Przesiewowe badania wzroku u dzieci
Przesiewowe badania wzroku u dzieci powinny być powszechne i szybko wdrożone. Badania takie są proste i nie muszą być wykonane przez specjalistę. Przeprowadzanie ich jest niezwykle ważne, gdyż nieskorygowane wady wzroku powodują u dzieci trudności w nauce czytania i pisania, niechęć do uczenia się, rozdrażnienie i zmęczenie. Po stwierdzeniu nieprawidłowości dziecko jest kierowane do lekarza okulisty. Krótkie badanie przez np. pielęgniarkę szkolną pozwala sprawdzić ostrość widzenia, zdolność widzenia przestrzennego oraz zdolność rozpoznawania barw. Aby badania stały się powszechne i realnie zmieniły sytuację wad wzroku u dzieci w Polsce, potrzebne jest zaangażowanie w programy profilaktyczne i duży nakład pieniędzy.
1. Badania przesiewowe po porodzie
Profilaktyczne, przesiewowe badania wzroku prowadzone są zwykle tuż po urodzeniu dziecka, a później, w miarę rozwoju dzieci nie są już objęte kontrolą.
U dzieci urodzonych o czasie lekarz neonatolog sprawdza, czy źrenice zwężają się i rozszerzają pod wpływem światła i ocenia mięśnie okoruchowe. Jednak dopiero po kilku miesiącach można stwierdzić na pewno prawidłowe funkcjonowanie narządu wzroku. Pierwszym niepokojącym sygnałem jest brak fiksacji wzroku. Bardziej szczegółowe badania wzroku przeprowadzane są tylko u dzieci urodzonych przed 36. tygodniem ciąży. Ich narząd wzroku nie jest jeszcze prawidłowo rozwinięty. Także mała masa urodzeniowa dziecka (poniżej 2000 g) wpływa na ryzyko wystąpienia retinopatii, dotykającej ok. 15 proc. wcześniaków. Dlatego w Polsce u każdego wcześniaka wykonuje się testy w kierunku retinopatii. Specjaliści podkreślają, że wcześniaki, u których stwierdzono retinopatię, również w późniejszym okresie życia powinny być badane częściej i dokładniej niż dzieci urodzone o czasie. Są one bowiem dużo bardziej narażone na choroby oczu ujawniające się dopiero po latach, takie jak jaskra i zaćma.
Coraz więcej dzieci trafia do szpitala i do specjalistów z wadami wzroku i chorobami oczu za późno, a wady wzroku są coraz poważniejsze. Problem jest zwłaszcza poza dużymi miastami, gdzie jest utrudniony dostęp do specjalistów. Dzieci trafiają do okulisty zbyt późno, są przypadki nieleczonych zaćm wrodzonych czy też jaskry, co skutkuje u dzieci niedowidzeniem.
2. Opieka okulistyczna dziecka
Projekty badań przesiewowych wzroku u dzieci zakładają zakup specjalistycznych, przenośnych urządzeń do badania ciśnienia wewnątrz gałki ocznej i oceny wad wzroku oraz diagnostyki jaskry.
U wielu dzieci trafiających do gabinetów okulistycznych stwierdzana jest m.in. nadwzroczność, krótkowzroczność i astygmatyzm.
Kontrola wzroku zawsze powinna wchodzić w skład kompleksowego badania dziecka. Ostrość widzenia, czy np. widzenie przestrzenne można już skontrolować u 2-3-latków. Wtedy również są już do wykrycia określone wady wzroku m. in. astygmatyzm. Nieskorygowanie w porę tych nieprawidłowości może stać się przyczyną powstawania stanów chorobowych oczu m.in. zeza, trwałego niedowidzenia, przewlekłego lub powtarzającego się zapalenia spojówek i brzegów powiek. Wczesne dobranie okularów dla dziecka, u którego pojawiły się nieprawidłowości, bardzo często zapobiega powstawaniu zeza i nieodwracalnym zmianom narządów wzroku.
3. Zez u dzieci
Najczęstszą przyczyną niedowidzenia u dzieci jest właśnie zez. Zwykle łatwo zauważalny przez rodziców. Dziecko, które zezuje traci funkcje takie jak m. in. pełne widzenie obuoczne. Przede wszystkim zaś, następuje utrata widzenia przestrzennego. Bardzo szybko więc pojawiają się trudności w nauce. Problematyczne staje się czytanie i pisanie.
Często tego rodzaju nieprawidłowości narządu wzroku można wykryć, właśnie dzięki badaniom profilaktycznym. Największe szansę na poprawę ostrości wzroku maja 3-6-letnie dzieci. W przypadku zeza, wystarczy, według odpowiedniego schematu, zasłaniać zdrowe oko. Pacjenci miedzy 6-10 rokiem życia, oprócz uciążliwego zasłaniania, powinni również uczęszczać na ćwiczenia rehabilitacyjne (pleoptyczne).
Badania przesiewowe powinny objąć dzieci rozpoczynające edukację, ponieważ nieujawnione i nie skorygowane wcześnie wady wzroku mogą zaburzyć proces ich edukacji. Nawet objawy typowe dla dysleksji czy zespołu nadpobudliwości ruchowej, popularnego ADHD, mogą być wywołane złym widzeniem. Wczesne wykrycie i prawidłowe skorygowanie wady wzroku ma ogromne znaczenie dla prawidłowego, rozwoju każdego dziecka.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.