Trwa ładowanie...
Artykuł zweryfikowany przez eksperta: mgr Alicja Skubis

Ostropest plamisty - właściwości lecznicze, dawkowanie, skutki uboczne, cena

Ostropest wykorzystywany jest w kuchni, kosmetyce oraz w celach dekoracyjnych
Ostropest wykorzystywany jest w kuchni, kosmetyce oraz w celach dekoracyjnych (Zdjęcie ostropestu / Shutterstock)

Ostropest plamisty ze względu na szereg właściwości zdrowotnych został doceniony już w średniowieczu. Obecnie w wielu rejonach świata ostropest traktowany jest jako środek na wiele różnych dolegliwości. Wykorzystuje się go w kuchni, przemyśle kosmetycznym i farmaceutycznym, ale również do celów dekoracyjnych. Jakie właściwości ma oset plamisty? Jak stosować ostropest plamisty mielony? Czy ostropest obniża ciśnienie?

spis treści

1. Co to jest ostropest plamisty?

Ostropest plamisty (Silybum marianum, potocznie znany jako oset plamisty, a także jako mleczny lub święty oset) to roślina należąca do rodziny astrowatych. Jak wygląda ostropest plamisty? Bywa on określany mianem okazałego ostu ze względu na wysokość, która może wynosić nawet 2 metry.

Warto jednak pamiętać, że pomimo mylnego nazewnictwa, oset a ostropest to zupełnie dwie różne rośliny. W rozróźnieniu nie pomaga również kwiat ostropestu w kolorze fioletowo-purpurowym, wyrastający na szczycie łodygi.

Zobacz film: "Za co warto lubić ostropest?"

Ostropest występuje między innymi w Europie i Ameryce Północnej. Jako lek i suplement diety dostępny jest w różnych postaciach, choć największą popularnością cieszy się ostropest mielony.

W aptekach nie brakuje również wyciągu z rośliny w formie tabletek, kapsułek czy drażetek. Wybierając produkt z ostropestem, należy zwrócić uwagę na skład i wybrać preparat bez dodatku cukru, konserwantów i sztucznych aromatów.

Jak jeść ostropest plamisty? W sklepach zielarskich można znaleźć nasiona ostropestu, które pomimo specyficznego smaku, świetnie komponują się z sokami warzywnymi i owocowymi, sałatkami, muesli, jogurtem czy maślanką. Można dodawać je też bez obaw do śniadań, obiadów czy deserów.

2. Co zawiera i co działa w ostropeście?

Właściwości rośliny wynikają z niezwykle bogatego składu ostropestru plamistego, zawierającego fitosterole, flawonoidy, garbniki, histaminę, tyraminę, kwasy organiczne, sole mineralne, cukry oraz witaminę C i K.

Największe znaczenie ma jednak sylimaryna, stanowiąca około 1,5-3% ostropestru. Wykazuje ona działanie przeciwzapalne i detoksykacyjne, jest to połączenie flawonolignanów, takich jak na przykład sylihermina, sylimonina, sylandrina, izosylibina, sylikrystyna, dehydrosylibina oraz desoksysylikrystyna.

Za sprawą sylimaryny doceniono prozdrowotne działanie ostropestu, a w szczególności jego wpływ na trawienie, wątrobę, nerki, poziom glukozy we krwi czy laktację.

3. Bezpieczne dawkowanie ostropestu plamistego

Ostropest występuje pod wieloma postaciami. Można go kupić w formie zmielonych lub całych ziaren, tabletek lub jako składnik ziołowej mieszanki. Jak zażywać ostropest? Dawka ostropestu plamistego zależy przede wszystkim od formy, w jakiej go kupiliśmy, a także od wskazówek producenta.

Zawsze warto kierować się informacjami, zamieszczonymi na opakowaniu lub postępować zgodnie z poradami lekarza. Dawkowanie mielonego ostropestu plamistego nie powinno przekraczać 3 łyżeczek na dobę.

Ostropest plamisty mielony może być dodawany do zup, sałatek, warzyw na parze lub sosów. Jak pić ostropest? Herbata z ostropestu zazwyczaj powinna być spożywana do czterech razy na dobę. Saszetkę należy zalać wrzątkiem i zaparzać pod przykryciem od 7 do 10 minut.

Napar z ostropestu przygotowuje się natomiast z mielonych lub suszonych liści rośliny, zaparza przez około 15-20 minut i pije w momencie, gdy ostygnie. Ostropest do picia wykazuje dobroczynny wpływ na układ pokarmowy, w związku z czym zaleca się, by stosować jedną filiżankę napoju bezpośrednio przed każdym posiłkiem.

Owoc ostropestu (Silybi mariani fructus) poprawia apetyt oraz funkcje trawienne, zgodnie ze standardowym dawkowaniem należy spożywać 1 łyżeczkę owoców dwa razy dziennie, nie zapominając o piciu dużej ilości wody.

Olej z ostropestu plamistego stosuje się w ilości od 5 do 10 ml dziennie, natomiast ostropest w tabletkach zazwyczaj przyjmuje się 2-3 razy dziennie.

Światowa Organizacja Zdrowia sugeruje, by dzienne spożycie sylimaryny nie przekraczało 400 mg. Cena ostropestu nie jest wysoka i wynosi ok. 5 zł za 100 g nasion lub 10 zł za 100 ml oleju z ostropestu plamistego.

