4 zmiany na ciele. Pojawiają się już kilkadziesiąt minut po zgonie

Zanika oddech, serce przestaje bić, a mózg nie wykazuje aktywności neuronów. Zmienia się kolor skóry, pojawia się stężenie pośmiertne – takie przekonanie na temat śmierci ma większość z nas. To jednak nie wszystko, bo proces umierania obejmuje każdą komórkę ciała.

Pojawiają się po śmierci. Charakterystyczne zmianyPojawiają się po śmierci. Charakterystyczne zmiany
Źródło zdjęć: © Getty Images
Karolina Rozmus

Czym jest śmierć?

Klasyczna definicja śmierci mówi, że to nieodwracalne ustanie funkcji krążenia, nowa – że śmierć jest nieodwracalnym ustaniem funkcji mózgu, a zmodyfikowana wskazuje, że chodzi o ustanie funkcji pnia mózgu.

- Uważa się, że mózg "pracuje" przez mniej więcej dziesięć minut po śmierci, co oznacza, że umysł człowieka może być w pewnym stopniu świadomy śmierci – wskazuje Chris Raymond, ekspert zajmujący się pisaniem na temat procesu umierania, pochówku, a także żałoby po utracie bliskiego na łamach serwisu Very Well Health.

Jak wskazują eksperci Zakładu Medycyny Sądowej WUM we Wstępie do Medycyny Sądowej, ustalenie momentu śmierci biologicznej jest praktycznie niemożliwe, a śmierć jest swego rodzaju procesem.

Co mówi człowiek, który niedługo umrze?

Śmierć to proces
Śmierć to proces © Pixabay

W czasie agonii dochodzi do upośledzenia czynności układu krążenia, oddechowego i ośrodkowego układu nerwowego, a moment śmierci klinicznej to "całkowite, potencjalnie odwracalne ustanie czynności oddychania i krążenia". To też początek tzw. okresu interletalnego, który zwykle trwa 24 godziny. Wówczas niektóre tkanki i komórki przechodzą w stan śmierci biologicznej, podczas gdy inne wciąż wykazują cechy życiowe.

Pierwsze znamiona śmierci

W rzeczywistości widoczne stężenie pośmiertne pojawia się dopiero po dwóch do sześciu godzin od momentu zgonu. Na przestrzeni 30 do 60 minut po zgonie stężeniu ulega mięsień sercowy, przepona i mięśniówka przewodu pokarmowego, a po jednej do trzech godzin mięśnie mimiczne czy drobne mięśnie palców u rąk i stóp.

Natomiast w momencie śmierci ciało początkowo ulega zwiotczeniu. To za sprawą tego mechanizmu wygląd osoby zmarłej może się zmieniać – uwypuklają się kości czy stawy, a rozluźnienie mięśni tj. jak zwieracze może powodować wydalenie moczu czy kału przez zmarłego. Zatrzymanie krążenia i opadanie krwi do najniżej położonych części ciała sprawia, że z biegiem czasu pojawiają się tzw. plamy opadowe. Pierwsze, zlokalizowane na karku i małżowinach usznych pojawiają się już po 30 minutach.

Inne, wczesne znamiona śmierci, to:

oziębienie pośmiertne – początkowo temperatura spada w tempie jednego stopnia Celsjusza na godzinę, bladość pośmiertna – poza plamami opadowymi to kolejny skutek zatrzymania krążenia i opadania krwi do najniżej położonych części ciała, wysychanie pośmiertne – najszybciej wysycha rogówka oka, przez co już po upływie dwóch godzin od zgonu oko mętnieje, następnie wysycha czerwień wargowa, okolice genitaliów czy miejsca, w których doszło do urazu skóry.

Do późnych znamion śmierci zalicza się m.in. takie procesy jak autoliza czy gnicie oraz tzw. zmiany o charakterze utrwalającym, czyli przeobrażenia zwłok.

Karolina Rozmus, dziennikarka Wirtualnej Polski

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.

Wybrane dla Ciebie
Naturalne wsparcie dla wątroby. Może pomóc po przejedzeniu
Naturalne wsparcie dla wątroby. Może pomóc po przejedzeniu
Główny sprawca raka w tym kraju. Odpowiada aż za 62 proc. przypadków
Główny sprawca raka w tym kraju. Odpowiada aż za 62 proc. przypadków
Globisz przeszedł rozległy udar. Dziś mówi o sobie: Jestem szczęśliwy
Globisz przeszedł rozległy udar. Dziś mówi o sobie: Jestem szczęśliwy
Ser i śmietana mogą obniżać ryzyko demencji? Zaskakujące wyniki badań
Ser i śmietana mogą obniżać ryzyko demencji? Zaskakujące wyniki badań
"Pierwszy sygnał" uszkodzenia nerek, wątroby. Kluczowe badanie
"Pierwszy sygnał" uszkodzenia nerek, wątroby. Kluczowe badanie
Suplementy, które mogą podnosić ciśnienie krwi. Ważne ostrzeżenie dla sercowców
Suplementy, które mogą podnosić ciśnienie krwi. Ważne ostrzeżenie dla sercowców
Denga i chikungunya coraz częstsze. Tak można się ochronić
Denga i chikungunya coraz częstsze. Tak można się ochronić
Symbol świąt. Jemioła jest trująca, ale może wspomagać ciśnienie krwi
Symbol świąt. Jemioła jest trująca, ale może wspomagać ciśnienie krwi
Obwód uda może świadczyć o ryzyku zgonu? Naukowcy wiedzą, ile cm to minimum
Obwód uda może świadczyć o ryzyku zgonu? Naukowcy wiedzą, ile cm to minimum
Polacy przejadają się w święta. "Zapalenie trzustki, żołądka czy przełyku"
Polacy przejadają się w święta. "Zapalenie trzustki, żołądka czy przełyku"
Izba bez lekarza zamiast porodówki? MZ nie chce dopłacać do nierentownych oddziałów
Izba bez lekarza zamiast porodówki? MZ nie chce dopłacać do nierentownych oddziałów
Uważaj na tę rybę. GIS ostrzega przed alternatywą dla karpia
Uważaj na tę rybę. GIS ostrzega przed alternatywą dla karpia