Rak płaskonabłonkowy - charakterystyka, rak płaskonabłonkowy skóry, rak płaskonabłonkowy szyjki macicy, rak płaskonabłonkowy jamy ustnej

Rak płaskonabłonkowy to jeden z najczęściej diagnozowanych nowotworów złośliwych. Ten rodzaj nowotworu może rozwinąć się w różnych narządach naszego ciała, np. w gardle, skórze, jamie ustnej, jamie nosowej, narządach rodnych czy płucach. Rozwój raka nabłonkowego związany jest z metaplazją nabłonkową. Co właściwie oznacza to pojęcie?

Metaplazja nabłonkowa to nic innego jak zmiana typu komórek. Komórki zdrowe zostają zastąpione komórkami odmiennymi czynnościowo i morfologicznie (komórkami, które są zdolne do nowotworzenia). Rak płaskonabłonkowy może mieć następujący charakter:

• kolczystokomórkowy – obejmuje zazwyczaj skórę lub błony śluzowe,
• podstawnokomórkowy – może rozwinąć się w obrębie twarzy, jamy nosowej czy małżowin usznych,
• rogowaciejący – w tym przypadku mamy do czynienia z procesem rogowacenia. Dochodzi do niego na powierzchni guza,
• nierogowaciejący.

Rak płaskonabłonkowy skóry zaliczany jest do nowotworów złośliwych. Powstaje na skutek zmian w komórkach nabłonkowych, które znajdują się w środkowej warstwie naskórka. Rak płaskonabłonkowy skóry rozwija się powoli, jednak wykazuje zdolność do tworzenia przerzutów na innych narządach . Ten rodzaj nowotworu stanowi ok. 15-20 procent wszystkich raków skóry. Bardzo często diagnozuje się go u pacjentów rasy białej. Wśród głównych czynników, które mogą mieć związek z powstawaniem raka płaskonabłonkowego skóry wymienia się: zakażenie wirusem HIV, niedobory odporności, wiek, duże blizny i owrzodzenia, czynniki genetyczne, karnację, długotrwałą ekspozycję na arsen. Rak płaskonabłonkowy skóry to drugi co do częstości występowania nowotwór skóry (u pacjentów częściej diagnozowany jest rak podstawnokomórkowy).

Aby uniknąć raka płaskonabłonkowego skóry, warto chronić się przed szkodliwym promieniowaniem słonecznym. Niebywale ważne są także profilaktyczne wizyty u dermatologa.

Zobacz odpowiedzi na pytania osób, które miały do czynienia z tym problemem:

• Dlaczego wystąpił rak złośliwy jajnika po usunięciu macicy? - odpowiada lek. Zbigniew Żurawski
• Jakie rokowania przy raku drobnokomórkowym? - odpowiada lek. Aleksandra Witkowska
• Czy zaawansowany rak szyjki macicy powinien być widoczny w badaniu fizykalnym? - odpowiada lek. Katarzyna Szymczak

Wszystkie odpowiedzi lekarzy

Rak płaskonabłonkowy szyjki macicy stanowi około 80 procent wszystkich nowotworów złośliwych tego narządu. Najczęściej diagnozowany jest u kobiet w wieku od 45 do 65 lat. Rak płaskonabłonkowy szyjki macicy zazwyczaj wywołany jest wirusem HPV, nazywanym również wirusem brodawczaka ludzkiego. Do czynników ryzyka zachorowania na ten rodzaj nowotworu zaliczamy: palenie tytoniu, wczesną inicjację seksualną, wieloletnie przyjmowanie środków antykoncepcyjnych, niedobór witamin, niski poziom wykształcenia, niski status społeczno-ekonomiczny, częste infekcje okolic intymnych, zarażenie rzęsistkami, paciorkowcem beta-hemolizującym, chlamydiami, zarażenie wirusem HIV, liczne ciąże.

W leczeniu raka płaskonabłonkowego szyjki macicy wykorzystuje się między innymi: zabiegi chirurgiczne, radioterapię lub chemioterapię. U części pacjentek niezbędne jest przeprowadzenie operacji, podczas której usuwane są narządy zaatakowane chorobą np. jajniki, macica, czy jajowody. W przypadku wcześnie wykrytego raka płaskonabłonkowego szyjki macicy pomocna jest konizacja (zabieg chirurgiczny, polegający na wycięciu fragmentu szyjki macicy o kształcie stożka).

Rak płaskonabłonkowy jamy ustnej zazwyczaj atakuje język, dno jamy ustnej, śluzówkę policzka. Największą zachorowalność na płaskonabłonkowego raka jamy ustnej odnotowuje się w krajach azjatyckich, krajach Afryki Południowej, w Brazylii, Francji oraz na Węgrzech. W przebiegu choroby mogą pojawić się następujące objawy takie jak zaburzenia połykania, problemy z artykulacją, zaburzenia słuchowe i oddechowe. U chorych może wystąpić również drętwienie języka, drętwienie policzków lub podniebienia.

Rak płaskonabłonkowy jamy ustnej częściej występuje u: osób powyżej 50. roku życia, palaczy, osób, które nadużywają alkoholu. Wśród innych czynników ryzyka wymienia się: obciążenia genetyczne, nieodpowiednią higienę, nieleczone choroby dziąseł i zębów], niedobory odporności, wirusa HPV.