Zabiegi ograniczone, pacjenci w zawieszeniu. NFZ nie gwarantuje refundacji

Endoprotezoplastyka to jedna z najczęściej wykonywanych procedur ortopedycznych w Polsce, obejmująca przede wszystkim wymianę stawu biodrowego i kolanowego. Według danych NFZ, w 2025 roku przeprowadzono dotąd nieco ponad 55 tys. takich operacji, co oznacza, że drugi rok z rzędu ich liczba spada.

Najbardziej dotknęło to pacjentów z chorobami stawu biodrowego – liczba wykonanych zabiegów zmniejszyła się tam o około 17 proc.

Jeśli obecne tempo się utrzyma, do końca roku wykonanych zostanie około 100 tys. operacji, czyli o 17 tys. mniej niż w 2024 i 2023 roku. "DGP" wylicza, że w 2022 roku było ich ponad 105 tys., a w 2021 roku – 87 tys. Oznacza to, że bieżący rok może być najsłabszym od czterech lat pod względem liczby przeprowadzanych endoprotezoplastyk.

Problemy zaczęły się nasilać wiosną. W kwietniu pojawiły się pierwsze sygnały, że Fundusz nie dysponuje wystarczającymi środkami, aby sfinansować wszystkie wykonane przez szpitale zabiegi. Placówki, które w poprzednich latach często przekraczały przyznane limity, obawiają się dziś, że nie otrzymają zwrotu kosztów za dodatkowe operacje.

Czerwiec pokazał, jak mocno wpłynęło to na skalę wykonywanych procedur. Liczba operacji stawu biodrowego spadła do 3,3 tys. w skali miesiąca – wobec 4,5 tys. w maju i 5,8 tys. w marcu. Oznacza to redukcję o ponad 40 proc. w ciągu zaledwie trzech miesięcy.

Zobacz także: Specustawa wchodzi w życie. Zmiany w dostępie do świadczeń zdrowotnych dla obywateli Ukrainy

Mniejsza liczba przeprowadzanych zabiegów automatycznie przekłada się na wydłużenie czasu oczekiwania na operację. Według portalu Świat Przychodni, średni czas oczekiwania na endoprotezoplastykę wynosi obecnie aż 527 dni, czyli niemal półtora roku.

Dla wielu pacjentów oznacza to konieczność życia z przewlekłym bólem i ograniczoną mobilnością.

Wielu chorych, nie mogąc pozwolić sobie na tak długie czekanie, decyduje się na leczenie prywatne. Koszty takich operacji sięgają kilkudziesięciu tysięcy złotych, co sprawia, że część pacjentów musi zaciągać kredyty lub korzystać z pomocy rodziny.

Eksperci ostrzegają, że dalsze ograniczenia w wykonywaniu operacji ortopedycznych mogą prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych i społecznych. Osoby cierpiące na zwyrodnienia stawów częściej tracą zdolność do pracy, wymagają wsparcia w codziennych czynnościach i stają się zależne od pomocy bliskich czy świadczeń społecznych.

Problem dotyczy nie tylko jakości życia pacjentów, ale także obciąża gospodarkę – zmniejszając aktywność zawodową i zwiększając koszty świadczeń socjalnych.

Sytuacja w NFZ wskazuje, że bez dodatkowych środków finansowych kolejki do endoprotezoplastyki będą się tylko wydłużać. Ortopedzi podkreślają, że nawet gdyby Fundusz w przyszłości zwiększył finansowanie, potrzeba będzie lat, by odrobić zaległości.

Eksperci apelują o wypracowanie rozwiązań systemowych – nie tylko w postaci zwiększenia finansowania, ale także usprawnienia procesu kwalifikacji pacjentów i szerszego wykorzystania rehabilitacji czy alternatywnych metod leczenia.

Dominika Najda, dziennikarka Wirtualnej Polski

Źródła

1. PAP