Tych chorób nie widać. "Nie są spektakularne"
Przewlekłe choroby układu oddechowego należą dziś do najpoważniejszych wyzwań zdrowotnych, na świecie odpowiadają za miliony zgonów rocznie i wciąż są zbyt rzadko diagnozowane. Według WHO, w samej Europie cierpi na nie ponad 80 milionów osób, a koszty społeczne i ekonomiczne sięgają dziesiątek miliardów dolarów rocznie. Eksperci podkreślają, że brak spójnych strategii i niedofinansowanie leczenia sprawiają, iż problem ten narasta także w Polsce.
Choroby płuc dotyczą już kilku milionów Polaków
W tym artykule:
Raport problemów
Nowy raport Światowej Organizacji Zdrowia (WHO/Europe) oraz Europejskiego Towarzystwa Chorób Płuc pokazuje, że przewlekłe choroby układu oddechowego, takie jak astma czy przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP), są poważnym, ale wciąż niedostatecznie zaopiekowanym problemem zdrowotnym.
Eksperci ostrzegają, że pacjenci są diagnozowani zbyt późno, leczenie jest niewystarczające, a systemy ochrony zdrowia nie radzą sobie z rosnącą skalą wyzwań.
Miliony chorych, ogromne koszty
Według danych WHO w Regionie Europejskim z przewlekłymi chorobami układu oddechowego (ang. CRD) żyje aż 81,7 mln osób, a każdego roku diagnozuje się 6,8 mln nowych przypadków.
Choroby te stanowią obecnie szóstą najczęstszą przyczynę zgonów. Szczególnie groźna jest przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP). Odpowiada za 80 proc. wszystkich zgonów w grupie CRD.
Prognozy również są niepokojące. Do 2050 roku liczba przypadków POChP na świecie wzrośnie o 23 proc., przy czym największy wzrost dotknie kobiety oraz kraje o niskich i średnich dochodach.
Dr Hans Henri P. Kluge, dyrektor regionalny WHO na Europę, zwraca uwagę, że przewlekłe choroby układu oddechowego były od dawna zaniedbywane finansowo i politycznie. To zaniedbanie ma swoją cenę. Brak lub błędnie postawione diagnozy, niepełne dane kosztują region europejski szacunkowo 21 mld dolarów rocznie.
Co jedna stoi za tak dużą liczbą zachorowań?
Tytoń i smog głównymi winowajcami
Najważniejsze czynniki ryzyka chorób płuc to wciąż palenie tytoniu i zanieczyszczone powietrze. W Europie pali 25,3 proc. dorosłych, czyli więcej niż wynosi średnia światowa (20,9 proc.). Dodatkowo coraz większe zagrożenie stanowi popularność e-papierosów i podgrzewaczy tytoniu wśród młodzieży, co może prowadzić do trwałych uszkodzeń płuc.
Równie poważny problem to smog. Ponad 90 proc. mieszkańców Regionu Europejskiego WHO oddycha powietrzem o stężeniach pyłów znacznie przekraczającym ogólne normy bezpieczeństwa Światowej Organizacji Zdrowia.
Choroby, których nie widać
Polska, podobnie jak cała Europa, zmaga się z konsekwencjami wieloletnich zaniedbań. Dr n. med. Małgorzata Czajkowska-Malinowska, prezeska Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Chorób Płuc, podczas konferencji prasowej poinformowała, że w Polsce ponad 6 milionów osób żyje z przewlekłymi chorobami układu oddechowego, które powodują 141 tysięcy zgonów. - Prognozuje się, że hospitalizacje z powodu zaostrzeń POChP przekroczą za kilka lat hospitalizacje z powodu zawału serca - tłumaczyła ekspertka, cytowana przez TVN24.
- Tych chorób nie widać, one nie są spektakularne. To nie jest tak, że nie mamy nogi albo nie potrafimy się poruszać. My po prostu poruszamy się wolniej, mamy mniejszą wydolność. To powoduje, że pacjent zamyka się w swoim domu i w swoim własnym świecie, a ta izolacja powoduje, że on nie szuka pomocy - zwracała uwagę dr Joanna Miłkowska-Dymanowska z Kliniki Pneumonologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi.
Potrzeba zmian
Lekarze ostrzegają, że zaostrzenia POChP zwiększają ryzyko innych problemów zdrowotnych. - Przewlekłe choroby układu oddechowego są głęboko powiązane z innymi schorzeniami niezakaźnymi, takimi jak choroby sercowo-naczyniowe, rak płuc, cukrzyca czy zaburzenia zdrowia psychicznego - podkreśla dr Gauden Galea, doradca strategiczny dyrektora regionalnego WHO/Europe.
Działacze związani z WHO i z Europejskim Towarzystwem Chorób Płuc apelują o wdrożenie konkretnych działań. - Oddychamy 22 tys. razy dziennie, a mimo to zdrowie oddechowe pozostaje jedną z najbardziej zaniedbanych dziedzin zdrowia publicznego na świecie - oceniła prof. Silke Ryan, prezeska European Respiratory Society (ERS). - Przewlekłe choroby układu oddechowego to główna, a jednocześnie niedoceniana przyczyna śmierci i niepełnosprawności, wymagająca pilnych, wspólnych działań. Ten raport to kluczowy pierwszy krok ku zmianie. Nadszedł czas, by zmienić sposób myślenia i uczynić zdrowie oddechowe priorytetem polityki w całym regionie - podsumowała.
Polscy lekarze również dostrzegają potrzebę zmian. Podczas wspomnianej konferencji prasowej zaprezentowano Manifest International Respiratory Coalition (IRC) i Polskiej Koalicji Zdrowe Płuca - poinformował serwis TVN24. Dokument stworzyli lekarze i eksperci medyczni. Wzywają przez to do pilniejszych działań dla dobra osób z chorobami płuc.
- Konieczna jest rewolucja w podejściu do pulmonologii w Polsce. Potrzebujemy narodowej strategii, która zintegruje profilaktykę, diagnostykę, leczenie i rehabilitację pulmonologiczną, wzorując się na strategiach kardiologicznej czy onkologicznej. Uzdrawiając płuca, ratujemy serce i mózg. Bez kompleksowej opieki, w tym pomocy w rzucaniu palenia i domowej rehabilitacji, miliony Polaków pozostaną bez wsparcia - zaapelowała dr Czajkowska-Malinowska.
Magdalena Pietras, dziennikarka Wirtualnej Polski
Źródła
- Światowa Organizacja Zdrowia (WHO)
- TVN24
- European Respiratory Society
Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.
