Przywrócenie ewolucyjnej równowagi kwasów tłuszczowych może ograniczyć otyłość na świecie
Wiele organizacji i naukowców uważa, że stale rosnąca liczba osób otyłych na całym świecie jest wynikiem braku równowagi pomiędzy spożyciem pokarmów a wydatkami energetycznymi. Jednak nowe badania sugerują, że w celu skuteczniejszego kontrolowania masy ciała powinno się odpowiednio zbilansować ilość dostarczanych z pożywieniem kwasów tłuszczowych omega-6 i omega-3.
„Zasady odżywiania, które koncentrowały się na rozbieżności między dostarczaniem kalorii a wydatkami energetycznymi organizmu i mówiły, że wszystkie kalorie są sobie równe, nie zdały egzaminu” - twierdzą dr Artemis Simopoulos z Centrum Genetyki, Żywienia i Zdrowia w Waszyngtonie oraz dr James DiNicolantonio z Amerykańskiego Centrum Zdrowia Serca.
Simopoulos i DiNicolantonio w artykule opublikowanym w internetowym czasopiśmie „Open Heart” podkreślają, że człowiek wyewoluował na diecie, która miała równe ilości kwasów tłuszczowych omega-6 i omega-3. Ta wewnętrzna równowaga jest kluczowa dla rozwoju płodu podczas ciąży i dziecka w okresie karmienia piersią. Odgrywa także ważną rolę w zapobieganiu i kontrolowaniu chorób przewlekłych.
Pierwotny stosunek między dwoma rodzajami kwasów tłuszczowych, który wynosił 1: 1, został zastąpiony stosunkiem omega-6 do omega-3 równym 16:1. Ta różnica jest skutkiem znaczących zmian w dostawach żywności na przestrzeni ostatnich 100 lat.
Technologia żywności i nowoczesne rolnictwo doprowadziły do produkcji wielu rodzajów olejów roślinnych, takich jak słonecznikowy, szafranowy, bawełniany, sojowy, kukurydziany, które są bogate w kwasy tłuszczowe omega-6.
Drugim skutkiem zmian w rolnictwie była wymiana pasz zwierząt hodowlanych z traw, bogatych w kwasy tłuszczowe omega-3, na ziarna zbóż, kukurydzy, soi, które są bogate w kwasy tłuszczowe omega-6.
Zmiany te spowodowały dostarczanie większej ilości kwasu linolowego i kwasu arachidonowego. Są to dwa rodzaje kwasów tłuszczowych należących do szeregu omega-6.
Zdaniem badaczy, wysokie spożycie kwasów omega-6 niesie kilka negatywnych skutków. Może doprowadzić m.in. do większej ilości białej tkanki tłuszczowej i powstania przewlekłego stanu zapalnego, który jest przyczyną zarówno otyłości, jak i związanych z nią schorzeń, takich jak cukrzyca typu 2, choroby serca, zespół metaboliczny i niektóre nowotwory.
Kwasy tłuszczowe omega-6 mogą także zapobiegać przetwarzaniu białej tkanki tłuszczowej w brązową (będącą źródłem energii), a także zwiększyć ryzyko tworzenia się zakrzepów.
Chociaż organizm potrzebuje zarówno kwasów omega-3, jak i omega-6, równowaga między nimi jest kluczowa. Kwasy tłuszczowe działają bezpośrednio na układ nerwowy, wpływając na spożycie pokarmu i na wrażliwość hormonów biorących udział w kontrolowaniu stężenia glukozy we krwi oraz tłumienia apetytu.
Kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6 są metabolicznie i funkcjonalnie różne. Poprzednie badania wykazały, że pierwsze z nich wpływają na zmniejszenie rozwoju tkanki tłuszczowej i utratę wagi, podczas gdy wysokie stężenie tych drugich jest związane ze zwiększonym ryzykiem przyrostu wagi.
„Nadszedł czas, aby przywrócić kwasy tłuszczowe omega-3 do żywności i zmniejszać ilość omega-6, zastępując smażenie na oleju gotowaniem i jedząc mniej mięsa a więcej ryb. Skład pożywienia musi się zmienić się i odpowiadać zasadom dietetyki oraz genetyki" – mówią autorzy.
„Istnieją dowody na to, że równowaga pomiędzy kwasami tłuszczowymi omega-3 i omega-6 jest niezbędna do prawidłowego wzrostu i rozwoju, do zapobiegania i leczenia otyłości oraz chorób z nią związanych, takich jak cukrzyca, choroby układu krążenia i nowotwory” – podsumowują autorzy badania.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.