynniki, na które ma wpływ sam pacjent i te niezależne od nas. Nie mamy wpływu na nasz wiek, a niestety ryzyko zakrzepicy rośnie wraz z metryką od około 40. roku życia. Niezwykle ważna jest też masa ciała. Dużo częściej stwierdza się chorobę zakrzepową wśród osób otyłych.
Dodatkowo ważnym czynnikiem ryzyka jest przebyty już epizod zakrzepicy u pacjenta lub członka jego najbliższej rodziny. Ze względu na drastyczne zwolnienie przepływu krwi przez naczynia, szczególnie niebezpieczne są stany unieruchomienia.
Chodzi tu zarówno o stosunkowo krótki okres w trakcie podróży samolotem, autobusem czy samochodem, ale także długie w trakcie rekonwalescencji pooperacyjnej czy po złamaniach.
Na zakrzepicę są także narażeni pacjenci z nowotworami złośliwymi, głównie rakiem trzustki. Komórki rakowe produkują u nich czynniki zwiększające krzepliwość krwi. Szczególnym okresem narażenia kobiety na powstawanie groźnych zakrzepów w żyłach głębokich jest ciąża i połóg. Dochodzi w jej trakcie do fizjologicznego zagęszczenia krwi.
Ważnymi czynnikami ryzyka jest także cała gama różnych schorzeń ogólnoustrojowych, takich jak niewydolność serca, choroby autoimmunologiczne, zespół nerczycowy czy ostre zakażenia.
3. Czynniki ryzyka zakrzepicy
Drugą grupę czynników ryzyka zakrzepicy stanowią wszelkie interwencje lekarskie, zarówno profilaktyczne, diagnostyczne, jak i lecznicze. Wymienić tu należy poważne, długotrwałe zabiegi operacyjne, zwłaszcza w obrębie miednicy, jamy brzusznej i kończyn dolnych.
Dlatego też w tych sytuacjach stosuje się z reguły przedoperacyjną profilaktykę przeciwzakrzepową. Do wystąpienia zakrzepicy predysponuje także obecność cewnika w dużych naczyniach, głównie żyle udowej.
Kolejną grupę ryzyka stanowią pacjenci przyjmujący leki: doustną antykoncepcję czy hormonalną terapię zastępczą.
W przypadku chorych onkologicznych, pojawia się w tym aspekcie kolejny czynnik ryzyka. Niestety samo leczenie przeciwnowotworowe, głównie chemioterapia i leczenie hormonalne, również predysponują do wystąpienia zakrzepicy żył głębokich.
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.