Światowy Dzień bez Papierosa to dobry moment, żeby zadać sobie pytanie – co daje palenie papierosów i e-papierosów. Może wpadliśmy w sidła fałszywej przyjaźni?

Trwa kampania #STOPFEJKFRIENDS, której celem jest promocja mody na niepalenie wśród osób w wieku 15-18 lat oraz uświadomienie nastolatkom, że nałóg nikotynowy psuje zdrowia, ale także relacje z bliskimi. Kampanii towarzyszy hasło „Papieros i e-papieros to fałszywi przyjaciele”. Skąd taki pomysł?

Artykuł sponsorowany

Kampanii antynikotynowych straszących młodzież konsekwencjami zdrowotnymi jest wiele. Nie działają. Nastolatki zdają sobie sprawę z konsekwencji zdrowotnych palenia, ale uważają, że dotyczą osób starszych. Wiedzą, że palenie wyrobów tytoniowych powoduje zadyszkę, kaszel palacza, pożółkłe zęby i palce, a także ryzyko zachorowania na 14 różnych nowotworów. 75% osób w grupie wiekowej 15-18 lat wie, co może ich spotkać, ale niewiele sobie z tego robi. Przykre konsekwencje palenia są zbyt odległe w czasie, a perspektywa dwudziestu czy trzydziestu lat, to dla nich cała wieczność. Takie wnioski płyną z badań przeprowadzonych w październiku i listopadzie 2019 r. na zlecenie Ministerstwa Zdrowia.

Przyjaźń ważniejsza niż zdrowie

Kampania #STOPFEJKFRIENDS odwołuje się do wartości, które są najważniejsze dla młodych ludzi. Pozwala im samym zastanowić się, czy „przyjaźń” z papierosem lub e-papierosem się opłaca. Paweł Mikusek, strateg Fabryki Komunikacji Społecznej, twórca kampanii #STOPFEJKFRIENDS: „Podeszliśmy do tematu inaczej, pokazujemy nałóg jako fałszywego przyjaciela. Przyjaźń, zaufanie i autentyczność są dla młodych ludzi cenniejsze od zdrowia.” Kampania #STOPFEJKFRIENDS została zbudowana wokół postaci Jana Fejka – personifikacji nałogu nikotynowego. Fejk jest symbolem fałszywego przyjaciela, który w przebiegły sposób manipuluje i niszczy drugą osobę, by osiągnąć swoje cele. Pod maską „fajnego kumpla” kryje się toksyczna osoba, ktoś, kogo należy się wystrzegać. Przyjaźń z Fejkiem, podobnie jak przyjaźń z papierosem lub e-papierosem, powoduje przykre konsekwencje: straty finansowe, spadek kondycji fizycznej, zepsucie relacji z najbliższymi. Pozwoliło to ukazać w obrazowy, plastyczny sposób zdradliwą relację, w jaką wchodzi młody człowiek, gdy zaczyna palić.

Połowa nastolatków pali

Ministerstwo Zdrowia zainicjowało kampanię #STOPFEJKFRIENDS, ponieważ pojawienie się na rynku e-papierosów sprawiło, że sięgają po nie coraz młodsze osoby. Badania, które poprzedziły kampanię, wykazały, że nastolatki inicjację nikotynową przechodzą zwykle w wieku 12-14, a nawet 8 lat! Niechlubny prym wiodą e-papierosy, które można je kupić bez problemu, łatwo się z nimi ukryć w domu i w szkole, a do tego młodzi wierzą, że są mniej szkodliwe! Ponad połowa jest uzależniona i przyznaje się do palenia kilka razy w tygodniu. Opinia o e-papierosach jest nieznacznie lepsza od opinii o papierosach tradycyjnych. 40% młodych Polaków uznaje, że e-papierosy są tak samo szkodliwe dla zdrowia jak tradycyjne. Natomiast 35% uważa e-papierosy za bezpieczniejsze! Tylko 3% nastolatków twierdzi, że nikt z ich znajomych nie pali e-papierosów. 39% twierdzi, że co najmniej polowa z ich znajomych pali e-papierosy. Co trzeci młody Polak palący e-papierosy nie ma zamiaru z nich rezygnować. Nie ma jednego, wyróżniającego się powodu, który zdaniem młodych Polaków przekonałby ich do niepalenia. Najczęściej (19%) mówią, że mogłaby ich do tego przekonać własna poważna choroba.

