Umierają mimo szczepienia. Co mówią na ten temat badania?
Liczba zakażeń, jakie odnotowujemy w ostatnich dniach, jest zatrważająca. Jednak to, co powinno naprawdę budzić obawy, to zgony wskutek infekcji SARS-CoV-2. Zwłaszcza, że wiemy, że także zaszczepieni mogą nie tylko chorować, ale i (w bardzo rzadkich przypadkach) umrzeć. Co na ten temat mówią najnowsze badania?
1. Badacze wzięli pod lupę dużą kohortę
Brytyjscy badacze wykorzystali platformę o nazwie Early Pandemic Evaluation and Enhanced Surveillance of COVID-19 [EAVE II], która gromadzi dane ok. 99 proc. Szkotów. Zawiera ona informacje na temat zachorowań, hospitalizacji i zgonów w populacji szkockiej.
Uczestnikami badania kohortowego były osoby w wieku powyżej 18 lat, obserwowane od 1 kwietnia do 27 września, w czasie, kiedy dominującym w Szkocji był wariant Delta koronawirusa. Badanie miało na celu ocenę ryzyka zgonu z powodu COVID-19 w poszczególnych grupach - zarówno wśród niezaszczepionych, jak i zaszczepionych jedną oraz dwiema dawkami szczepionki wektorowej AstraZeneca lub mRNA Pfizer/BioNTech.
Współczynniki ryzyka dostosowano m.in. do wieku, płci czy statusu społeczno-ekonomicznego. W kohorcie (grupie osób wybieranych na podstawie pewnych wspólnych cech - przyp. red.) przeprowadzono 1 563 818 testów RT-PCR, a analiza śmiertelności opierała się na 114 706 dorosłych uczestnikach z dodatnim wynikiem w kierunku COVID-19.
2. Wyniki badania
W grupie osób w wieku od 16 do 39 lat, które miały dodatni wynik testu PCR, wśród uczestników w pełni zaszczepionych nie było zgonów, w porównaniu z 17 zgonami wśród tych nieszczepionych.
Wśród osób w wieku od 40 do 59 lat skuteczność szczepionki przeciwko zgonowi z powodu COVID-19 wyniosła 88 proc. dla szczepionki AstraZeneca i 95 proc. dla Pfizer/BioNTech. W grupie badanych od 60. r.ż. skuteczność obu szczepionek wynosiła ok. 90 proc.
- Szczepionki działają – widzimy to po odsetku osób w pełni zaszczepionych, które trafiają do szpitala, czy tych, które umierają. Jest ich niewiele – potwierdza w rozmowie z WP abcZdrowie prof. Agnieszka Szuster-Ciesielska, wirusolog z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie.
- Ogólna ochrona przed zgonem z powodu COVID-19 po uzyskaniu statusu osoby w pełni zaszczepionej, czyli po upłynięciu minimum 14 dni od przyjęcia drugiej dawki jednej z dwóch szczepionek AstraZeneca lub Pfizer/BioNTech, wynosi ok. 90 proc. - mówi w rozmowie z WP abcZdrowie dr Bartosz Fiałek, reumatolog i popularyzator wiedzy medycznej.
W tym samym tonie wyraża się prof. Szuster-Ciesielska. - Ochrona przed zgonami jest wysoka, podobnie jak i przed hospitalizacją. Oczywiście jest pewien niewielki odsetek osób, które mimo pełnego wyszczepienia trafiają do szpitali z powodu cięższego stanu, jak również umierają - komentuje ekspertka.
Spadek skuteczności ochrony przed zgonem widoczny jest w starszych grupach wiekowych. Poza wiekiem są i inne czynniki, które mogą wpłynąć na pogorszenie rokowań czy w ogóle na pojawienie się przełomowej infekcji.
3. Włosi odkryli, kto umiera mimo zaszczepienia
Najnowsze badanie z Włoch wskazało czynniki ryzyka zgonu nawet mimo zaszczepienia. Podobnie jak w przypadku osób niezaszczepionych wyższym ryzykiem związanym z COVID-19 obarczone są osoby starsze – średnia wieku, jaką podają Włosi, to 85 lat (według ich obliczeń niezaszczepieni umierający na COVID mają średnią wieku 78 lat).
Do tego zmarli na COVID-19 mimo zaszczepienia obarczeni byli wielochorobowością. Włoscy badacze podali, że średnio było to aż 5 chorób współistniejących (u niezaszczepionych – 4 choroby). Jakie? Głównie demencja, choroby serca i choroby nowotworowe.
- Kto z zaszczepionych umiera? Najczęściej umierają osoby starsze z wieloma chorobami oraz immunoniekompetentne. Każda osoba ma indywidualne, różne ryzyko wystąpienia danego zjawiska. Osoba młodsza ma znacznie niższe ryzyko ciężkiego przebiegu niż osoba starsza z wieloma schorzeniami. W przypadku obu grup szczepienie redukuje ryzyko wystąpienia zgonu z powodu COVID-19 o ok. 90 proc. Tak więc osoba młodsza będzie miała bardzo niskie ryzyko wystąpienia najgorszego powikłania, a osoba starsza wyższe, choć oczywiście o aż 90 proc. zmniejszone w porównaniu do osoby niezaszczepionej – tłumaczy dr Fiałek.
Zdaniem prof. Szuster-Ciesielskiej przeżywalność u osób zaszczepionych, które obarczone są podwyższonym ryzykiem ciężkiego przebiegu, zostaje zmniejszona przez pojawienie się infekcji przełamującej (infekcja pojawiająca się u osoby zaszczepionej - przyp. red.).
- Infekcja przełamująca spowodowała, że nastąpiło dramatyczne obniżenie przeżywalności osób z tych grup ryzyka. U innych osób, gdy obserwujemy statystyki różnych państw, pełne zaszczepienie daje bardzo wysoki poziom ochrony przed ciężkim przebiegiem COVID-19, hospitalizacją i zgonem - komentuje wirusolog.
Szczepionki skutecznie chronią przed zgonem z powodu COVID-19, choć są mniej skuteczne w obliczu podeszłego wieku zaszczepionego czy wielochorobowości.
- Szczepionki istotnie zmniejszają ryzyko takich zdarzeń jak ciężki przebieg choroby, hospitalizacja czy zgon z powodu COVID-19. W nawiązaniu do tego badania można też potwierdzić, że te same optymistyczne rezultaty dotyczą wariantu Delta – mówi dr Fiałek.
Jego zdaniem to kolejna dobra wiadomość. Czy może być przekonująca dla tych, którzy wciąż się nie zaszczepili, wątpiąc w skuteczność szczepień? Być może, ale zdaniem prof. Szuster-Ciesielskiej, jest pewien problem.
- Z jednej strony na szczepienie nigdy nie jest za późno, ale w pewnym sensie optymalny czas już minął. Biorąc pod uwagę przerwę między dwiema dawkami, czyli minimum trzy tygodnie plus dodatkowe dwa tygodnie na zbudowanie odporności - mamy pięć tygodni. Jest druga połowa października i widzimy, że liczby zakażeń niemal podwajają się z tygodnia na tydzień, więc trudno przewidzieć, jak będzie się rozwijała epidemia i jaki będzie odsetek zachorowań za te pięć tygodni. To problem dla osób, które nawet teraz się zaszczepią – tłumaczy ekspertka.
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Rekomendowane przez naszych ekspertów
- Trzecia dawka szczepionki J&J? Prof. Simon: Szczepionki nie dają takiego trwałego zabezpieczenia, jak się spodziewaliśmy (WIDEO)
- Koronawirus. Kiedy przypadnie szczyt czwartej fali w Polsce? (WIDEO)
- Trzecia dawka szczepienia przeciw COVID-19. Dr Grzesiowski: Jest to krok wyprzedzający ze względu na obecny trend (WIDEO)
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.