4. Właściwości lecznicze ostropestu plamistego

Na co pomaga ostropest plamisty? Zastosowanie ostropestru w lecznictwie jest bardzo szerokie, ponieważ roślina wykazuje właściwości przeciwutleniające, przeciwzapalne i przeciwfibrotyczne. Zwiększa wytwarzanie żółci, oddziałuje na procesy trawienne, zapobiega powstawaniu wolnych rodników i przeciwdziała rozmnażaniu się komórek nowotworowych.

Ponadto ostropest jest jednym z najlepszych naturalnych środków na odtrucie organizmu. Po wyciągi z tej rośliny chętnie sięgają osoby z marskością wątroby, schorzeniami woreczka żółciowego, a nawet po jego usunięciu (ostropest plamisty a brak woreczka żółciowego).

Zioło może mieć też zastosowanie w przypadku problemów z trawieniem, takich jak wzdęcia, odbijanie, krwawienie z jelita grubego oraz żylaków odbytu. Poza tym roślina ostropest plamisty zapobiega powstawaniu kamieni żółciowych, a także obniża poziom cholesterolu we krwi.

Nie można zapominać również o korzystnym działaniu ostropestu na układ krwionośny. Wzmacnia on bowiem naczynia włosowate oraz pomaga utrzymać prawidłowe stężenie glukozy we krwi. W przeszłości ostropest stosowany był także jako zioło na poprawę nastroju.

Wiele osób wskazuje również na pozytywny wpływ ostropestu na odchudzanie, ze względu na przyspieszanie przemiany materii i regulowanie procesów trawiennych.

4.1. Wpływ ostropestu plamistego na wątrobę

Właściwości lecznicze ostropestu mają dobroczynny wpływ na wątrobę, ponieważ zmniejszają ryzyko wirusowego zapalenia wątroby typu B i C, a także chronią komórki narządu przed czynnikami, takimi jak metale ciężkie czy alkohol.

Obecna w składzie sylimaryna odpowiada za regenerujące działanie ostropestu plamistego, stymulowanie produkcji soku żołądkowego i żółci, biosyntezę białek oraz wspieranie procesu trawienia.

Zastosowanie ostropestu plamistego ma również duże znaczenie w leczeniu marskości wątroby, a także stłuszczenia i zapalenia narządu.

Ostropest zioło wywiera również pozytywny wpływ na pracę wątroby, nawet w przypadku zaburzeń wywołanych przez zażywane leki. Usprawnia pozbywanie się toksyn z organizmu, wspomaga oczyszczanie się organizmu i skutecznie zmniejsza stan zapalny.

W przypadku powyższych problemów warto sięgać przede wszystkim po nasiona oraz olej z ostropestu na wątrobę. Kuracja ostropestem powinna potrwać dłuższy czas, minimalny okres to miesiąc.

4.2. Wpływ ostropestu plamistego na urodę

Zastosowanie ostropestu plamistego dotyczy również przemysłu kosmetycznego. Ostropest jest składnikiem wielu szamponów i odżywek do włosów, balsamów do ciała, kremów, maseczek czy toników.

Szczególne znaczenie ma wyciąg roślinny pozyskiwany z nasion ostropestu, a także olej z ostropestu, który opóźnia starzenie się skóry oraz łagodzi jej stany zapalne.

Ostropest sprzyja dokładnemu nawilżeniu naskórka i jego regeneracji. Olej zawiera nienasycone kwasy tłuszczowe, które pomagają w leczeniu trądziku i łuszczycy. W celu uzyskania lepszych efektów i szybkiej poprawy wyglądu twarzy warto stosować ostropest bezpośrednio na skórę.

5. Przeciwwskazania do stosowania ostropestu plamistego

Ostropest plamisty wpływa na obniżenie poziomu cukru we krwi, w związku z tym szczególną ostrożność powinny zachować osoby chorujące na cukrzycę czy hipoglikemię reaktywną.

Stosowania ostropestu nie zaleca się w trakcie przyjmowania tabletek antykoncepcyjnych, gdyż może on obniżać ich skuteczność.

Należy też zrezygnować ze stosowania rośliny w przypadku niedrożności dróg żółciowych, niewskazane jest także zażywanie ostropestu w ciąży i okresie karmienia piersią.

Ponieważ ostropest plamisty wykazuje łagodne działanie przeczyszczające, jego spożywanie może skutkować zaburzeniami żołądkowo-jelitowymi. W przypadku krwi w kale warto skonsultować zażywanie ostropestu na jelita z lekarzem.

Warto pamiętać, że ostropest dla dzieci poniżej 12. roku życia jest zabroniony. W późniejszym wieku dawkowanie ostopestu plamistego dla dzieci powinno być skonsultowane z lekarzem pediatrą.

6. Skutki uboczne po zastosowaniu ostropestu plamistego

Badania nie potwierdziły do tej pory toksycznego oddziaływania ostropestu plamistego, ale zalecana jest szczególna ostrożność. . U niektórych osób składniki zawarte w ostropeście mogą spowodować reakcje alergiczne.

Działania niepożądane, związane z zażywaniem ostropestu to również obniżenie stężenia glukozy we krwi, ciśnienia tętniczego krwi oraz łagodne działanie przeczyszczające.

Dolegliwości nie występują u wszystkich osób, stosujących zioła, takie jak ostropest plamisty, ale warto zwrócić uwagę na swoje samopoczucie po zażyciu suplementu diety.

Zobacz także:

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze