Szanuj zdrowie, bierz leki bezpiecznie

Polipragmazja staje się problemem, gdy pacjent przyjmuje zbyt wiele leków i ryzyko wystąpienia działań niepożądanych przewyższa potencjalny efekt terapeutyczny. Wpływ na działanie medykamentów ma także to, co jemy i pijemy w czasie kuracji.

O wielolekowości mówi się w przypadku jednoczesnego przyjmowania co najmniej 5 leków na receptę i bez recepty. Sam fakt przyjmowania takiej liczby leków nie musi być zjawiskiem negatywnym. Jednak wraz z liczbą zażywanych preparatów leczniczych rośnie ryzyko niewłaściwego stosowania się do zaleceń lekarza, a w efekcie niepożądanych interakcji.

Poradź się farmaceuty

Problem często wynika z pomyłek pacjentów. Dlatego zawsze czytaj ulotkę leku. Przestrzegaj wskazówek o zalecanym dawkowaniu, o porach przyjmowania, o możliwych interakcjach z żywnością, bo efekt terapeutyczny zależy od tego, czy przyjmiesz lek we właściwy sposób. W razie jakichkolwiek wątpliwości skontaktuj się z lekarzem prowadzącym. Jeśli masz utrudniony dostęp do lekarza, a potrzebujesz szybkiej porady, możesz zapytać się farmaceuty w aptece. Ponad 90 proc. Polaków ufa farmaceutom. To znakomity wynik, bo w aptekach i punktach aptecznych pracuje ok. 27 tys. specjalistów, którzy każdego dnia udzielają 2 mln porad zdrowotnych.

Zapamiętaj! Przyjmujesz lek po raz pierwszy? Nie jesteś pewien jak prawidłowo stosować dany preparat lub masz pytania dotyczące pory jego zażywania? Apteka to idealne miejsce, w którym farmaceuta dysponując fachową wiedzą udzieli jasnej, zrozumiałej porady.

Sprawdź, kiedy przyjmować leki!

Skuteczność jednych leków zależy od pory ich przyjmowania, co wynika z rytmu dobowej aktywności organizmu. W przypadku innych leków pora nie ma specjalnego znaczenia. Zawsze upewnij się o jakiej porze masz przyjmować leki.

Część preparatów trudno wchłania się z przewodu pokarmowego, dlatego powinna być przyjmowana na czczo, rano najlepiej co najmniej 30 minut przed śniadaniem lub kawą. Innych leków, np. większości leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych, nie wolno przyjmować na czczo ze względu na ryzyko podrażnienia lub uszkodzenia śluzówki żołądka.

Niektóre leki stosowane miejscowo, np. pasty, zawiesiny i żele nakładane w obrębie jamy ustnej, stosuj zaraz po posiłku. Tylko wtedy nie zostaną szybko wypłukane przez to co zjesz lub wypijesz i będą działać do czasu następnego posiłku.

Jeśli lek trzeba przyjąć poza porami posiłku zażyj go godzinę przed posiłkiem lub dwie godziny po nim.

Unikaj przyjmowania suplementów i preparatów witaminowo-mineralnych w tym samym czasie, kiedy zażywasz leki na receptę. Suplementy mogą zaburzyć lub spowolnić proces przyswajania leku. Gdy masz wskazanie, by przyjmować lek trzy razy na dobę w równych odstępach czasu, zacznij go brać np. o 6 lub 7 rano, a nie będziesz musiał wybudzać się w nocy, by przyjąć ostatnią dobową dawkę.

Jeśli z jakiegoś powodu chcesz podzielić lub rozdrobnić lek, sprawdź u farmaceuty czy możesz to zrobić bez wpływu na efekt terapeutyczny leku.

Jeśli zażywasz leki bez recepty z domowej apteczki, zawsze sprawdź ich daty ważności. Przyjmowanie leków, które są już niezdatne do spożycia, może mieć tragiczne skutki.

Do popicia – tylko woda

W ulotkach najczęściej jest informacja o konieczności popicia leku odpowiednią ilością płynu, bez konkretnych wskazówek. Najlepsza jest woda niegazowana niskozmineralizowana o temperaturze pokojowej lub zwykła woda przegotowana i ostudzona. Inne napoje mogą zaburzyć proces wchłaniania leków albo potęgować niekorzystne skutki uboczne.

Mleko ze względu na obecność wapnia, niekorzystnie wpływa na przyswajalność antybiotyków. Zmniejsza także kwaśność w żołądku, co prowadzi do przedwczesnego rozpadu tabletek dojelitowych.

Składniki zawarte w kawie i herbacie mogą wchodzić w interakcje z substancjami leczniczymi, np. czarna herbata zawierająca taninę hamuje wchłanianie żelaza, a kofeina w kawie może wzmocnić lub osłabić skuteczność substancji czynnej leku.

Alkohol i energetyki zaburzają procesy przyswajania i wydalania leków, mogą znacznie nasilać ich toksyczność dla wątroby, nawet spowodować jej marskość. Alkohol osłabia działanie antybiotyków, za to nasila działanie sedatywne środków antydepresyjnych, uspakajających i antyhistaminowych. Sok grejpfrutowy wpływa na metabolizm wielu leków podawanych doustnie, czego skutkiem mogą być nawet zaburzenia rytmu serca i wielokrotny wzrost stężenia we krwi substancji czynnych z leków. Dlatego nie pij soku grejpfrutowego i nie jedz grejpfrutów 4 godziny przed i 4 godziny po przyjęciu leku. Najbezpieczniej jest całkowicie wyłączyć sok i owoc grejpfruta z diety w czasie leczenia.

Zrezygnuj też z preparatów z wyciągiem z grejpfruta na odporność czy na odchudzanie.

Pamiętaj, przyjmuj leki odpowiedzialnie. Kieruj się zasadą, że w farmakoterapii więcej niekoniecznie znaczy lepiej. Twoje zdrowie jest najważniejsze, dlatego nie lecz się sam! Zawsze informuj swojego lekarza o wszystkich lekach, które zażywasz.

Więcej na akademia.nfz.gov.pl

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.