Oznaki, że śmierć jest blisko. Tak organizm sygnalizuje, że umiera
Nadejście śmierci często zwiastują subtelne, ale wyraźne sygnały wysyłane przez ciało człowieka. Wiedza o nich pozwala rodzinie lepiej przygotować się na pożegnanie i zapewnić choremu spokój oraz opiekę w ostatnich dniach.
W tym artykule:
Oznaki, że śmierć może nadchodzić
Jednym z pierwszych objawów zbliżającej się śmierci są problemy z oddychaniem. Oddech staje się płytki i nieregularny, a w końcowej fazie pojawia się charakterystyczne rzężenie, zwane "grzechotką śmierci". Choć dla bliskich dźwięk ten jest trudny do zniesienia, umierający zazwyczaj nie odczuwa już cierpienia.
Wraz z pogarszającym się krążeniem skóra przybiera sinawy odcień, szczególnie na palcach i ustach. Twarz chorego staje się bardziej pociągła, a kończyny - chłodne. To naturalny skutek osłabienia serca i spadku ciśnienia krwi.
Osoby w terminalnej fazie choroby często cierpią z powodu bólu, nudności czy zaparć. Warto zadbać o podawanie leków przeciwbólowych oraz lekkostrawnych, małych posiłków. Brak apetytu i pragnienia to naturalna reakcja organizmu, który nie potrzebuje już tyle energii.
"Gdyby mi to ojciec kiedyś powiedział...". Psycholog Jacek Masłowski o tym, czego każdy rodzic powinien nauczyć dzieci
Ponadto, chory może stawać się coraz bardziej senny, mówić niewyraźnie lub majaczyć - niekiedy opowiada o zmarłych bliskich, których "widzi" w swoim pokoju. Te doświadczenia, choć niepokojące, są częścią procesu umierania.
W ostatnich dniach wiele osób wycofuje się z kontaktu z otoczeniem. Odmawiają pomocy, unikają rozmów, chcą być same. Ciało przestaje reagować - dochodzi do nietrzymania moczu i stolca, a oddech staje się coraz cichszy i wolniejszy.
Jak towarzyszyć w odchodzeniu
Zdaniem ekspertów najważniejsze, co można dać osobie umierającej, to spokój, dotyk i obecność. Warto rozmawiać z nią spokojnym tonem, unikać pośpiechu i hałasu. Czasami wystarczy trzymać za rękę, zapewniając, że nie jest sama.
Jeśli pacjent ma świadomość, że umiera, nie warto też za wszelką cenę temu zaprzeczać i oszukiwać go, że wszystko będzie dobrze. Zamiast tego warto zapewnić go, że zaopiekujemy się tym, na czym mu zależy, zadbamy o bliskich i spełnimy jego ostatnie życzenia.
Aleksandra Zaborowska, dziennikarka Wirtualnej Polski
Źródła
- Hospice Foundation of America
- Canadian Cancer Society
Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.