Trądzik - najczęściej zadawane pytania, trądzik mechaniczny
Trądzik jest najczęstszą chorobą skóry występującą głównie u młodych osób. Wzmożona w okresie dojrzewanie praca gruczołów łojowych sprawia, że skóra szybko się przetłuszcza. Wówczas na twarzy pojawiają się liczne zaskórniki otwarte oraz zamknięte. Zdarza się, że trądzik pojawia się w późniejszym wieku lub nie ustaje mimo wieloletniej kuracji. Kiedy należy zgłosić się do specjalisty?
- 1. Jak powstaje trądzik?
- 2. Jakie są przyczyny trądziku?
- 3. U kogo najczęściej występuje trądzik?
- 4. Jakie są objawy trądziku mechanicznego?
- 5. Czy dieta wpływa na trądzik?
- 6. Czy można wyciskać krosty?
- 7. Kto powinien leczyć trądzik?
- 8. Jak długo leczy się trądzik?
- 9. Jak leczyć trądzik?
- 10. Jak wspomagać leczenie trądziku?
- 11. Jakie kosmetyki stosować przy trądziku?
- 12. Czy leczenie trądziku uwzględnia opalanie?
- 13. Czy podczas leczenia trądziku można kąpać się w basenie?
1. Jak powstaje trądzik?
Tkwiące w porach skóry czopy, złożone z łoju i zrogowaciałych komórek, potocznie zwane wągrami, stanowią doskonałą pożywkę dla bakterii i predysponują do wtórnych zmian zapalnych w postaci grudek naciekowych i krost.
W najcięższych przypadkach powstają także guzy zapalne, pseudotorbiele wypełnione ropą. Gdy proces jest zaawansowany, dochodzi do niszczenia przez ropę przyległych tkanek oraz tworzenia się szpecących blizn.
Kłopoty z trądzikiem rozpoczynają się w okresie dojrzewania i często trwają aż do trzydziestki. W rzadszych przypadkach spotyka się trądzik u 40-50 latków. Wprawdzie kobiety i mężczyźni dotknięci są nim w porównywalny sposób, to jednak płeć męska narażona jest bardziej na ciężkie odmiany tych problemów skórnych.
Z powodu lokalizacji zmian trądzikowych takich jak twarz, dekolt czy plecy dla wielu osób choroba ta stanowi duży problem psychospołeczny. Należy, zatem pamiętać, że trądzik to nie tylko zmiany skórne, ale także stres związany z mało atrakcyjnym wyglądem.
Indywidualne reakcje na trądzik wahają się od niewielkiego zażenowania do znacznego obniżenia samooceny. Najczęściej, po latach, trądzik ustępuje samoistnie, pozostawiając niestety po sobie blizny, jako efekt przewlekłych stanów zapalnych.
Blizna jest zmianą nieodwracalną, dlatego leczenie trądziku należy rozpocząć w momencie pojawienia się pierwszych objawów choroby.
2. Jakie są przyczyny trądziku?
Czynnikiem usposabiającym jest skłonność do nadmiernego wydzielania łoju i rogowacenia ujść mieszków włosowych. Dużą rolę w powstawaniu trądziku odgrywają również hormony, szczególnie androgeny. Stymulują one wydzielanie łoju przez gruczoły, występujące na całej powierzchni skóry (oprócz stóp i dłoni).
Łój pełni funkcję ochronną dla skóry i sprawia, że jest ona odpowiednio nawilżona i sprężysta. W momencie gdy występuje nadmierne wydzielanie, zaczyna się gromadzić, gruczoły ulegają zatykaniu i powstają czopy.
W tym momencie dołączają bakterie – najczęściej Propionibacterium acnes. Wytwarzają one enzymy, które rozkładają łój i powodują uwolnienie substancji silnie drażniących skórę. Tym sposobem powstają pierwsze objawy trądziku.
3. U kogo najczęściej występuje trądzik?
Trądzik pospolity jest chorobą bardzo rozpowszechnioną, a jego wystąpienie nie jest ograniczone wiekiem. Spotyka się go najczęściej u młodzieży w okresie pokwitania tj. między 13. a 20. rokiem życia. Jednak może dotyczyć także osób po czterdziestce, jak również niemowląt.
4. Jakie są objawy trądziku mechanicznego?
Trądzik mechaniczny (acne mechanica) będący jedną z odmian trądziku pospolitego wywołany jest pocieraniem, a w efekcie zatkaniem ujść mieszków gruczołów łojowych.
