Trwa ładowanie...

Szczepienia przeciwko COVID-19. Jakich leków nie przyjmować przed i po szczepionce? Eksperci wyjaśniają

Szczepienia przeciwko COVID-19. Jakich leków nie przyjmować przed i po szczepionce? Eksperci wyjaśniają
Szczepienia przeciwko COVID-19. Jakich leków nie przyjmować przed i po szczepionce? Eksperci wyjaśniają (Getty Images)

Europejska Agencja Leków oceniła szczepionkę przeciwko COVID-19 AstraZeneki jako bezpieczną i niezwiększającą ryzyka epizodów zakrzepowo-zatorowych. Mimo to część ludzi zastanawia się, czy należy profilaktycznie przyjmować kwas acetylosalicylowy lub leki rozrzedzające krew. Dr Bartosz Fiałek, specjalista w dziedzinie reumatologii, mówi wprost: nieuzasadnione przyjmowanie jakichkolwiek medykamentów, niezależnie od rodzaju szczepionki, może zagrażać zdrowiu, a nawet życiu.

spis treści

1. Leki przeciwzakrzepowe a szczepionka na COVID-19

Czy po przyjęciu szczepionki przeciw COVID-19 Oxford-AstraZeneca, powinno się przyjmować profilaktycznie aspirynę? Z tym pytaniem co raz częściej zwracają się do lekarzy osoby, które chcą się zaszczepić. Wątpliwości są związane z niedawnymi podejrzeniami o zwiększenie ryzyka zakrzepicy u osób, które przyjęły brytyjski preparat.

Wiadomości o kolejnych państwach, które do czasu wyjaśnienia sprawy zawieszały szczepienia preparatem AstraZeneki, tylko nasiliły niepokój. Z tego powodu część ludzi rezygnowała ze szczepień i nie zjawiała się w wyznaczonym do tego punkcie.

Zobacz film: "Prof. Flisiak: Nie ma dowodów, że śmiertelność po szczepionce wśród seniorów jest większa"

W drugiej połowie marca Europejska Agencja Leków przeprowadziła badania, które jasno wykazały, że szczepionka AstraZeneca przeciwko COVID-19 nie zwiększa ryzyka wystąpienia epizodów zakrzepowo - zatorowych.

- Chciałabym podkreślić, że nie jest to niespodziewana sytuacja. Kiedy szczepi się miliony osób, nieuniknione jest, że rzadkie lub poważne choroby zostaną wykryte po zaszczepieniu. Naszą rolą jest szybkie wykrywanie tych przypadków i ich badanie oraz ustalenie, czy są związane ze szczepionkami, czy nie - mówiła na posiedzeniu Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności (ENVI) Parlamentu Europejskiego, dyrektor agencji, Emer Cooke.

Szczepienia przeciwko COVID-19. Jakich leków nie przyjmować przed i po szczepionce? Eksperci wyjaśniają
Szczepienia przeciwko COVID-19. Jakich leków nie przyjmować przed i po szczepionce? Eksperci wyjaśniają (Getty Images)

2. Rozpoczęcie leczenia bez wskazań może zagrażać zdrowiu, a nawet życiu

Mimo wyjaśnień wiele ludzi wciąż chce profilaktycznie przyjmować leki rozrzedzające krew. Dr Bartosz Fiałek ostrzega - takie zachowanie może być bardzo niebezpieczne.

- Nie należy rozpoczynać profilaktycznego przyjmowania kwasu acetylosalicylowego (popularnej aspiryny; leku przeciwpłytkowego) przed, w trakcie czy po przyjęciu szczepionki przeciw COVID-19 Oxford-AstraZeneca. Rozpoczęcie takiego leczenia bez wskazań, na własną rękę, może zagrażać zdrowiu, a nawet życiu - tłumaczy specjalista.

Podobnie jest w przypadku preparatów Pfizera czy Moderny.

- Żadna z dopuszczonych obecnie do obrotu szczepionek przeciw COVID-19 nie wymusza profilaktycznego włączenia leków przeciwpłytkowych ani przeciwkrzepliwych. Przyjęcie szczepionki przeciw COVID-19 nie jest wskazaniem do rozpoczęcia profilaktycznego przyjmowania tych leków - wyjaśnia dr Fiałek.

