Badanie alt – czym jest, przebieg

Badanie ALT przeprowadza się wówczas, gdy istnieje podejrzenie ostrego zapalenia wątroby. W przypadku ostrego zapalenia wątroby charakterystyczny jest wzrost aktywności nieprzekraczający dziesięciokrotnej wartości górnej granicy normy, czyli około 300U/l. Kiedy występuje przewlekłe zapalenie wartość nie przekracza zwykle czterokrotnej wartości górnej normy referencyjnej. Inne uszkodzenia wątroby, na które może wskazać badanie ALT to toksyczne lub niedokrwienne uszkodzenie wątroby. Kiedy u pacjenta zdiagnozowano wirusowe zapalenie wątroby, wzrost aktywności enzymu wyprzedza o około czternaście dni wystąpienie żółtaczki. Wskazaniem do przeprowadzanie badania ALT są zatem choroby wątroby, a także schorzenia dróg żółciowych. Można sprawdzić poziom hormonu w celach profilaktycznych.

Podwyższony poziom ALT informuje o różnego rodzaju chorobach wątroby. Podwyższona obecność enzymu występuje przy wirusowym zapaleniu wątroby, niewydolności krążenia, hipoksji lub uszkodzeniach o podłożu toksycznym. Wyższy poziom ALT można zaobserwować również przy nowotworach wątroby, zapaleniach dróg żółciowych oraz wątrobowej cholestazie.

Nieznacznie podwyższone ALT

Nieznacznie podwyższony poziom ALT może świadczyć o miopatii, przewlekłej marskości wątroby lub chorobach tarczycy. Do podwyższonego poziomu tego enzymu może przyczynić się intensywny wysiłek fizyczny.

Przy wyniku badania ALT powyżej normy wykorzystuje się wskaźnik de Ritisa. Pozwala on ocenić stosunek wartości poziomu ALT do AST. Metoda ta umożliwia poznanie przyczyn podwyższonego stężenia enzymu. Wykorzystując wskaźnik można zdiagnozować wirusowe zapalenie wątroby, ostre zapalenie wątroby, toksyczne uszkodzenie wątroby, celiakię, chorobę Wilsona oraz inne stany zapalne wątroby.

Znacznie podwyższone ALT

Wysoki poziom ALT zazwyczaj świadczy o chorobach tarczycy, marskości wątroby, miopatii, hemolizie, zawale serca, chorobie Wilsona lub ostrym niedokrwieniu wątroby. Za wysoki poziom ALT może odpowiadać także wysiłek fizyczny.

Badanie krwi przeprowadzane jest na czczo w porze porannej. Zjedzenie posiłku może być przyczyną zaburzeń w prawidłowym odczycie wyników. Około dwóch tygodni przed badaniem zaleca się stosowanie zdrowej diety. Na kilka dni przed badaniem trzeba zrezygnować ze spożywania alkoholu. Badanie ALT nie należy do badań inwazyjnych. Przebiega dosyć szybko.

Badanie ALT polega przede wszystkim na pobraniu krwi. Krew pobierana jest z żyły w zgięciu łokciowym, rzadziej z grzbietu dłoni lub stopy. Przed pobraniem zakładana jest opaska uciskowa, dzięki której żyły szybciej napełnią się krwią. Czasami musimy ściskać piłeczkę. Miejsce wkłucia musi być koniecznie zdezynfekowane. Krew pobiera się do probówki, która następnie oddawana jest do analiz laboratoryjnych. Zazwyczaj pobiera się około 2-3 ml krwi. Jest to dawka bezpieczna dla zdrowia człowieka. Po wyjęciu igły pielęgniarka uciśnie mięśnie wkłucia gazikiem nasączonym środkiem dezynfekującym. Tym sposobem można szybko zatamować krwawienie. Obszar skóry zabezpiecza się dodatkowo plastrem z opatrunkiem. Nie wolno przez jakiś czas zginać ręki.

Badanie ALT zleca się, kiedy występują symptomy wskazujące na jakąś chorobę wątroby. Zaliczymy do nich między innymi ogólne osłabienie, zmęczenie, brak apetytu, nieuzasadnioną utratę masy ciała, wzdęcia, nudności, bolesne skurcze mięśni (najczęściej w okolicy podudzia), wymioty, odbijanie się, ból w prawym obszarze pod żebrami, biegunki. Kobiety skarżą się na nieregularne miesiączki lub zupełną utratę krwawienia miesięcznego, bezpłodność lub częste krwawienia z dziąseł. Badanie ALT zlecane jest także wtedy, gdy skóra i białka oczu stają się zażółcone. Podczas chorób związanych z nieprawidłowym funkcjonowaniem wątroby może pojawić się dodatkowo świąd skóry.

Koszt badania ALT wynosi około 10 zł. Jest to cena przy badaniu wykonanym prywatnie. Zazwyczaj badanie ALT wykonuje się razem z próbami wątrobowymi. Wtedy koszt sięga 30 zł.

Warto pamiętać, że badanie ALT jest refundowane przez NFZ. Po wizycie u lekarza zostaniemy skierowani na bezpłatne badanie.

Pamiętajmy, aby przygotowując się do badania nie spożywać dzień przed tłustych potraw oraz nie pić żadnego alkoholu. Oba te czynniki mogą mieć znaczny wpływ na wyniki badań. Na badanie idziemy na czczo. Nie należy spożywać pokarmów już 12 godzin przed badaniem. Na wyniki może wpłynąć także czekolada i kawa spożywana dzień wcześniej.