Skutki zdrowotne palenia

Palenie osłabia układ odpornościowy, a palacze gorzej przechodzą zakażenie COVID-19. Jak ważna jest profilaktyka zdrowotna przekonaliśmy się w ostatnich miesiącach. Osoba paląca wraz z dymem tytoniowym wchłania 7 tysięcy substancji szkodliwych, w tym ponad 70 substancji rakotwórczych! Spośród powszechnie znanych trucizn poza nikotyną dym tytoniowy zawiera min: aceton, cyjanowodór, kadm, arsen, amoniak, tlenek węgla, metanol, DDT, toluen, butan itd. Palacze żyją średnio o 10 lat krócej niż osoby niepalące. Występuje u nich podwyższone ryzyko zachorowania na nowotwory tytoniozależne (przede wszystkim – rak płuc, ale także nowotwory jamy ustnej oraz gardła i krtani, rak przełyku, rak trzustki, rak nerki, rak pęcherza moczowego) oraz choroby układu sercowo-naczyniowego (np. choroba wieńcowa lub nadciśnienie tętnicze) i oddechowego (np. przewlekła choroba obturacyjna płuc). Naukowcy są zgodni – zarówno osoby palące papierosy, jak i wapujące, znacznie ciężej przechodzą infekcję koronawirusem.

Wnioski te potwierdza ekspert kampanii #STOPFEJKFRIENDS dr hab. Łukasz Balwicki: „Zarówno palenie jak i wapowanie upośledza odporność immunologiczną płuc. Substancje zawarte w dymie i aerozolu uszkadzają m.in. rzęski w drzewie oskrzelowym, których zadaniem jest oczyszczanie płuc. To zarówno sprzyja infekcji, jak i pogarsza jej przebieg. Badania pokazują, że palacze częściej zapadają na COVID-19 i mieli cięższy przebieg choroby.”

Jak dotrzeć do nastolatków?

Główne działania kampanii prowadzone są w serwisach social mediowych – YouTube, Facebook, Instagram. W kampanię zaangażowanych zostało 50 influencerów – współczesne autorytety nastolatków. Publikują oni w swoich kanałach video-opowieści o sytuacjach, w których zetknęli się z „fejk friends” w realu. Influencerzy dodają hasztag kampanii #STOPFEJKFRIENDS i przestrzegają przed fałszywymi przyjaciółmi: papierosem i e-papierosem. W kampanii wzięli udział m.in.: Littlemooonster96, Macadamian Girl, Rafał Gębura, Matura to Bzdura. W 2020 roku działania zostaną poszerzone o kampanię outdoor, interaktywną wystawę oraz program edukacyjny, którego finałem będzie stworzenie przez uczniów ich własnej koncepcji spotu reklamowego. Najlepszy pomysł zostanie zrealizowany, a zwycięska szkoła zaproszona na profesjonalny plan zdjęciowy.

Zajrzyj na stronę www.stopfejkfriends.pl i wyrzuć z życia fałszywego przyjaciela!

Partnerem merytorycznym kampanii jest Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego Państwowy Zakład Higieny. Badania ilościowe i jakościowe zostały przeprowadzone przez Fabrykę Komunikacji Społecznej w październiku i listopadzie 2019 r. na zlecenie Ministerstwa Zdrowia.

Projekt został dofinansowany w ramach Narodowego Programu Zdrowia na lata 2016 – 2020 ze środków Funduszu Rozwiązywania Problemów hazardowych, będących w dyspozycji Ministra Zdrowia. Konsultacja merytoryczna: Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego - Państwowy Zakład Higieny.

Artykuł sponsorowany

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.