Skaza krwotoczna płytkowa
Skazy krwotoczne to schorzenia, objawiające się nadmiernym krwawieniem w wyniku uszkodzenia naczynia. Wyróżniamy trzy typy skazy krwotocznej: skaza płytkowa, skaza naczyniowa i skaza osoczowa. W przebiegu białaczki, zarówno białaczki szpikowej czy też białaczki limfoblastycznej, występuje skaza krwotoczna płytkowa, związana z niedoborem płytek krwi (trombocytopenią) lub zaburzeniem funkcji płytek krwi. W przebiegu skazy krwotocznej pojawiają się wybroczyny na skórze, a także krwawienia wewnętrzne i zewnętrzne.
1. Przyczyny skazy krwotocznej płytkowej
Skazy krwotoczne pochodzenia płytkowego są najczęstszym typem występujących skaz krwotocznych. Skazy krwotoczne płytkowe mogą być związane z zaburzeniem liczby płytek krwi – tzw. małopłytkowością. W wyniku ich zmniejszonej ilości brak jest możliwości tworzenia się czopa zakrzepowego, występuje także niedobór czynników krzepnięcia , w wyniku braku ich podaży przez płytki krwi. Innym powodem skazy krwotocznej pochodzenia płytkowego może być zaburzenie charakterystycznej dla nich funkcji skupiania się i zlepiania przy zachowaniu prawidłowej ich ilości we krwi.
Obniżony poziom trombocytów wynoszący ok. 200-400 tys./mm3 krwi pozwala jednak jeszcze na prawidłowe krzepnięcie.
Małopłytkowość możemy podzielić na pierwotna i wtórną. Samoistny obniżony poziom płytek krwi (małopłytkowość pierwotna) wynika bądź z wrodzonego upośledzenia dojrzewania megakariocytów i tworzenia płytek krwi, bądź powstaje w wyniku mechanizmów autoimmunologicznych tzn. poprzez tworzenie się przeciwciał skierowanych w stronę płytek krwi. Może się to odbywać we krwi lub w śledzionie.
Trombocytopenia wtórna wynika z różnych schorzeń i może mieć swoje przyczyny w:
pierwotnym niedoborze megakariocytów w szpiku kostnym (komórek macierzystych), tzw. mielodysplazja szpiku kostnego;
uszkodzeniu szpiku kostnego środkami chemicznymi, toksynami bakteryjnymi, wirusami lub niektórymi lekami np. lekami cytostatycznymi (skutek uboczny chemioterapii);
niszczeniu megakariocytów w szpiku kostnym lub wypieraniu ich przez komórki nowotworowe, np. w białaczce;
uszkodzeniu komórek macierzystych płytek krwi w wyniku napromieniowania szpiku kostnego;
zwiększonym niszczeniu trombocytów w śledzionie, co spowodowane jest niektórymi stanami patologicznymi organizmu.
2. Objawy skazy krwotocznej płytkowej
W wyniku braku trombocytów pojawiają się zaburzenia krzepnięcia krwi, co objawia się samoistnymi licznymi i niewielkimi wybroczynami na skórze i błonach śluzowych. Pojawiają się także większe krwawienia śródmiąższowe, np. do mięśni czy mózgu, krwotokami wewnętrznymi, np. do przewodu pokarmowego, lub krwotokami zewnętrznymi, np. do dróg rodnych kobiety. Krwawienia i wybroczyny, w zależności od lokalizacji i ich intensywności mogą mieć pewne konsekwencje. Bardziej niebezpieczne są małe krwawienia do narządów wewnętrznych niż duże krwotoki zewnętrzne, np. z nosa.
3. Leczenie skazy krwotocznej płytkowej
Leczenie objawowe skazy krwotocznej płytkowej polega na podawaniu środków uszczelniających naczynia krwionośne. Podawane są także zawiesiny płytek krwi, izolowanych z krwi osób zdrowych poprzez przetaczanie krwi. Szczególnie zalecane jest to przed zabiegami operacyjnymi. Gdy choroba ma podłoże immunologiczne, stosowane są preparaty hamujące reakcje immunologiczne. Jeżeli skaza krwotoczna płytkowa ma swoją przyczynę w nadmiernym niszczeniu płytek krwi w śledzionie, konieczne może być usunięcie chirurgiczne śledziony, tzw. splenektomia. Po takim zabiegu ilość płytek krwi szybko ulega zwiększeniu, a objawy skazy krwotocznej ustępują.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.