Cierpi co piąty Polak. Problem zwiększa ryzyko raka piersi i tarczycy

Choroby tarczycy są jednymi z najczęstszych schorzeń diagnozowanych wśród Polaków - co piąty z nas ma jakieś problemy z tarczycą. Najczęściej jednak chorują kobiety, u których choroby te występują nawet dziewięć razy częściej niż u mężczyzn.

- Dla przykładu niedoczynność tarczycy diagnozuje się u 5-7 proc. kobiet i zaledwie u 1 proc. mężczyzn. U około 6 proc. kobiet i tylko u 1 proc. mężczyzn występują wole guzkowe. Bardzo niepokojące jest to, że każdego roku w Polsce wykrywa się dwa tys. nowych przypadków raka tarczycy. W Stanach Zjednoczonych raka tarczycy wykrywa się u 23 osób na 100 tys. i oprócz raka piersi, jest to najczęściej diagnozowany nowotwór wśród kobiet - informuje w rozmowie z WP abcZdrowie prof. Andrzej Milewicz, Kierownik Kliniki Endokrynologii, Diabetologii i Leczenia Izotopami Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu.

Dlaczego to kobiety częściej zmagają się z dolegliwościami tarczycy? Uważa się, że kobiety podlegają znacznie większym wpływom hormonalnym niż mężczyźni i są bardziej narażone na promieniowanie jonizujące, które jest coraz częściej wykorzystywane w różnych zabiegach medycznych. Nie bez znaczenia są również znaczne niedobory jodu, które przyczyniają się do wystąpienia chorób tarczycy.

Kobiety znacznie częściej zapadają także na nowotwór tego narządu. Generalnie u osób, które zmagają się chorobami tarczycy i mają zwiększone stężenie TSH w surowicy ryzyko rozpoznania raka tarczycy w wykrytej zmianie ogniskowej jest większe niż u osoby, u której stężenie TSH jest prawidłowe.

- Ryzyko rozwoju raka tarczycy jest dwa razy większe u kobiet niż u mężczyzn. Niestety rak ten bardzo długo nie daje żadnych objawów, najczęściej rozwija się na podłożu wcześniejszego wola i dlatego około 50 proc. rozpoznań ustala się dopiero na podstawie pooperacyjnego badania histologicznego - tłumaczy ekspert.

Okazuje się, że zarówno wole tarczycowe, nadczynność tarczycy, jak i sam rak tarczycy znacznie zwiększają ryzyko zachorowania na raka piersi, który jest w Polsce najczęściej występującym nowotworem złośliwym wśród kobiet. Stanowi około 23 proc. wszystkich zachorowań i jest odpowiedzialny za około 14 proc. zgonów z powodu nowotworów złośliwych u kobiet.

- Ryzyko raka gruczołu piersiowego wzrasta 32-krotnie u kobiet, które miały przebytego raka tarczycy. W przypadku, kiedy kobieta miała raka piersi, 55-krotnie wzrasta ryzyko raka tarczycy. Dlatego, jeżeli kobieta miała stwierdzonego u siebie raka gruczołu piersiowego, to powinna być obserwowana każdego roku pod kątem raka tarczycy. Nie wolno tego bagatelizować - stwierdza lekarz.

- Nowotwór piersi jest bardzo często diagnozowany także u kobiet z wolem guzkowym, co potwierdziło wiele badań, m.in. te przeprowadzone przez naszych badaczy z Wrocławia. Nowotwory częściej pojawiają się także u osób z nadczynnością aniżeli niedoczynnością tarczycy, aczkolwiek tu należy zachować ostrożność i wykonać więcej badań, ponieważ uczeni nie zaprezentowali jednoznacznego stanowiska - podkreśla endokrynolog.

Składa się na to szereg czynników - oprócz uwarunkowań genetycznych i obciążeń rodzinnych, są to przede wszystkim hormony tarczycy oraz hormony płciowe.

- Zarówno FT3, jak i FT4 mają bardzo podobny receptor do receptora, na który działają hormony płciowe, czyli estradiol i testosteron. To jest ta sama grupa receptorów, dlatego te hormony wchodzą sobie trochę "w paradę" - próbują się zastępować, ale jednocześnie działając synergistycznie. To negatywne działanie często się nakłada i jest przyczyną rozwoju nowotworów - tłumaczy endokrynolog.

Niestety świadomość zależności między tymi chorobami jest wśród pacjentek wciąż niewielka. To na lekarzach w głównej spoczywa monitorowanie tarczycy u osób z rakiem piersi oraz zmian w gruczole piersiowym u kobiet z nowotworem tarczycy.

- Zarówno lekarze rodzinni, jak i onkolodzy czy endokrynolodzy powinni przywiązywać szczególną uwagę do tych zależności u pacjentek po przebytym nowotworze piersi lub tarczycy. Powinni być wyczuleni i kontrolować okresowo funkcję tarczycy, poziom hormonów oraz badać palpacyjnie gruczoł piersiowy. Także pacjentka powinna sama się badać i kontrolować gruczoł piersiowy, aby wiedzieć, czy nie powstało jakieś zgrubienie, które zawsze powinno budzić niepokój. Podobnie powinny zachowywać się pacjentki z wolem guzkowym - przypomina prof. Milewicz.

Choć zarówno w leczeniu raka piersi i tarczycy wciąż najskuteczniejsze jest leczenie chirurgiczne, naukowcy nie ustają w poszukiwaniu rozwiązań farmakologicznych. Okazuje się bowiem, że z powiązań między chorobami gruczołu piersiowego i tarczycowego wynikają pewne nadzieje na przyszłościowe leczenie.

- Wiąże się z to z wykorzystaniem wiedzy o tym, że hormony tarczycy działają na gruczoł piersiowy, a hormony płciowe, takie jak m.in. estradiol czy testosteron, działają na tarczycę. Chodzi o wykorzystanie pewnych związków chemicznych, które mają strukturę zbliżoną do tych hormonów i umożliwią leczenie nowotworów. Ukazały się już w tym temacie pierwsze badania, natomiast były one eksperymentalne. Budzą jednak spore nadzieje, zwłaszcza jeśli chodzi o kwas tetra-jodo-tyro-octowy, tzw. tetrak, który wykazuje działanie antynowotworowe właśnie w przypadku raka piersi. Konieczne są jednak dalsze badania - kończy ekspert.

Katarzyna Gałązkiewicz, dziennikarka Wirtualnej Polski

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl