Wpływ technik relaksacji, medytacji i psychoterapii na odporność
Codzienne życie przebiega często w biegu, przepełnione jest stresującymi doznaniami. Przedkładając chęć wykazania się oraz osiągnięcia coraz to nowych celów nad prawidłowe odżywianie i zdrowy wysiłek fizyczny, nieświadomie wpływamy negatywnie na funkcjonowanie ustroju, w tym na odporność. Techniki relaksacji, medytacji i psychoterapii pozwalają wpłynąć pozytywnie na nasze codzienne życie, co za tym idzie również na zdrowie.
1. Stres a odporność
Stres, zarówno przewlekły jak i ten krótkotrwały intensywny, mają istotnie negatywny wpływ na system immunologiczny człowieka, to znaczy na jego odporność. Dowiedziono, że pod wpływem długotrwałego działania stresorów powiększa się kora nadnerczy (gdzie produkowane są hormony stresu), ulega zaś zanikowi grasica. Ponadto pod wpływem stresu zmniejsza się w krwi ogólna liczba komórek odpornościowych. Wniosek z tego, że stres oddziałowując na organizm na drodze hormonalnej nie tylko powoduje liczne choroby, ale również czyni nas mniej odpornymi na wszystko, co może zagrażać naszemu zdrowiu – również na zwykłe przeziębienia i innego rodzaju infekcje. Podsumowując – udowodniono, iż przewlekły stres powoduje znaczne osłabienie odporności organizmu, dlatego też osoby go przeżywające częściej cierpią z powodu chorób zakaźnych. Część osób jest bardziej narażona na uszkadzające odporność działanie stresu. Psychoimmunolodzy określiliby ich osobowości, jako „słabe immunologicznie”.
1.1. Osobowość silna immunologicznie
Na podstawie wieloletnich badań, naukowcy opracowali zestaw cech charakteryzujący „osobowość silną immunologicznie”, czyli taką, która predysponuje do łatwego przeżywania stresów w taki sposób, by nie wpływały one negatywnie na zdrowie, co za tym idzie na odporność. Wśród cech „osobowości silnie immunologicznej” wymienili oni:
- Wrażliwość na sygnały zewnętrzne.
- Zdolność do zwierzeń.
- Siłę charakteru.
- Asertywność.
- Tworzenie związków opartych na miłości.
- Zdrowe pomaganie.
- Wszechstronność.
- Uważność – skupiony umysł.
Więcej informacji o „osobowości silnie immunologicznej” można znaleźć w innym opracowaniu pt.: „Istotny wpływ kontroli stresu na utrzymanie odporności”, a także w literaturze.
1.2. „Cztery filary zdrowia”
Psychoimmunolodzy, podsumowując cechy osobowości silnej immunologicznie, stworzyli tzw. „cztery filary zdrowia”:
asertywność,
uważność,
zdrowe związki,
wszechstronność i integracja.
Moc tych czterech obszarów przekłada się na silny system immunologiczny, a więc dobrą tolerancję stresu i ludzką odporność na choroby. Świadomie je kształtując możemy wydatnie poprawiać jakość naszego życia, w tym odporność ustroju! Na „kształt” naszej osobowości można w różnoraki sposób wpływać. Chciałoby się, żeby to była łatwa droga, ale niestety tak nie jest. Wymaga ona długotrwałej pracy nad sobą, nauki radzenia sobie ze stresem i odreagowywania. Nagroda na końcu drogi jest jednak odpowiednia dla poniesionych wysiłków, ponieważ jest to zdrowie.
2. Techniki relaksacji
Wśród metod pokazujących, jak radzić sobie ze stresem wyróżnia się te, które pozwalają odpowiednio rozładować umysł. Poprzez skierowanie myślenia na inne kierunki lub jego wyłączenie (medytacja) psychika się „regeneruje”, jednocześnie zmienia się stosunek osoby wykonującej ćwiczenia do sytuacji stresowych. Techniki relaksacyjne to sposoby na wyładowanie stresu lub nadmiaru emocji na drodze odpowiednich ćwiczeń fizycznych i psychicznych. Nie są one psychoterapią w ścisłym znaczeniu, jednak są często wykorzystywaną metodą, zwłaszcza w terapii behawioralnej. Ich celem jest uzyskanie stanu relaksu, a zatem opanowanie wegetatywnych objawów lęku i uzyskanie odprężenia psychicznego. Techniki relaksacyjne nie pozwalają rozwiązywać wewnętrznych konfliktów, jednak pomagają zredukować stres i pomagają uzyskać przekonanie o możliwości zapanowania nad reakcjami własnego organizmu. Regularnie stosowane stają się dobrą ochroną przed nieustannym napięciem emocjonalnym.
3. Medytacja
Medytacja stanowi bardzo szerokie pojęcie. W psychologii używane jest najczęściej jako koncentracja na danej czynności, obiekcie, słowie itp. mająca na celu „wyłączenie myślenia”. W ten sposób zmęczony umysł odpoczywa, jednocześnie osoba medytująca nabiera dystansu do otaczających ją spraw, w tym do sytuacji wywołujących stres. Na świecie prowadzono badania nad rolą medytacji w medycynie. Wyniki były zaskakujące – osoby poddawane regularnej medytacji rzadziej chorowały na: nadciśnienie, migrenę, przewlekłe bóle, bezsenność, depresję, zaburzenia lękowe. Spędzały też mniej czasu na zwolnieniach lekarskich! W kilku przypadkach udało się dzięki samej medytacji te osoby wyleczyć.
4. Psychoterapia
Psychoterapia jest również bardzo szerokim pojęciem. Jest to zbiór technik leczących lub pomagających leczyć rozmaite schorzenia i problemy natury psychologicznej. Wspólną cechą wszystkich tych technik jest kontakt międzyludzki, w odróżnieniu od leczenia czysto medycznego. Skierowana jest do osób, które samodzielnie nie są w stanie poradzić sobie z nurtującymi je problemami, na przykładzie tego opracowania: radzeniem sobie ze stresem. Cele psychoterapii ukierunkowane są zwykle na zmiany zachowań i postaw pacjenta, jak też na rozwój jego kompetencji emocjonalnych, np. na podniesienie poziomu samokontroli, radzenie sobie z lękami oraz stresem, podniesienie samooceny, poprawę zdolności tworzenia więzi, współpracy i komunikowania się z otoczeniem, czy też na poprawę własnej motywacji do działania.
Poprzez działania psychoterapeutyczne, techniki relaksacyjne, medytację, można ukształtować osobowość w kierunku „osobowości immunologicznie silnej”. W ten sposób poprawiając zdrowie i odporność.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.