Alarmujące wyniki badań. Żywność UPF zwiększa ryzyko przedwczesnej śmierci
Żywność ultraprzetworzona (UPF) spożywana w nadmiarze zwiększa ryzyko wczesnej śmierci. Takie wnioski płyną z badania opublikowanego w 2025 r. na łamach "American Journal of Preventive Medicine". – Gdy rośnie nam waga, mamy zaburzenia snu i koncentracji, nasza skóra jest szara, a włosy wypadają – to sygnały alarmowe, które wskazują na to, że odżywamy się źle – alarmuje dr n. o zdrowiu Hanna Stolińska.
W tym artykule:
Rakotwórcza żywność UPF
Parówki lub słodkie płatki na śniadanie, fast foody w drodze z pracy, a na kolację chleb tostowy i chipsy jako przekąska przed telewizorem. Żywność ultraprzetworzona (UFP) dla wielu osób jest podstawą żywienia. Dla innych stanowi "żywieniowy grzeszek", na który pozwalają sobie od czasu do czasu.
Lista produktów, które możemy określić mianem żywności ultraprzetworzonej, jest bardzo długa. Są to między innymi: napoje gazowane, słodkie lub słone pakowane przekąski, a także wiele gotowych do podgrzania produktów, w tym wstępnie przygotowane ciasta, dania z makaronem czy pizza i zupki "instant".
Jednak jak podnoszą eksperci, częste spożywanie takiej żywności może mieć tragiczne konsekwencje dla naszego zdrowia. Naukowcy ostrzegają, że sięganie po szybkie i tanie rozwiązania żywieniowe nie tylko sprzyja chorobom przewlekłym, ale też skraca życie.
Jakie choroby królują? Lekarz wskazuje jedną, najczęściej ignorowaną
"Na łamach 'American Journal of Preventive Medicine' przedstawiono wyniki ważnej analizy dotyczącej potencjalnego wpływu żywności ultraprzetworzonej na ryzyko wystąpienia przedwczesnej śmierci. Wniosek: spożycie ultraprzetworzonej żywności istotnie zwiększa ryzyko zgonu, w tym odpowiada za około 10 proc. wszystkich przedwczesnych zgonów dorosłych w USA i rośnie liniowo wraz z jej konsumpcją" – poinformował na portalu X Bartosz Fiałek, reumatolog.
Badanie objęło osiem krajów o zróżnicowanym poziomie spożycia produktów ultraprzetworzonych (UPF – ultra-processed foods). Wśród badanych znalazły się: Kolumbia, Brazylia, Meksyk, Chile, Kanada, Australia, Wielka Brytania oraz Stany Zjednoczone.
– Niestety, spożywanie ultraprzetworzonej żywności powoduje w naszym organizmie zmiany, które mogą prowadzić do przedwczesnej śmierci. Mianowicie taki sposób żywienia prowadzi do wielu chorób, takich jak m.in.: nadciśnienie, otyłość, a nawet nowotwory. Taka żywność jest prosta w przygotowaniu, smaczna i gwarantuje nam przypływ dopaminy, jednak konsekwencje jej spożywania naprawdę mogą być tragiczne. Gdy rośnie nam waga, mamy zaburzenia snu i koncentracji, nasza skóra jest szara, a włosy wypadają – to sygnały alarmowe, które wskazują na to, że odżywamy się źle – alarmuje w rozmowie z WP abcZdrowie dietetyk kliniczny dr n. o zdrowiu Hanna Stolińska.
Eksperci od żywienia i lekarze ostrzegają, że wzrost przypadków nowotworów u młodych osób to w dużej mierze wynik niezdrowego odżywiania. A szczególnie szkodliwa jest właśnie ultraprzetworzona żywność.
– Dieta bogata w cukier, a uboga w błonnik, to jeden z pierwszych kroków do raka, a w szczególności nowotworów układu pokarmowego. Musimy pamiętać o tym, że na przykład rak jelita grubego należy do nowotworów, których rozwój w dużej mierze zależy od nas. Można więc zrobić wiele, by go uniknąć – przekonuje dr Stolińska.
Kluczem jest zdrowa i zbilansowana dieta
– Jeśli jest uboga w warzywa i owoce, które są m.in. źródłem błonnika, a bogata w nasycone kwasy tłuszczowe, konserwanty i cukier, to ma bardzo szkodliwy wpływ na mikrobiotę jelitową. Ta, zmieniając swój skład, tworzy w jelitach środowisko prozapalne i pronowotworowe – tłumaczył w rozmowie z WP abcZdrowie gastrolog prof. Wojciech Marlicz.
Chcąc się pozbyć z diety ultraprzetworzonej żywności, należy unikać m.in. fast foodów, słodyczy, gotowych dań i słodzonych napojów. Ponieważ taki model żywienia zmniejsza różnorodność mikrobioty jelitowej. Tymczasem równowaga mikrobioty jest kluczowa, by organizm mógł dobrze funkcjonować.
– Żywność ultraprzetworzona, mająca bardzo długi termin przydatności, ma w sobie wiele konserwantów i dodatków, które będą negatywnie wpływały na nasz organizm. Dlatego patrzymy na składy – im prostszy skład i mniej nazw, które odstraszają, tym lepiej. Postawmy na powrót to samodzielnego przygotowywania potraw. Stawiajmy na owoce, warzywa, kasze i jakościowy nabiał, a wyjdzie nam to na zdrowie – podsumowuje dr Stolińska.
Źródła
- WP abcZdrowie
Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.