"Wrogowie mózgu". Neurolog mówi, czego unikać, by nie doprowadzić do udaru
22 lipca obchodzimy Światowy Dzień Mózgu. Na co najczęściej choruje ten organ i jak rozpoznać niepokojące objawy? Sprawdź, czego unikać, by jak najdłużej cieszyć się sprawnym mózgiem i zmniejszyć ryzyko chorób neurologicznych.
Stres, brak snu, używki, przetworzona żywność i izolacja społeczna to czynniki, które stopniowo osłabiają działanie mózgu
W tym artykule:
Co lubi mózg?
Mózg to centrum dowodzenia całym organizmem. Choć stanowi zaledwie około dwóch procent masy ciała, kontroluje wszystkie funkcje - od oddychania i krążenia krwi, przez przetwarzanie bodźców zmysłowych, aż po emocje, pamięć, mowę i planowanie przyszłości. To dzięki niemu potrafimy uczyć się, tworzyć relacje, doświadczać radości, smutku, lęku i nadziei. Mózg sprawia, że jesteśmy sobą.
Najlepiej funkcjonuje wtedy, gdy dajemy mu to, czego potrzebuje: odpowiednią ilość snu, ruch, zróżnicowaną dietę i wyzwania intelektualne. Lubi, gdy jesteśmy aktywni - zarówno fizycznie, jak i umysłowo. Dobrze reaguje na życie wśród ludzi, na bliskość, rozmowy i wspólne działania. Regeneruje się podczas snu, rozwija, gdy uczymy się nowych rzeczy, a jego struktura może się zmieniać nawet w dorosłości, jeśli dostarczymy mu bodźców do rozwoju.
Najbardziej destrukcyjne dla mózgu
Jednak równie łatwo można mu zaszkodzić. - Do największych wrogów mózgu należą niewątpliwie nadmiar alkoholu, palenie tytoniu, nadużywanie wyrobów nikotynowych i substancji psychoaktywnych, w tym "dopalaczy", a także przetworzone jedzenie, brak ruchu i zaburzony sen - mówił w rozmowie z WP abcZdrowie neurolog, prof. Konrad Rejdak.
Ciche oznaki udaru mózgu
Przewlekłe przeciążenie układu nerwowego może prowadzić do spadku koncentracji, pogorszenia nastroju, a w dłuższej perspektywie - do rozwoju poważnych chorób neurologicznych.
Najczęstsze z nich to udar mózgu, choroba Alzheimera, choroba Parkinsona i padaczka. Każda z nich objawia się inaczej, ale wszystkie mogą mieć dramatyczny wpływ na życie chorego i jego bliskich.
Szacuje się, że liczba zachorowań na schorzenia neurologiczne systematycznie rośnie - od 1990 roku o 18 procent. Z badania "Historie, które poruszają", zrealizowanego przez SW Research na zlecenie Ottobock, wynika, że co trzeci Polak w wieku 18-65 lat ma w najbliższej rodzinie osobę z niepełnosprawnością neurologiczną. Dodatkowo, niemal 30 proc. badanych deklaruje, że zna takie osoby wśród dalszych znajomych.
- Dla wielu osób przychodzących do nas to nie jest tylko walka z napięciem mięśni. To walka o możliwość samodzielnego ubrania się, podniesienia kubka, przytulenia bliskiej osoby. Kiedy po kilku sesjach widzimy, jak pacjent odzyskuje tak prozaiczne, ale ważne ruchy, to jest ogromna zmiana. Technologia nie zastępuje terapii, ale daje nadzieję i przywraca wiarę, że ciało może znowu współpracować - mówi Aleksandra Izydorczyk, dyrektor medyczna z Instytutu Terapii Funkcjonalnej Dzielny Miś w Warszawie.
Jak rozpoznać udar?
Udar to nagłe zaburzenie krążenia krwi w mózgu - niedokrwienie (ok. 80 proc. przypadków) lub krwotok (ok. 20 proc). Może prowadzić do trwałego paraliżu, utraty mowy i zdolności samodzielnego funkcjonowania. Jego objawy to niedowład lub paraliż jednej strony ciała, opadnięcie kącika ust, problemy z mową (afazja), zaburzenia widzenia i równowagi, nagły, silny ból głowy.
- Ważne jest, aby znać objawy udaru i szybko reagować, gdy wystąpią. Im szybciej znajdziemy się w szpitalu, tym większe szanse na pełne wyleczenie. Gdy opóźnimy ten proces, może dojść do trwałego uszkodzenia mózgu - tłumaczył prof. Konrad Rejdak, prezes Polskiego Towarzystwa Neurologicznego.
- Nadciśnienie tętnicze zwiększa ryzyko udaru mózgu aż czterokrotnie. Brak leczenia tego najpoważniejszego czynnika ryzyka powodu zaburzeń wtórnych w kurczliwości naczyń, a także powstawaniu blaszek miażdżycowych. Im wyższe ciśnienie, tym wyższe ryzyko udaru - dodał.
Inne choroby mózgu
Choroby neurologiczne, takie jak alzheimer, parkinson czy padaczka, wpływają na funkcjonowanie mózgu i stopniowo odbierają niezależność.
Alzheimer prowadzi do postępującej utraty pamięci, trudności w rozpoznawaniu bliskich, dezorientacji i zmian osobowości.
Choroba Parkinsona objawia się spowolnieniem ruchów, sztywnością mięśni, drżeniem rąk oraz zaburzeniami równowagi i mowy.
Padaczka natomiast powoduje nagłe, niekontrolowane wyładowania w mózgu, co może prowadzić do utraty przytomności, drgawek lub krótkich epizodów zaburzeń świadomości.
Wszystkie te schorzenia wymagają długoterminowego leczenia i opieki, a ich wczesne rozpoznanie ma kluczowe znaczenie dla jakości życia chorego i jego rodziny.
Na wysyp chorób mózgu ma wpływ nie tylko fakt, że społeczeństwo się starzeje.
- To jeden z czynników, ale znacznie silniejszym jest niezdrowy styl życia, w tym nadmiar przetworzonego jedzenia i używek, którym wręcz się zachłysnęliśmy. Efekty obserwujemy na oddziałach neurologicznych, które są przepełnione.
- Już teraz mamy ok. 500-600 tys. przypadków chorób otępiennych, 300-400 tys. padaczki i około 60 tys. stwardnienia rozsianego, a rocznie 90 tys. udarów. Do tego nawet kilka milionów Polaków zmaga się z bólami głowy, z czego najczęstsza jest migrena - zaznaczył lekarz.
Światowy Dzień Mózgu ma na celu przypomnienie, że choroby neurologiczne nie są rzadkością - i że możemy im w dużym stopniu zapobiegać, prowadząc higieniczny tryb życia. Warto dbać o mózg codziennie, a nie dopiero wtedy, gdy zaczyna szwankować. To inwestycja w siebie, w swoją przyszłość i w jakość życia, która - choć niewidoczna na pierwszy rzut oka - decyduje o wszystkim.
Marta Słupska, dziennikarka Wirtualnej Polski
Źródło: WP abcZdrowie.
Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.