Związany jest z licznymi czynnikami mechanicznymi, które doprowadzają do uszkodzenia skóry bądź jej podrażnienia. Czynniki te nasilają zarówno objawy trądziku łagodnego, jak i umiarkowanego.
Głównymi wykwitami skórnymi są grudki, krostki i zaskórniki. Mogą występować jako pojedyncze zmiany, lub rozległe ulegające skupieniu. W typowym przebiegu pojawia się bardzo szybko stan zapalny, najczęściej w okolicy mikrozaskórników, z wtórnym wytworzeniem większych zaskórników.
Bardzo dobrym przykładem trądziku mechanicznego jest występowanie go na barkach i czole u piłkarzy. Nazwa trądzik „hipisów” opisuje szereg zmian zlokalizowanych pod opaską na głowie.
Do innych czynników prowokujących zalicza się szelki, paski i inne części odzieży oraz plecaki (szczególnie u dzieci). Innym szczególnym typem trądziku mechanicznego jest trądzik skrzypków, w miejscu gdzie instrument styka się z żuchwą i szyją.
5. Czy dieta wpływa na trądzik?
Panuje powszechne przekonanie, że dieta wpływa na nasilenie zmian trądzikowych, lecz nikt nie udowodnił takiego związku. Niektórzy pacjenci wyłączając z diety słodycze, ostre przyprawy czy alkohol, odczuwają poprawę zmian skórnych.
Jednak przeprowadzone badania nie potwierdzają sytuacji, w której spożywanie tłustych czy mocno przyprawionych potraw miałoby nasilać trądzik bądź go wywoływać.
Preparaty na trądzik znajdziesz dzięki stronie KtoMaLek.pl. To darmowa wyszukiwarka dostępności leków w aptekach w Twojej okolicy.
6. Czy można wyciskać krosty?
Wyciskanie krost u pacjentów z trądzikiem nie pomaga w jego leczeniu, a nawet pogarsza jego przebieg. Dzieje się tak dlatego, że wyciskając ropną treść zmian trądzikowych, powodujemy rozsiew bakterii na zdrowej skórze.
Równie ważny jest fakt, że zmiany wyciskane są często niedokładnie i dochodzi do ich powtórnego nadkażenia bakteriami bytującymi fizjologicznie na powierzchni skóry człowieka.
7. Kto powinien leczyć trądzik?
Leczenie trądziku zawsze powinno być prowadzone przez lekarza dermatologa. Leczenie przez inne osoby nie dla wszystkich okazuje się korzystne, a nawet może nasilić istniejące już zmiany skórne.
Wyciskanie zmian trądzikowych przez kosmetyczkę (bądź samemu) jest przeciwwskazane, gdyż nie leczy przyczyn trądziku, a może powodować powstanie szpecących blizn, które pozostają na całe życie.
8. Jak długo leczy się trądzik?
Trądzik jest chorobą, która wymaga długotrwałego (kilkumiesięcznego) i systematycznego leczenia. Rozpoczynając terapię przeciwtrądzikową nie należy spodziewać się natychmiastowego ustąpienia objawów.
Jednak w miarę upływu czasu dochodzi do stopniowego łagodzenia zmian, a z czasem do ich ustąpienia. U większości osób trądzik mija po okresie pokwitania, tj. po 20-25 roku życia i nie ma potrzeby dalszego kontynuowania terapii.
9. Jak leczyć trądzik?
Leczenie trądziku mechanicznego jest bardzo zbliżone do typowej terapii problemów skórnych. Polega na stosowaniu preparatów miejscowo i doustnie. Ważne jest także unikanie przyczyn go wywołujących.
Pielęgnacja cery trądzikowej powinna opierać się na stosowaniu preparatów przeznaczonych do skóry trądzikowej, oczyszczania jej płynami na bazie alkoholu.
Należy pamiętać, ze zbyt częste mycie twarzy nie przynosi pożądanych rezultatów, a może stać się przyczyną zaostrzenia zmian. Należy także unikać preparatów przygotowanych na bazie olejów.
W terapii do najczęściej stosowanych preparatów zalicza się antybiotyki, pochodne witaminy A oraz środki opierające swe działanie na kwasie salicylowym, oktadecenowy, azelainowym i nadtlenku benzoilu.
Antybiotyki w leczeniu trądziku mechanicznego mogą być stosowane miejscowo i doustnie. Do preparatów działających miejscowo zalicza się klindamycynę i erytromycynę. Można je stosować jeden bądź dwa razy dziennie, często w skojarzeniu z lekami złuszczającymi.
Tetracyklina i meklocyklina są z kolei dostępne w postaci kremów. Ze wszystkich antybiotyków stosowanych miejscowo najmniej wysuszają skórę, w związku z czym zdają się być mniej skuteczne.
Pochodne witaminy A, czyli izotretynoina, są najsilniejszymi lekami stosowanymi w terapii trądziku i dlatego zarezerwowane są dla osób, u których standardowe leczenie nie odniosło pożądanego rezultatu.
Głównym jej działaniem niepożądanym jest nadmierne wysychanie błon śluzowych i zmiany w badaniach laboratoryjnych, polegające na wzroście poziomu cholesterolu i trójglicerydów.
Izotretynoina działa na drodze wielu mechanizmów, najważniejszym jest zmniejszenie ilości wytwarzanego łoju. Skóra i śluzówki szybko stają się suche, znikają mikrozaskórniki i zaskórniki. Lek ten ma także silne działanie przeciwzapalne i przeciwbakteryjne.
Kwas salicylowy reguluje odnowę komórkową skóry, działa złuszczająco poprzez rozluźnianie połączeń międzykomórkowych i usuwa zbędne warstwy zrogowaciałych komórek naskórka. Jako preparat spokrewniony z aspiryną wykazuje pewne właściwości przeciwzapalne, sprzyjając tym samym procesowi gojenia się wyprysków i podrażnień.
Kwas salicylowy posiada właściwości bakteriobójcze, grzybobójcze oraz lekko dezodorujące. Rozpuszcza się w tłuszczach, dzięki czemu oprócz złuszczania się martwych komórek z powierzchni naskórka, wykazuje zdolność przenikania przez warstwę łojową i oczyszczania skóry.
Dzięki swym właściwościom odblokowuje pory i tym samym zapobiega tworzeniu się nowych zmian trądzikowych i pomaga w likwidacji zaskórników. Kwas oktadecenowy, występujący w mleku ludzkim, podobnie jak inne preparaty skutecznie pielęgnuje i przyspiesza gojenie się zmian skórnych.
Kwas azelainowy wykazuje działanie przeciwbakteryjne, przeciwzapalne oraz lekko złuszczające. Skutecznie obniża poziom bakterii Propionibacterium acnes o ponad 95% w ciągu 2 tygodni.
10. Jak wspomagać leczenie trądziku?
W leczeniu wspomagającym można stosować preparaty witaminowe, które mają działanie przeciwłojotokowe. Zalecane jest stosowanie witamin z grupy B , ale z wyłączeniem witaminy B12.
Inne substancje, mające korzystny wpływ na zmiany trądzikowe to witamina C i PP. Można także stosować preparaty zewnętrznie: roztwory i żele oczyszczające trądzikową skórę.
11. Jakie kosmetyki stosować przy trądziku?
Należy wybrać te, które są przeznaczone do cery trądzikowej i nie zatykają ujść gruczołów łojowych. Trzeba wystrzegać się tłustych kremów czy podkładów, które w swym składzie mają substancje mogące podrażnić skórę.
12. Czy leczenie trądziku uwzględnia opalanie?
Niektóre metody leczenia trądziku uwzględniają naświetlanie promieniami imitującymi światło słoneczne. Nie jest to jednak sposób na jego wyleczenie. Zbyt intensywne opalanie może podrażniać skórę.
Trzeba również pamiętać, że przy stosowaniu niektórych leków przyjmowanych doustnie oraz preparatów stosowanych na skórę opalanie jest bezwzględnie przeciwwskazane. Do tej grupy należą np. preparaty kwasu witaminy A.
Przy ich stosowaniu należy wystrzegać się opalania i stosować kremy z wysokimi filtrami. Zawsze trzeba zapytać się swojego lekarza dermatologa, czy wobec stosowanej terapii można się opalać.
13. Czy podczas leczenia trądziku można kąpać się w basenie?
Skóra trądzikowa jest bardzo wrażliwa i podrażniona przez stosowanie leków. Woda w basenie, szczególnie ta chlorowana, może jeszcze nasilić trądzik. Przy trądziku należy się raczej wystrzegać pływania w basenie lub jeśli to możliwe - wybrać basen, w którym woda jest ozonowana.
Treść artykułu jest całkowicie niezależna. Znajdują się w nim linki naszych partnerów. Wybierając je, wspierasz nasz rozwój.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.