Lekarz podkreśla, że tak samo jak nie należy przyjmować profilaktycznie aspiryny, tak nie należy zażywać również leków przeciwzakrzepowych, m.in.:

acenokumarolu/warfaryny (są to leki zmniejszające krzepliwość krwi, zaliczane do grupy antagonitów witaminy K, nazywanych też doustnymi lekami przeciwzakrzepowymi),

  • nowych doustnych antykoagulantów - ksabany/dabigatranu (podawanych przy migotaniu przedsionków),
  • ani heparyny - jej stosowanie może powodować wystąpienie małopłytkowości późnej, która może paradoksalnie prowadzić do wystąpienia zakrzepicy.

3. Kto i kiedy może przyjmować leki rozrzedzające krew?

Są jednak pewne wyjątki. Osoby, które przyjmują na co dzień powyższe leki z powodu chorób i innych medycznych wskazań, powinny kontynuować dotychczas zaleconą terapię.

- Nie odstawiamy tych leków, tylko dlatego, że poddajemy się szczepieniu przeciw COVID-19. Wskazana jest większa ostrożność podczas szczepienia i dłuższe - ok. 5-minutowe - przytrzymanie gazika po iniekcji - wyjaśnia lekarz. - Osoby, u których wystąpią wskazania do przyjmowania powyższych leków po szczepieniu przeciw COVID-19, mogą i powinny dostosować się do zaleceń lekarskich dotyczących włączenia terapii przeciwpłytkowej/przeciwkrzepliwej - precyzuje dr Fiałek.

Lekarz dodaje, że kwas acetylosalicylowy (popularna aspiryna) w dawkach wyższych niż przeciwpłytkowe, wykazuje również działanie przeciwbólowe, przeciwzapalne oraz przeciwgorączkowe. Czy w związku z tym można ją stosować po przyjęciu szczepionki?

- Istnieje możliwość przyjęcia tego leku w przypadku wystąpienia poszczepiennych skutków ubocznych, takich jak gorączka czy silne dolegliwości bólowe, jednak polecanym lekiem jest w tych sytuacjach paracetamol - dodaje dr Fiałek.

Warto wiedzieć, że przeciwskazaniem do szczepienia na COVID-19 nie jest przyjmowanie leków związanych z niektórymi chorobami przewlekłymi. Są to: przewlekłe choroby nerek, deficyty neurologiczne (np. demencja), choroby płuc, choroby nowotworowe, cukrzyca, POChP, choroby naczyń mózgowych, nadciśnienie tętnicze, niedobory odporności, choroby układu sercowo-naczyniowego, przewlekłe choroby wątroby, otyłość, choroby związane z uzależnieniem od nikotyny, astma oskrzelowa, talasemia, mukowiscydoza oraz anemia sierpowata.

4. Paracetamol zamiast ibuprofenu

Paracetamol jest zalecany ze względu na to, że nie jest lekiem przeciwzapalnym, ale ma działanie przeciwbólowe oraz przeciwgorączkowe.

- Wiemy o nim też, że ma najmniejszy wpływ na układ immunologiczny. Dlatego po szczepieniach na COVID-19 lepiej stosować paracetamol niż niesteroidowe leki przeciwzapalne (NPZL) - tłumaczy prof. Krzysztof Tomasiewicz.

Niesteroidowych leków przeciwzapalnych (pochodnych kwasu propionowego - ibuprofenu, naproksenu, flurbiprofenu czy ketoprofenu - przyp. red.) nie należy stosować ani przed, ani po szczepieniu.

- Niesteroidowe leki przeciwzapalne mogą hamować i ograniczać odpowiedź immunologiczną. Z tego względu ich przyjmowanie nie jest zalecane tuż przed i po przyjęciu każdego szczepienia, nie tylko na COVID-19 - podkreśla prof. Robert Flisiak prezes Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych oraz kierownik Kliniki Chorób Zakaźnych i Hepatologii Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku.

- Wpływ NLPZ na układ immunologiczny przy małych dawkach leku jest niewielki. Nie ma więc ryzyka, że odpowiedź immunologiczna organizmu na szczepionkę będzie zablokowana, niemniej może być ona słabsza - uspokaja profesor Flisiak.

Dr hab. Piotr Rzymski, biolog medyczny i środowiskowy z Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu podkreśla, że wystąpienie reakcji niepożądanych po szczepieniach jest zjawiskiem naturalnym, niewymagającym zazwyczaj podania żadnych leków.

- Dopóki nie dzieje się nic bardzo poważnego, czyli nie mamy bardzo wysokiej temperatury, to lepiej w ogóle nie brać żadnych leków, tylko dać organizmowi robić swoje. Nawet jeśli dojdzie do sytuacji, kiedy temperatura mocno się podniesie, warto pamiętać, że z reguły takie skoki po szczepionce trwają bardzo krótko - podsumowuje dr Rzymski.

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze