Świadome przyjmowanie tabletek placebo może zmniejszyć przewlekły ból
"Efekt placebo" jest uważany za zjawisko psychologiczne. W tym przypadku przyjmowany lek działa nie na ciało, ale na umysł i nie powoduje reakcji fizjologicznych. Nowe badania jednak podważają tę teorię. Okazało się, że pacjenci, którzy świadomie brali placebo w połączeniu ze standardowym leczeniem w przypadku przewlekłego bólu w dole pleców, czuli się lepiej niż pacjenci, którzy otrzymywali standardowe leczenie.
1. Ślepe pigułki mogą pomóc pacjentom
Autor badania, Ted Kaptchuk, dyrektor Programu Badań nad Placebo, wraz z zespołem badawczym opublikował swoje odkrycia w czasopiśmie „Pain”.
Placebo, często określane jako "ślepe pigułki", jest substancją, zwykle podawaną w postaci tabletki, kapsułki lub innego leku, która w rzeczywistości nie wpływa na stan zdrowia pacjenta, ale jedynie „symuluje” leczenie.
Placebo są często stosowane w próbach klinicznych, których celem jest testowanie skuteczności i efektów ubocznych aktywnych leków. Jednakże, w wielu badaniach wykazano, że placebo może również wpływać na objawy odczuwane przez pacjenta - jest to tzw. „efekt placebo”.
Naukowcy od dawna uważali, że efekt placebo spowodowany jest oczekiwaniami pacjentów, że lek będzie działać. Liczne badania wykazały, że w przypadku, jeżeli pacjent myśli, że przyjmuje aktywne leki, jego stan zdrowia częściej się poprawia, nawet wtedy, gdy leczenie jest fałszywe.
Zobacz także
Jednak Kaptchuk mówi, że ostatnie badania "postawią nasze rozumienie efektu placebo na głowie", sugerując, że efekt ten może być napędzany przez rytuał reżimu terapeutycznego, a nie przez moc pozytywnego myślenia.
W badaniach wzięło udział 97 pacjentów z przewlekłym bólem dolnej części pleców. Około 85-88 procent uczestników już przyjmowało leki przeciwbólowe a większość z nich korzystała z niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ).
Wszystkim pacjentom wygłoszono 15-minutowy wykład na temat efektu placebo, a później przydzielono ich losowo do jednej z dwóch grup, w których byli leczeni przez 3 tygodnie:
- Leczenie jak zwykle: pacjenci zostali zobowiązani do kontynuowania standardowego leczenia
- Leczenie z placebo: pacjenci byli leczeni standardowo, lecz oprócz tego zostali pouczeni, aby przyjmować pewną tabletkę dwa razy dziennie. Tabletki zostały umieszczone w butelce o nazwie "pigułki placebo", a etykieta stwierdza, że pastylki zawierają celulozę mikrokrystaliczną i nie mają właściwości leczniczych.
Nasilenie bólu związanego z chorobą pacjentów oceniano w badaniu wyjściowym po 3-tygodniowym okresie leczenia.
Pacjenci w grupie pierwszej doświadczyli 9 proc. redukcji zwykłego bólu i zmniejszenia maksymalnego bólu o 16 proc.
Jednak pacjenci z grupy drugiej odnotowali w obu przypadkach redukcję o 30 proc., a także 29-proc. spadek niepełnosprawności związanej z chorobą.
Naukowcy twierdzą, że aby powstał efekt placebo, pacjenci nie muszą wierzyć, że otrzymują aktywny lek. "Nasze wyniki pokazują, że efekt placebo może być wywołany bez oszukiwania. Pacjenci byli zainteresowani tym, co się stanie i bardzo zadowoleni z nowatorskiego podejścia do ich leczenia" – mówi dr Claudia Carvalho.
Chociaż badania koncentrowały się na przewlekłym bólu, Kaptchuk mówi, że istnieje możliwość, że u pacjentów z innymi stanami, które można mierzyć za pomocą samoobserwacji - takimi jak zmęczenie, depresja lub zaburzenia trawienia – również można skorzystać z placebo.
"Nigdy nie będziemy usuwać guza lub odblokowywać tętnicy za pomocą placebo. Ono nie jest lekarstwem na wszystko, ale na pewno sprawia, że ludzie czują się lepiej. Nie ma klinicznego znaczenia, ale łagodzi ból pacjentów. To jest to, co powinno robić lekarstwo" - zauważa Kaptchuk.
Jednak Carvalho dodaje, że bez "ciepłej i empatycznej relacji z lekarzem leczenie placebo prawdopodobnie się nie powiedzie".
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.