Wrzody dwunastnicy to choroba obejmująca układ pokarmowy, charakteryzująca się bardzo nieprzyjemnymi dolegliwościami. Często potocznie nazywana jest wrzodami żołądka, ponieważ zdarza się, że choroba wrzodowa atakuje cały przewód pokarmowy.
Wrzody rozwijają się w dwunastnicy znacznie częściej niż w samym żołądku czy przełyku. Wśród osób chorujących przeważają mężczyźni, jest ich niemal dwa razy więcej.
Choroba wrzodowa daje szereg objawów ze strony układu pokarmowego. Łatwo jest je zignorować, ale zwykle są bardzo charakterystyczne i od razu mogą skojarzyć się z wrzodami.
Najczęstszym objawem jest ból w górnej części żołądka (określany jako kłucie lub palenie pod mostkiem). Dolegliwości nasilają się po zjedzeniu posiłku lub kiedy jesteśmy na czczo. Chorzy określają to uczucie jako ssanie w żołądku. Bardzo często towarzyszą temu nudności, a w zaawansowanym stadium także wymioty.
W przypadku wrzodów dwunastnicy dolegliwości bólowe pojawiają się tuż po przebudzeniu i około 30-60 minut po posiłku. Ból potęgują potrawy ostre, kwaśne lub tłuste. Chorobie często towarzyszą wzdęcia.
Wrzody dwunastnicy i żołądka nazywane są często "chorobą dyrektorską", ponieważ dawniej uważano, że główną przyczyną jej wystąpienia jest długotrwały stres. Faktycznie może się on przyczynić do rozwoju choroby - z wrzodami borykają się przede wszystkim osoby zestresowane i przepracowane.
Jednak odkryto także inną przyczynę wrzodów - zakażenie bakterią Helicobacter Pylori. Z łatwością się rozmnaża i przenosi. Często atakuje palaczy. Bakteria ta najszybciej namnaża się w okresie wiosennym i jesiennym - te pory roku zwykle sprzyjają występowaniu objawów i nasilają dolegliwości.
Przyczyną wystąpienia choroby wrzodowej dwunastnicy może być też nadużywanie alkoholu i leków przeciwbólowych czy przeciwzapalnych.
Wrzody powstają na skutek nadprodukcji kwasu solnego w żołądku, który przyczynia się do powstawania ubytków w błonach śluzowych. Z tego też powodu podstawą leczenia wrzodów dwunastnicy jest podawanie leków hamujących ich wydzielanie. Są to przede wszystkim inhibitory pompy protonowej.
Choć chorobie często towarzyszy ból żołądka, nie powinno się sięgać po tzw. krople żołądkowe na bazie ekstraktów miętowych. Wiele chorych stosuje krople jako lekarstwo, jednak dają one odwrotny efekt. Działają na niestrawność, więc wzmagają produkcję kwasu, nasilając tym samym objawy.
Diagnostyka i leczenie wrzodów dwunastnicy są stosunkowo łatwe, choć czasem długotrwałe. W przypadku zakażenia bakterią podaje się antybiotyki. Jeśli do tego nie doszło, wystarczą inhibitory, które zaleczą ubytki. Warto także stosować specjalną dietę wrzodową.