Przepuklina kręgosłupa - przyczyny, objawy, leczenie, operacja, ćwiczenia

Przepuklina kręgosłupa jest spowodowana przez obciążenia krążków międzykręgowych, położonych pomiędzy kręgami. Tracą one swoją elastyczność, zmieniają swoją położenie i wywołują przepuklinę.

Z czasem pierścień włóknisty, otaczający krążek, zostaje przerwany i zaczyna wywierać nacisk na struktury nerwowe, co powoduje ból.

Przepuklina kręgosłupa może pojawić się w różnych jego miejscach. Wyróżniamy przepuklinę dyskową (krążkową): gdy następuje przesunięcie krążka międzykręgowego w kanale kręgowym, który uciska na znajdujące się w pobliżu struktury nerwowe: korzenie czuciowe i ruchowe nerwów rdzeniowych oraz rdzeń kręgowy.

Najczęściej pojawia się w przestrzeniach międzykręgowych odcinka lędźwiowego, rzadziej szyjnego. Przyczyny przepukliny dyskowej to głównie urazy lub uszkodzenie w wyniku ostrego stanu zapalnego. Czasami powstaje na skutek nagłego, nadmiernego wysiłku, np. przy podnoszeniu ciężarów po zbyt mocnym zgięciu kręgosłupa.

Przepuklina oponowo-rdzeniowa to wrodzona wada kręgosłupa. W jej przebiegu następuje niedorozwój kręgów, otaczających rdzeń. Wada powstaje w 3-4 tygodniu życia płodowego.

Jej podłoże nie jest dokładnie znane, ale do jej pojawienia przyczyniają się zakażenia, zmiany hormonalne, środki chemiczne, urazy oraz wiek matki (bardzo młode lub starsze kobiety).

Objawy przepukliny kręgosłupa zależą od odcinka, w jakim jest ona zlokalizowana. Czasami zdarza się, że przepuklina kręgosłupa przebiega bezobjawowo. Zazwyczaj jednak typowym symptomem jest ból kręgosłupa w danym odcinku.

Objawy przepukliny w odcinku lędźwiowym

• ból promieniujący do biodra, ud i kolan,
• ból w podbrzuszu,
• brak czucia,
• ból w pachwinach,
• rwa kulszowa,
• mrowienie kończyn dolnych,
• drętwienie kończyn dolnych,
• kłopoty z oddawaniem moczu,
• problemy z seksem.

Objawy przepukliny w odcinku szyjnym

• narastający, umiarkowany ból,
• sztywność karku,
• ograniczone ruchy głowy,
• ból głowy,
• zawroty głowy,
• mrowienie rąk,
• drętwienie rąk,
• rwa kulszowa,
• rwa szyjno-barkowa,
• szum w uszach,
• niedowłady spastyczne,
• osłabienie mięśni rąk,
• w skrajnych przypadkach paraliż.

Objawy przepukliny w odcinku piersiowym

• ból w klatce piersiowej,
• brak możliwości kaszlu,
• brak możliwości śmiania się,
• brak możliwości kichania.

Leczenie przepukliny uzależnione jest od objawów. Jeżeli przebiega ona bezobjawowo nie jest konieczne podejmowanie żadnych środków. Najczęściej pacjent skarży się na dolegliwości bólowe, wówczas metody leczenia to:

• fizykoterapia,
• ćwiczenia,
• masaż,
• terapia ciepłem,
• krioterapia,
• laseroterapia,
• terapia prądem,
• leki zmniejszczające napięcie mięśni,
• leki przeciwbólowe,
• leki przeciwzapalne,
• zastrzyki z kortyzonu,
• operacja.

Operacja przepukliny kręgosłupa

Operacja przepukliny kręgosłupa jest wykonywana stosunkowo rzadko, szczególnie wtedy, gdy występują niedwołady kończyń. Interwencja chirurgiczna niesie za sobą niewielkie ryzyko powikłań i przynosi chorym dużą ulgę. W czasie zabiegu wykonuje się:

• odbarczanie,
• odbarczanie i stabilizowanie,
• wszczepianie sztucznych dysków.

Po operacji przepukliny kręgosłupa pacjent może odczuwać ból w rejonie, gdzie wcześniej przeprowadzono zabieg, w tym przypadku skuteczne są leki przeciwbólowe. Po operacji można również odczuwać niestabilność kręgosłupa, którą niweluje się przy pomocy ćwiczeń wzmacniających mięśnie.

W ciągu 24 godzin od operacji mogą się także pojawić problemy z oddawaniem moczu. Możliwe są także powikłania pooperacyjne, takie jak hipotonia, zator płuc czy zła tolerancja znieczulenia ogólnego.

Czasami w wyniku operacji może dojść do pojawienia się krwiaka. W przypadku operacji kręgosłupa jest on szczególnie niebezpieczny, gdyż może doprowadzić do paraliżu. Zdarzają się również infekcje opon mózgowo-rdzeniowych, układu moczowego, a także zapalenie krążka międzykręgowego i trzonów.

Przepuklina kręgosłupa może okazać się bardzo niebezpieczna. Ból, który jej towarzyszy, jest czasami bardzo silny i uciążliwy. Z tego względu obawy związane z powikłaniami pooperacyjnymi schodzą na dalszy plan.

Zaawansowana przepuklina kręgosłupa uniemożliwia podjęcie aktywności fizycznej. Wówczas pacjent powienien odpoczywać w pozycjach, które odciążają mięśnie kręgosłupa. Gdy dolegliwości bólowe się zmniejszą, warto skorzystać z pomocy rehabilitanta, który przedstawi bezpieczne formy ćwiczeń. Przede wszystkim celem treningu będzie wzmocnienie mięśni brzucha, grzbietów i pośladków.

Źródła

1. Noszczyk W., Chirurgia tom 1-2, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2005, ISBN 83-200-3121-4
2. Fibak J. CHIRURGIA. Podręcznik dla studentów medycyny., Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2002, ISBN 83-200-2708-X
3. Popiela T. (red.), Davidson Chirurgia. Podręcznik dla studentów, Urban & Partner, Wrocław 2009, ISBN 978-83-7609-128-0
4. Noszczyk W., Chirurgia: repetytorium, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2009, ISBN 978-83-200-3843-9