Kryptosporydioza - przyczyny, objawy, leczenie
Kryptosporydioza to rodzaj choroby pasożytniczej, zajmującej jelita ssaków, wywołanej przez pierwotniaki należące do typu apikompleksów. Choroba szerzy się drogą fekalno-oralną, a głównym objawem u ludzi ze sprawnym układem odpornościowym jest samoograniczająca się biegunka. U osób z upośledzoną odpornością, np. zarażonych wirusem HIV, zakażenie może być długotrwałe i zagrażające życiu. Kryptosporydiozę wykryto w 1976 roku, pomimo tego, że jest to jedna z najpowszechniejszych na świecie chorób zakaźnych przenoszonych wraz z wodą. Stanowi ona ponad 50% chorób wywołanych pasożytami bytującymi w wodzie.
1. Przyczyny kryptosporydiozy
Kryptosporydioza wywołana jest pierwotniakiem Cryptosporidium z rodziny Apicomplexa. Do zakażenia dochodzi głównie poprzez wypicie zanieczyszczonej tym pierwotniakiem wody.
Do infekcji może dojść także przez kontakt z zanieczyszczoną ziemią, niedogotowanym lub zanieczyszczonym pokarmem - które miały wcześniej kontakt z kałem zakażonej osoby lub zwierzęcia. Do zakażenia często dochodzi u osób, które mają ciągły kontakt z wodą, w miejscach wód rekreacyjnych, np. basenach. Oocysty Cryptosporiudiumsą szczególnie oporne na działanie środków dezynfekcyjnych, co pozwala im przeżyć przed długi okres.
2. Objawy kryptosporydiozy
Okres wylęgania się choroby wynosi 3-12 dni, średnio 7 dni. Objawy utrzymują się ok. 2 tygodni, czasem mogą trwać nawet miesiąc. Choroba może przebiegać bezobjawowo lub powodować ostre i/lub uporczywe biegunki, mogące trwać kilka tygodni. Biegunka jest zwykle wodnista. Bardzo rzadko zdarza się znaleźć krew lub leukocyty w kale. Biegunka trwająca 2 lub więcej miesięcy to biegunka przewlekła. Pojawiają się także często bóle brzucha lub skurcze i niska gorączka. Inne objawy to:
- nudności,
- wymioty, zespół złego wchłaniania,
- odwodnienie.
Osoby, u których choroba jest bezobjawowa, są jednak źródłem zakażenia, tzn. mogą przenosić pierwotniaka na innych ludzi. W przypadku występowania objawów, po ich ustąpieniu osoba jest nadal potencjalnym źródłem zakażenia przez kilka następnych tygodni.
U osób z obniżoną odpornością, osób bardzo młodych lub w podeszłym wieku może rozwinąć się ciężka forma kryptosporydiozy. Osoby z AIDS można podzielić na 4 grupy, ze względu na występujące objawy:
- brak objawów (4%),
- przejściowe infekcje (29%),
- przewlekłe biegunki (60%),
- ciężkie zakażenia (8%).
Chorzy na ciężką kryptosporydiozę mogą stracić dziennie nawet 25 litrów płynów, co powoduje spadek masy ciała nawet o 10%. U chorych na AIDS rzadko kiedy możliwe jest wyeliminowanie pierwotniaka z organizmu.
3. Leczenie kryptosporydiozy
U większości osób z prawidłową odpornością choroba trwa około 10 dni i jest samoograniczająca. Wymaga uzupełnienia wody i elektrolitów. U chorych na AIDS należy zoptymalizować leczenie przeciwwirusowe. Stosowane leki, jak np. paromomycyna, atokwaron czy azytromycyna mają zazwyczaj krótkotrwały wpływ. W rzadkich przypadkach wymagane jest podawanie płynów dożylnie. Antybiotyki nie są praktycznie stosowane i przede wszystkim są zakazane do stosowania u osób z ciężką postacią choroby i z zaburzeniami układu immunologicznego.
Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.