Łyżeczkowanie - przebieg, poronienie, polipy macicy, menopauza, powikłania

Łyżeczkowanie macicy, nazywane też abrazją macicy, to zabieg ginekologiczny wykonywany w celu oczyszczenia jamy macicy z zalegających w niej tkanek. Nazwa pochodzi od przypominającego łyżkę narzędzia, którym posługuje się lekarz. Abrazja przeprowadzana jest zarówno w celach leczniczych, jak i diagnostycznych. Skierowanie na zabieg otrzymają między innymi kobiety, u których zdiagnozowano polipy macicy oraz panie, które poroniły potwierdzoną wcześniej ciążę. Pobrany materiał przekazywany jest do badania histopatologicznego. Łyżeczkowanie macicy wykonuje się w znieczuleniu ogólnym w warunkach szpitalnych, po uprzednim skierowaniu przez lekarza rodzinnego. Bezpłatny zabieg trwa od kilku do kilkunastu minut. Kobieta zgłasza się do szpitala na czczo, a po zakończonym zabiegu najczęściej może opuścić oddział.

W czasie operacji lekarz rozszerza szyjkę macicy, a następnie do kanału rodnego zostaje wprowadzone narzędzie umożliwiające usunięcia zawartości macicy. Zazwyczaj dochodzi do złuszczenia endometrium lub innego materiału, który następnie jest poddawany badaniu histopatologicznemu. Następstwem zabiegu może być trwające kilka dni niezbyt obfite krwawienie i lekki ból podbrzusza.

Podczas menstruacji wraz z krwią z organizmu kobiety, u której nie doszło do zapłodnienia, jest usuwana błona śluzowa macicy, czyli wspomniane endometrium. Dzięki temu w momencie, kiedy cykl rozpoczyna się na nowo, ma ona prawidłową grubość wynoszącą około 5–6 mm. W niektórych przypadkach macica nie oczyszcza się jednak dostatecznie, przez co staje się coraz grubsza. Zmiany tego typu mogą objawiać się krwawieniem międzymiesiączkowym oraz obfitym krwawieniem menstruacyjnym. W takiej sytuacji lekarz wykonuje zazwyczaj USG przezpochwowe, a następnie dobiera najlepszy dla pacjentki sposób leczenia. Może być to terapia hormonalna lub właśnie zabieg łyżeczkowania, podczas którego nadmiar śluzówki zostanie usunięty.

O tym, czy łyżeczkowanie po utracie dziecka jest konieczne decyduje etap ciąży i rodzaj poronienia. Jeżeli dochodzi do niego w pierwszych tygodniach po zapłodnieniu, istnieje duże prawdopodobieństwo, że macica zdoła oczyścić się samoistnie – silne krwawienie często jest wówczas mylone z miesiączką. W przypadku, kiedy do poronienia dojdzie, gdy ciąża zostanie już potwierdzona, lekarze zalecają poddanie się zabiegowi w celu uniknięcia komplikacji. Jeśli pozostałości zarodka nie zostaną usunięte, to kobieta może mieć problem z ponownym zajściem w ciążę. Jest ono wskazane zwłaszcza wtedy, gdy po poronieniu długo utrzymującemu się krwawieniu towarzyszy ból. Zdarza się, że chirurgiczne oczyszczanie jest konieczne także po porodzie – w takiej sytuacji przyczyną są najczęściej zalegające w macicy fragmenty łożyska.

Zmianami, które mogą pojawić się w jamie lub na szyjce macicy są polipy – przerośnięte fragmenty błony śluzowej, których powstaniu sprzyjają zaburzenia w funkcjonowaniu układu hormonalnego. Nic zatem dziwnego, że najczęściej występują u kobiet w okresie menopauzy. Wykrycie polipów szyjkowych jest możliwe podczas standardowego badania ginekologicznego, natomiast te pojawiające się wewnątrz macicy wymagają przeprowadzenia USG. Istnieją dwie metody leczenia zmian tego typu – za pomocą histeroskopu, czyli urządzenia wprowadzanego przez szyjkę macicy lub poprzez przeprowadzenie zabiegu łyżeczkowania, po którym usunięty materiał zostaje poddany odpowiednim badaniom.

Po menopauzie, a więc ostatniej menstruacji w życiu kobiety, jajniki przestają pełnić swoją funkcję – nie produkują już hormonów. Z tego właśnie powodu u kobiet nigdy więcej nie powinno pojawić się krwawienie. W sytuacji, kiedy zaobserwujemy nawet niewielkie plamienie, powinnyśmy skonsultować się z ginekologiem, gdyż może to stanowić oznakę poważnego schorzenia. Postawienie diagnozy ułatwia wówczas zabieg łyżeczkowania – pobrany materiał zostaje poddano odpowiednim badaniom mikroskopowym.

Łyżeczkowanie, jak każdy zabieg inwazyjny, może wiązać się z wystąpieniem komplikacji, choć nie występują one często. Najczęściej są to obfite krwawienia i infekcje, które mogą wymagać hospitalizacji. Nieco rzadziej występuje zespół Ashermana - jest on najczęściej efektem głębokiego łyżeczkowania endometrium. Objawia się niewielkim krwawieniem z dróg rodnych oraz bólem w okolicach miednicy. Może on doprowadzić do niepłodności lub stanu, w którym utrzymanie ciąży będzie stwarzało problem, dlatego też wymaga specjalistycznego leczenia szpitalnego.