Brodawka włosa – budowa, funkcje, wzrost włosa

Brodawka włosa to wklęsła, dolna powierzchnia cebulki włosa. Jest elementem skóry właściwej. Osłania ją opuszka włosa. Im brodawka jest większa, tym włos jest dłuższy i grubszy.

Brodawka włosa to grupa komórek tkanki łącznej, głównie fibroblastów, które wnikają do macierzy włosa i są z nią ściśle związane. Na jej powierzchni obecne są niezbędne dla rozwoju włosa komórki, które są dotleniane i odżywiane przez znajdujące się obok włókna nerwowe oraz naczynia krwionośne skóry.

Brodawka posiada naczynia krwionośne i nerwy, zaopatruje cebulkę włosową w składniki odżywcze. Jej rolą jest budowa komórek włosowych. To dlatego jej zniszczenie powoduje trwałą utratę włosa. Struktura włosa nie może ponownie się zregenerować w przeciwieństwie do łodygi, która może odrastać.

Zobacz odpowiedzi na pytania osób, które miały do czynienia z tym problemem:

• Czy suplementy diety zawierające skrzyp polny można brać wiosną i latem? - odpowiada mgr Agnieszka Depińska
• W jaki sposób skrzyp polny oczyszcza organizm? - odpowiada lek. Jacek Ławnicki
• Czy skrzyp pomaga na łysienie? - odpowiada lek. Karolina Kropiewnicka-Buczek

Wszystkie odpowiedzi lekarzy

Włos to nitkowaty, zrogowaciały, wyspecjalizowany wytwór naskórka. Pojawia się wyłącznie u ssaków. Owłosienie ciała pełni rolę termoregulacyjną i ochronną, choć u ludzi w ograniczonym zakresie. Włos usytuowany jest w mieszku włosowym. Miejscem jego powstawania jest cebulka. Włosy u ludzi pokrywają skórę. Ich liczba jest różna w zależności od okolicy ciała i od wieku człowieka.

Najmniejsze i słabo widoczne (tak zwany meszek) jest obecny na jej całej powierzchni. Włosów nie posiadają wewnętrzne stroni dłoni, podeszwy stóp, wargi czy zgięcia stawów. Owłosienie u ludzi obecne jest głównie na głowie (na głowie człowieka znajduje się od 100 do 150 tysięcy włosów), w dołach pachowych, na kończynach górnych i dolnych oraz w miejscach intymnych.

Biorąc pod uwagę skład chemiczny, włosy zbudowane są z:

• protein,
• wody,
• pigmentów,
• minerałów,
• lipidów.

Proteiny tworzą we włosach keratynę, która jest podstawowym składnikiem włosa. Wytwarzana w naskórku. Chroni go przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi. Keratyna zawiera bogaty w siarkę aminokwas zwany cysteiną.

Włos składa się z dwóch zasadniczych części: korzenia osadzonego w skórze i łodygi wyrastającej na powierzchnię skóry.

Korzeń jest zagłębiony w skórze. Jest objęty pochewką, zwaną mieszkiem włosowym. Mieszek włosowy składa się z części nabłonkowej zwanej macierzą, z której powstaje łodyga włosa oraz części łącznotkankowej. Główną częścią łącznotkankową jest brodawka.

Korzeń kończy się zgrubieniem, czyli cebulką włosa. Zbudowany jest z trzech warstw: rdzenia, warstwy korowej i osłonki włosa. Rdzeń leży w osi włosa. Głównym składnikiem włosa jest kora, zbudowana z wydłużonych i zrogowaciałych komórek. Z kolei osłonka włosa zbudowana jest z płaskich, zachodzących na siebie komórek, zwanych łuskami. W dolnej części korzenia znajduje się opuszka. Ta składa się z macierzy i brodawki włosa.

Z kolei łodyga to część włosa, która wystaje ponad powierzchnię skóry. Składa się z rdzenia, kory i osłonki. Powstaje w wyniku rogowacenia komórek macierzy włosa.

Tym samym można powiedzieć, że każdy włos składa się z:

• brodawki,
• łodygi,
• korzenia,
• pochewki (otoczki),
• opuszki (cebulki).

Cykl życiowy włosa rozpoczyna się w niezależnym mieszku włosowym, z którego wyrasta. W cyklu życiowym włosa wyróżnia się 3 fazy. To faza anagenowa (faza wzrostowa), katagenowa (inaczej przejściowa) i telogenowa (okres uśpienia włosa). Wzrost włosa możliwy jest dzięki współpracy struktur komórek macierzystych i brodawki włosa. Jaką rolę w cyklu wzrostu włosa pełni brodawka włosowa?

W pierwszej fazie - wzrostowej, zwanej anagenową - włos rośnie od 2 do 8 lat. Wówczas dochodzi do gwałtownego zwiększenia liczby komórek w brodawce włosa. Wytworzona przez nie łodyga wychodzi na zewnątrz głowy, przebijając się przez skórę.

W fazie kolejnej - katagenowej, czyli przejściowej – dochodzi do zahamowania wzrostu włosa. Brodawka włosowa przestaje być aktywna, komórki włosa są mniej intensywne. Korzeń ulega skurczeniu. Włosy nie rosną, ale i nie wypadają. Łodyga odrywa się od korzenia, zaczyna się kształtować nowa brodawka.

W fazie trzeciej (to telogen, zwany także okresem uśpienia włosa), włos obumiera, jest wypychany z mieszka włosowego. Łodyga odrywa się od brodawki, która go produkuje, a mieszek włosowy jest przygotowywany do wzrostu nowego młodego włosa.