Nieleczone afty – czym to grozi?
Aftami nazywamy niewielkie owrzodzenia (nadżerki) pojawiające się na nieskeratynizowanej błonie śluzowej jamy ustnej. Nadżerki zlokalizowane w ustach są bolesnym i częstym problemem o niejasnym pochodzeniu. Zazwyczaj wraz z ich pojawieniem się dochodzi do aktywacji komórek układu immunologicznego. Należy jednak pamiętać, że afty nie są wynikiem infekcji, a wiec nie można się nimi zarazić.
Nieleczone afty – czym to grozi?
Do czynników sprzyjających powstawaniu tych kłopotliwych ranek należy min. stres, alergie, wrażliwość na składniki pasty do zębów, ekspozycja na toksyny (np. zawarte w wodzie), zmiany hormonalne (np. u kobiet przez miesiączką), mechaniczne uszkodzenia błony śluzowej czy zmiany w mikroflorze jamy ustnej. Bardzo często przyczyną aft nawrotowych są zaburzenia wchłaniania w jelicie, enteropatia (stany zapalne jelit) czy celiakia (nadwrażliwość na gluten). Szacunki wskazują, że aż 20 proc. przypadków aft może być spowodowane niedoborami związków jak żelazo, kwas foliowy, witamina B6 i B12. Obserwuje się również zależność pomiędzy paleniem papierosów i podatnością na afty – palacze i osoby, które kiedyś paliły znacznie częściej borykają się z tym problemem niż osoby niepalące1.
Afty – jak i gdzie powstają?
Owrzodzenia w ustach są wynikiem nieprawidłowej odpowiedzi układu immunologicznego spowodowanej zaburzeniami funkcjonowania komórek takich jak limfocyty T, neutrofile czy komórki tuczne. Aktywacja tych komórek i produkowane przez nie czynniki prozapalne przyczyniają się do powstawania zmian na nabłonku jamy ustnej2,3. Stan zapalny widoczny jest jako zaczerwienienie otaczające biały środek afty. Biały lub żółtawy nalot zlokalizowany w środku zmiany również związany jest z procesem zapalnym. W obrębie afty dochodzi do obumierania komórek błony śluzowej, przez co zakończenia nerwowe zostają odsłonięte i narażone na bodźce bólowe. Afty pojawiają się na nieskeratynizowanych elementach nabłonka jamy ustnej jak wewnętrzna strona warg, policzków, podniebienie miękkie czy boczna lub górna powierzchnia języka4.
Nieleczone afty mogą przyczyniać się do rozwoju poważnych stanów zapalnych jamy ustnej
Pojawienie się afty związane jest nie tylko z bólem i miejscowym stanem zapalnym, ale również z przerwaniem ciągłości błony śluzowej. Takie „ranki” bez odpowiedniego zabezpieczenia i przy nieprawidłowej higienie mogą stać się miejscem dogodnym dla rozwoju bakterii patogennych5. W takim wypadku bakterie nie tylko zaostrzą miejscowy stan zapalny i zwiększą bolesność afty, ale również mogą być źródłem infekcji dla innych tkanek. W przypadku infekcji bakteryjnej nie obejdzie się bez wizyty u lekarza i odpowiednio dobranej terapii antybiotykowej.
Bolesne owrzodzenia w ustach mogą być przyczyną odwodnienia i niedożywienia
Każdy kto choć raz miał aftę wie doskonale jak duży problem sprawia wówczas jedzenie i picie. Aby uniknąć nieprzyjemnych odczuć ograniczamy te czynności do minimum, co prowadzi do zmniejszenia dostarczanych do organizmu związków odżywczych i płynów. Na poważne problemy z odżywianiem towarzyszące aftom narażone są szczególnie dzieci, które trudno przekonać do jedzenia i picia pomimo odczuwanego bólu. Afty zazwyczaj znikają samoczynnie po kilku dniach, ale zbyt uboga dieta i odwodnienie mogą być przyczyną wydłużenia procesu leczenia, a nawet prowadzić do zaostrzenia stanu zapalnego i zwiększać ryzyko infekcji bakteryjnej6.
Jak skutecznie przyspieszyć leczenie i zapobiec groźnym skutkom aft?
W przypadku leczenia aft i zapobiegania ich następstwom najważniejsze jest odpowiednie zabezpieczenie chorego miejsca przed bakteriami chorobotwórczymi, a także przed czynnikami podrażniającymi owrzodzenie.
W takim wypadku skutecznie sprawdzają się preparaty tworzące ochronną powłokę na powierzchni afty takie jak URGO na Afty i drobne rany w jamie ustnej, który może być stosowany nawet u najmłodszych już od 6 roku życia. Działanie tego preparatu oparte jest na opatentowanej technologii Filmogel®. Preparat ma postać opatrunku w płynie, który aplikujemy na powierzchnię rany.
Po 10 sekundach tworzy się ochronny film, który izoluję ranę od żywności i śliny aż do 4 godzin. Filmogel® Urgo nie tylko chroni aftę przed podrażnieniami, ale co ważniejsze, natychmiast likwiduje towarzyszący jej ból. Odpowiednio zabezpieczone owrzodzenie nie sprawia problemów przy posiłkach i chroni zmianę przed bakteriami, dzięki czemu rana goi się szybciej.
Artykuł sponsorowany
Źródła
- 1. Rakel D. Aphthous Stomatitis. Integr. Med., 2018, s. 747–752.e1.
- 2. Lewkowicz N., Lewkowicz P., Kurnatowska A., Banasik M., Glowacka E., Cedzyński M., i in. Innate immune system is implicated in recurrent aphthous ulcer pathogenesis. J Oral Pathol Med 2003;32:475–81.
- 3. Sridhar T., Elumalai M., Karthika B. Recurrent aphthous stomatitis: A review. Biomed Pharmacol J 2013;6:17–22.
- 4. Scully C., Shotts R. Mouth ulcers and other causes of orofacial soreness and pain. West J Med 2001;174:421–4.
- 5. Landow K. Help for canker sores? Postgrad Med 2000;107:255–6.
- 6. Tarakji B., Baroudi K., Kharma Y. The effect of dietary habits on the development of the recurrent aphthous stomatitis. Niger Med J 2012;53:9–11.
Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.
