Czekając, aż przyjedzie lekarz

Strefa C obejmuje ponad 60% terytorium Zachodniego Brzegu. Znajduje się w niej wiele małych miasteczek i wsi, często beduińskich, które zostały dosłownie odcięte od podstawowych usług i zasobów, w tym wody, prądu, edukacji czy właśnie opieki medycznej. Na terenie Strefy w zasadzie niemożliwe jest wybudowanie nowych przychodni czy szpitali, a drogi do już istniejących placówek są poprzecinane checkpointami, barierami ziemnymi, bramami i płotami. Takich przeszkód na palestyńskich drogach są setki, a ich liczba wzrosła wielokrotnie po 7 października 2023 roku.

Publiczna palestyńska służba zdrowia jest i tak bardzo ograniczona – obecnie lekarze pracują jedynie 2 dni w tygodniu. Wielu mieszkańców nie stać na wielogodzinną wyprawę do miasta, opłacenie prywatnej wizyty, zakup leków. Z ratunkiem przychodzą jedynie mobilne kliniki, które dojeżdżają bezpośrednio do odizolowanych miejscowości, zapewniając podstawową, ale bardzo potrzebną opiekę medyczną. Interniści, ginekolożki, położne, nawet dentyści i psycholożki badają pacjentów, wydają lekarstwa i – w miarę potrzeb – wypisują skierowania dla cięższych przypadków do leczenia szpitalnego. Ich praca jest niezwykle ważna dla Palestyńczyków i Palestynek, którzy w inny sposób nie mieliby szansy na leczenie.

Za programem mobilnych klinik stoi Polska Akcja Humanitarna, która opłaca funkcjonowanie 4 takich zespołów, docierających do 34 miejscowości w różnych częściach Strefy C. PAH współpracuje w tym zakresie z lokalną organizacją, Palestinian Medical Relief Society. W skład klinik wchodzą głównie kobiety, które każdego dnia wyjeżdżają do innej miejscowości, aby zapewnić lokalnej ludności dostęp do opieki medycznej. W niektórych lokalizacjach pracują w namiotach, prywatnych domach czy przedszkolach, czasem są to meczety lub budynki rady miasta. Warunki są bardzo trudne, a kolejka – niezwykle długa. Czuć, że te kliniki są jedyną nadzieją dla czekających w ogonku pacjentów i pacjentek.

Co ważne, zespoły docierają też do osób, które nie są w stanie o własnych siłach przyjść na miejsce, w którym rozłożyła się mobilna klinika. W tym celu organizowane są wizyty domowe, z których korzystają osoby starsze czy z niepełnosprawnościami, obłożnie chory i kobiety w połogu lub zaawansowanej ciąży. Często droga jest długa i wiedzie przez wzgórza, skalny rumosz czy pustynię, a lekarki niosą ze sobą opatrunki, leki i sprzęt medyczny. Nie skarżą się jednak, bo wiedzą, że mogą komuś pomóc, a nawet uratować życie.

Organizacja sfinansowała też remont i doposażenie trzech placówek medycznych w Sinjil, Idhnie i Jiftliku, w tym naprawy instalacji elektrycznej, zakup USG, stojaków do kroplówek czy łóżek oraz usprawnienie systemu katalogowania danych pacjentów. Przychodnie służą nie tylko mieszkańcom, ale i osobom mieszkającym w okolicy.

Ważnym elementem działań są także stypendia dla przyszłych położnych, które obecnie odbywają staż w szpitalu w Ramallah. Ich chęć do nauki i pomagania przyszłym matkom będzie miała ogromne znaczenie dla kobiet w pustynnym rejonie Masafer Jatta, dolinie Jordanu czy na przedmieściach Jerozolimy. Gdyby nie wsparcie finansowe, nie byłyby w stanie uczęszczać na zajęcia prowadzone przez PMRS.

PAH postawiła również na szkolenia z zakresu pierwszej pomocy w każdym z regionów, w których działa oraz na zakup specjalnych zestawów ratunkowych. To ważne, bo w sytuacji krytycznej najważniejsza jest szybka reakcja ze strony samych mieszkańców. A wypadki i urazy zdarzają się tam bardzo często – ktoś potknie się o kamienie, kogoś zaatakuje wąż lub skorpion, dochodzi też do licznych przypadków przemocy ze strony izraelskich osadników. Zachodni Brzeg jest trudnym miejscem do życia, a przy tak ograniczonym dostępie do opieki lekarskiej każda wyszkolona osoba ma duże znaczenie dla społeczności.

Trudno w to wszystko uwierzyć tu, w Polsce, gdzie można w każdej chwili wezwać karetkę, udać się do szpitala czy w terminie zaszczepić noworodka, a leki rezerwuje się przez Internet. Warto pamiętać, jak wielkim przywilejem jest życie w dobrych warunkach higienicznych i zdrowotnych – i wspierać działania polskich organizacji, które niosą pomoc w najpoważniejszych kryzysach humanitarnych. Można to zrobić poprzez jednorazową lub cykliczną wpłatę na stronie Polskiej Akcji Humanitarnej. Każdą taką darowiznę przekazaną przed 1 stycznia 2026 roku można zaś odliczyć od podatków!

Projekt PAH w Zachodnim Brzegu jest współfinansowany w ramach polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP.