Chomik - rasy, budowa, żywienie, jak o niego dbać, czy przenosi choroby, alergia

Chomik - syryjski, dżungarski, Roborowskiego, panda. Obojętnie którą rasę wybierzemy, z pewnością przyniesie mnóstwo radości dla domowników, przede wszystkim dla dzieci. Zwykle chomik jest pierwszym zwierzątkiem, które trafia pod opiekę najmłodszych członków rodziny, przede wszystkim dlatego, że zwykle nie wymaga wielkiego wysiłku podczas jego pielęgnacji. Warto, zanim zdecydujemy się na zakup, dowiedzieć się kilku ważnych informacji na temat dbania o chomika, tego jak go karmić i o czym trzeba pamiętać.

Zobacz film: "Najsłodsze domowe zoo świata."

1. Rasy chomików

Chomik (cricetinea) jest gryzoniem z rodziny chomikowatych. Posiada bardzo charakterystyczne duże torby policzkowe, gdzie gromadzi i przenosi do norki zapasy pożywienia. Do rodziny chomikowatych zalicza się około 300 gatunków. Są spokrewnione m.in. z myszą domową, suwakiem mongolskim, czy też myszarką leśną.

W polskich sklepach zoologicznych zwykle możemy spotkać chomika dżungarskiego, Roborowskiego czy też syryjskiego, choć rośnie również popularność chomika panda. Poniżej krótka charakterystyka każdej rasy.

1.1. Chomik syryjski

Jest to najbardziej znany gatunek chomika. Został wyłowiony w 1839 roku przez George Waterhouse, brytyjskiego zoologa, w okolicy Aleppo w Syrii i wystawiony do oglądania w Londyńskim Muzeum Brytyjskim.

Ta odmiana chomika szybko się rozmnaża i łatwo ją utrzymać, stąd często była wykorzystywana do badań i eksperymentów hodowlanych. Od 1945 roku chomiki tej odmiany zaczęto trzymać w domach.

Chomik syryjski ma około 15 centymetrów długości, waży mniej więcej od 130-180 gram. Jego grzbiet jest złocisty lub brązowozłocisty, posiada biały brzuszek, który zazwyczaj jest jaśniejszy od grzbietu. W wyniku eksperymentów uzyskano chomiki tej rasy także o innym ubarwieniu, jak np. beżowym czy szarym, a nawet wielobarwnym. Po oby stronach grzbietu położone są jego gruczoły zapachowe.

Chomik syryjski może się rozmnażać przez cały rok, samica zwykle rodzi małe siedem do ośmiu razy w ciągu roku.

1.2. Chomik dżungarski

Chomik tej rasy jest przedstawicielem chomików karłowatych. Łatwo go oswoić i posiada łagodne usposobienie. Posiada krótki, owłosiony ogonek, a jego łapki pokryte są futerkiem. Gruczoł zapachowy u chomików tej odmiany znajduje się na środku brzucha, jest lepiej widoczny u samców. Jego długość to mniej więcej siedem do dziewięciu centymetrów, waży około 30-40 gram.

Grzbiet chomika dżungarskiego jest jasnopopielaty, posiada ciemną pręgę na szczycie. Jego pyszczek i uszy mają ciemną obwódkę, natomiast jego spód jest zwykle jaśniejszy niż grzbiet. W miesiącach zimowych jego futerko bywa jaśniejsze niż w lecie, u odmian żyjących w chłodniejszej temperaturze, jasno białe. Chomiki dżungarskie żyjące w temperaturze pokojowej zazwyczaj mają szary odcień, choć po bokach ciałka czasem pojawia się kilka białych plamek.

Chomiki tej rasy, żyjące na wolności, zamieszkują tundry oraz stepy Syberii Zachodniej, natomiast w poszukiwaniu pożywienia zwykle wędrują na obrzeża lasów. Odmiana ta nie zapada w zimowy sen, chomik dżungarski jest aktywny przez cały rok. Rozmnaża się także przez cały rok, mniej więcej od trzech do siedmiu razy do roku, więc płodność tego gatunku jest dość wysoka.

Warta uwagi jest też odmiana rasy dżungarskiej - chomik panda, często błędnie uznawana za odrębną rasę chomika. Posiada biało-czarne plamy, stąd też jej nazwa.

1.3. Chomik Campbella

Jest wschodnim kuzynem chomika dżungarskiego. Zamieszkuje stepy i pułpustynie Mongolii oraz północny wschód Chin.

Jego futerko jest koloru piaskowego, dzięki czemu stapia się w tło z otoczeniem. Posiada na grzbiecie czarną pręgę podobnie jak jego kuzyn, nie posiada jednak białych plam na bokach ciałka. W odróżnieniu od chomika dżungarskiego, odmiana ta nie zmienia namaszczenia również na zimę.

Chomiki te pojawiają się czasem w odmianie albinotycznej, czyli białej z czerwonymi oczkami lub żółtej z czerwonymi oczami. Samce tej odmiany łatwo się oswajają, jednak posiadają skłonność do czupurności i agresji, natomiast samice tej rasy są skłonne do konfliktów, dość często zdarza im się ugryźć opiekuna.

1.4. Chomik Roborowskiego

Jest to najmniejsza odmiana spośród wszystkich ras chomików. Posiada tylko 5 centymetrów długości, czyli tyle ile dwutygodniowy chomik syryjski. Jest koloru piaskowego, z lekko szarym odcieniem w ziemie i czerwonawym w lecie. Posiada białe łapki, pyszczek i brzuch. Nie ma plamek po bokach ciała ani czarnej pręgi na grzbiecie.

Jego sposób poruszania jest podobny do chomika dżungarskiego, jednak jest zwinniejszy, bywa bardziej nerwowy, posiada większy temperament. Niezbyt nadaje się do głaskania, lecz przyjemnie się go obserwuje.

Zamieszkuje piaszczyste pustynie Azji Środkowej, gdzie jego futerko stanowi dla niego świetny kamuflaż, a szybkość i zwinność pomagają mu uciekać przed zagrożeniami. Nie ryje skomplikowanych tuneli, zamiast tego wygrzebuje wąskie otwory w wydmach i za nimi buduje sypialnie.

Chomik Roborowskiego bardzo lubi się kąpać w piasku, więc warto wsypać mu go do akwarium.

1.5. Chomik europejski

Największy spośród 14 gatunków. Jego pożywieniem jest głównie zboże. Pokarm, który znajduje, początkowo gromadzi w torbach policzkowych, po czym magazynuje go w norce. Gromadzi wielkie zapasy w porach jesiennych, które potem zjada w przerwach między snem zimowym, potrafi zaciekle bronić swoich zapasów.

Stał się symbolem zapobiegliwości, zdarzały się przypadki, że znaleziono do 60 kg zboża w norkach tych chomików, jednak w obecnych czasach, dzięki kombajnom i dokładnemu zbieraniu zboża, chomiki te nie są w stanie zebrać zapasów na jedną zimę.

Chomiki tego gatunku są samotnikami, każda z płci żyje na innych terytoriach, jednak w okresie rui pomieszkują razem. Oprócz zboża, w porze letniej żywią się także żabami, jaszczurkami, dżdżownicami, ślimakami i owadami.

Samce tego gatunku mogą osiągnąć wielkość dużej świnki morskiej, samice zaś są zwykle mniejsze, do 25 centymetrów. Ich umaszczenie jest brązowo-złociste, brzuszki mają czarne.

W okresie letnim głębokość ich norek wynosi około 60 centymetrów, w zimie nawet do dwóch metrów. Tunele, które ryją pod ziemią mają około 10 metrów długości. "Mieszkanie" chomika zwykle ma sypialnię, spiżarnię oraz ślepe zaułki, które pełnią rolę toalet.

Wrogami chomika europejskiego ptaki drapieżne, borsuki i lisy. W razie niebezpieczeństwa chomiki ewakuują się do norek za pomocą jednego z wielu zrobionych w takich celach pionowych wejść.

Chomiki tej odmiany nigdy nie zostały udomowione, były wręcz przepędzane przez rolników, którzy widzieli w nich swojego wroga. W chwili obecnej chomik europejski jest jednym z gatunków zagrożonych, jest umieszczony na liście chronionych zwierząt.

1.6. Chomik Chiński pręgowany

Chomik chiński pręgowany zamieszkuje w wielu różnych środowiskach, jednak rzadko można go spotkać na piaskowych pustyniach, na wilgotnych podłożach i wśród wysokich gór.

Jego długość dochodzi do 11 centymetrów, jego sylwetka jest mniejsza od odmiany syryjskiej, jednak oprócz tej różnicy dwa te chomiki są do siebie podobne, mają także podobny sposób poruszania, choć różnią się także biegnącą wzdłuż grzbietu czarną pręgą.

Chomika tej odmiany charakteryzuje długi, bezwłosowy ogon, po którym można poznać pokrewieństwo tej rasy z nornikiem. Odmiana ta szybko przystosowuje się do otoczenia, zdarza mu się być aktywnym w godzinach dziennych. Posiada delikatną budowę i jest niewielkich rozmiarów, co może skutkować doznaniem obrażeń podczas nieodpowiedniego i nieostrożnego obchodzenia się z nim.

Chomik tej odmiany umie się wspinać na duże wysokości oraz schodzić bezpiecznie na dół. Posiada duże wyczucie wysokości.

2. Budowa chomika

Chomiki są posiadaczami szesnastu zębów, w tym dwóch siekaczy i sześciu trzonowców, które rozstawione są na górze i na dole. Zęby te są długokoronowe - szkliwem pokryte są także korzenie zębów, znajdujące się między zębiną a cementem. Rosną one całe życie chomika, więc aby nie doszło do ich przerostu, co skutkowałoby chorobami i urazami, chomiki muszą je ścierać, spożywając twarde pokarmy.

Po obu stronach warg znajdują się u chomików worki policzkowe, które są tak duże, że po ich napełnieniu są większe niż podwójny obwód głowy chomika. Policzki te służą do transportowania pożywienia; po przetransportowaniu go chomiki opróżniają je pocierając policzki przednimi kończynami.

Żołądki chomików składają się z dwóch komór; w pierwszej pokarm jest wstępnie trawiony, w drugiej zaś przechodzi właściwe trawienie.

3. Żywienie

Istnieją specjalne zasady żywienia chomików, których należy przestrzegać. Głównym ich źródłem pożywienia jest specjalna karma, która zawiera mieszankę przeznaczoną dla gryzoni. Można je dokarmiać nasionami owsa, jęczmienia, lnu, sorgo, kukurydzy, pszenicy, prosem oraz pestkami z dyni.

Nie powinno się podawać chomikom fasoli, solonych orzeszków, owoców cytrusowych, słodyczy, cebuli oraz owoców pestkowych.

Chomiki mogą się żywić również warzywami, np. marchwią, burakami, rzepą, liśćmi kalafiora, brokułami, słodką papryką, pomidorami, pietruszką; jak również owocami: arbuzami, bananami, truskawkami, gruszkami, winogronem, jabłkami i malinami.

Zwierzęta te chętnie jedzą owady, które są dla nich źródłem białka, chętnie zjadają larwy mącznika. Ich przysmakiem mogą być też zioła, takie jak np. krwawnik pospolity, tasznik pospolity, koniczyna, mniszek pospolity, gwiazdnica pospolita, liście maliny, koper i starzec zwyczajny.

4. Jak dbać o chomika

Aby chomik mógł dobrze funkcjonować, należy zapewnić mu dobre warunki do życia. W tym celu klatkę lub akwarium - każda z opcji omówiona poniżej - powinno się ustawić na właściwym miejscu (nie może znajdować się bezpośrednio na słońcu) i dobrze wyposażyć.

4.1. Klatka czy akwarium

Chomiki mogą żyć zarówno w akwarium, terrarium lub w klatce. Zapewne wielu z nas przed jego kupnem zastanawia się, co dla jego zwierzątka będzie najlepsze.

Ze względu na zdolności wspinaczkowe chomików, klatka może się okazać idealnym rozwiązaniem. Pozwoli im na codzienne ćwiczenia łapek przy okazji wspinania się po prętach. W klatce jest również dużo lepsza cyrkulacja powietrza, porównując ją z akwarium czy terrarium.

Klatkę łatwiej jest także posprzątać, ponieważ w tym celu wystarczy tylko odczepić górę. Znacznie łatwiej jest także wyczyścić kuwetkę. Z akwarium może to być trudniejsze, mało poręczne jest czyszczenie zużytych trocin jak również mycie akwarium, biorąc pod uwagę jego ciężkość i rozmiar. Klatka jest także wygodniejsza z uwagi na mniejsze ryzyko uszkodzeń.

Również, ze względu na mocowanie zabawek dla chomika, wygodniejsza będzie klatka, akwarium musiałoby mieć dodatkowo przyssawki do ich mocowania. Do klatki bez problemu można doczepić drabinki, poidło czy też kołowrotek.

Jednakże, biorąc pod uwagę rozmiar chomika, akwarium może być lepszym rozwiązaniem - małe chomiki mogą próbować przeciskać się przez szczebelki. Dobrą opcją w takim przypadku może być również terrarium lub klatka z minimalnymi pręcikami.

Akwarium czy terrarium może sprawdzić się również, jeżeli zależy na czystości otoczenia - chomiki mogą przez klatkę wykopywać trociny.

4.2. Organizacja przestrzeni chomika

Bardzo ważnym elementem jest podłoże klatki, akwarium. Najlepsza będzie trocinowa wyściółka, zrobiona z drzewa sosnowego, które jest wyjątkowo chłonne i nietoksyczne dla chomików.

Chomiki mają niezwykle rozwinięty węch, są w związku z tym bardzo wrażliwe na wszelkiego rodzaju zapachy. Aby zapewnić mu pełny komfort, powinniśmy wymieniać mu jego podłoże przynajmniej jeden raz w tygodniu, jeżeli pojawi się potrzeba to jeszcze częściej. My również na tym zyskamy, ponieważ sami unikniemy nieprzyjemnych zapachów.

Z klatki zawsze należy usuwać niedojedzone resztki pożywienia, ponieważ mogą się psuć i być niezdatne do spożycia, mogą chomikowi zaszkodzić.

Zawsze należy pamiętać, że jest to żywe stworzenie, warto zadbać o kontrolę nad jego małym opiekunem.

Klatkę, akwarium czy też terrarium dobrze jest wyposażyć we wspomniane wcześniej zabawki, służące rozwojowi i rozrywce chomika. Będą to między innymi:

• domek - dobrze jest wyposażyć mieszkanie chomika w specjalny domek, wykonany z plastiku lub drewna, można także zrobić taki domek z pudełka tekturowego. Zapewniamy w ten sposób gryzoniowi niewielką prywatność,
• drabinki - chomiki bardzo lubią przechodzić przez wszelkiego rodzaju przejścia, zakamarki, dlatego dobrze jest jego klatkę zaopatrzyć w drabinki i rurki. Dobrze jest również zamontować pięterka, aby chomik mógł się wspinać,
• kołowrotek - najważniejszy element wyposażenia. Ponieważ chomik prowadzi życie nocne, przed zakupieniem tej zabawki, warto sprawdzić głośność, z jakim pracuje, aby nie przeszkadzał podczas nocnego wypoczynku.

Powinniśmy zapewnić chomikowi dużo ruchu, również wypuszczając go codziennie z klatki. Można zakupić specjalną kulę do biegania, co zapewni pełną kontrolę nad nim i zabezpieczy przed jego ucieczką.

4.3. Pielęgnacja chomika

Zanim zdecydujemy się na zakup chomika, warto też dowiedzieć się, w jaki sposób go pielęgnować, aby jak najdłużej mógł komfortowo funkcjonować.

• należy zawiesić poidło w klatce i w miarę potrzeb uzupełniać je świeżą wodą pitną. Poidło nie może dotykać trocin, ponieważ mogą gnić od wody i doprowadzić chomika do choroby,
• należy podawać chomikowi karmę dwa razy dziennie, przez cały rok należy dostarczać mu świeżych owoców i warzyw. Przy wprowadzeniu do jadłospisu nowego składniku, należy dawać zwierzaki małe porcje, by stopniowo przyzwyczajać do niego organizm,
• klatkę należy sprzątać przynajmniej raz w tygodniu. W czasie tym należy umieścić chomika w bezpiecznym miejscu, a klatkę zanurzyć w wodzie z odrobiną środka do dezynfekcji. Następnie należy wysuszyć klatkę i wsypać nowe, czyste i suche trociny,
• nie wolno kąpać chomików, gryzonie te myją się same. Gdy wyczujemy nieprzyjemny zapach z klatki, oznacza to, że pochodzi on od trocin i trzeba je częściej wymieniać,
• w przypadku, gdy wybieramy się w podróż dłuższą niż trzy dni, należy chomika wziąć ze sobą lub poprosić kogoś o zaopiekowanie się nim.

Zawsze należy pamiętać, że jest to żywe stworzenie, zawsze trzeba mieć zupełną kontrolę nad jego małym opiekunem.

4.4. Oswajanie chomika

Nowo zakupionemu chomikowi trzeba pozwolić oswoić się z jego nowym domem. Przez początkowy okres kilku dni dobrze jest ograniczyć się tylko do sprzątania i karmienia, nie ruszając chomika zbytnio.

Następnie można zacząć powoli oswajać zwierzątko. Na początek dobrze jest dokładnie umyć ręce bezzapachowym mydłem, szczególnie warto to zrobić po wcześniejszym kontakcie z innym zwierzakiem. Zapach rąk opiekuna ogrywa bardzo ważną rolę podczas oswajania chomika. Jeśli nasz gryzoń poczuje obecność innego zwierzaka, może nie pozwolić się dotknąć, a nawet stać się agresywny.

Najlepszą porą dnia na oswajanie będzie wieczór - zwierzę to z uwagi na jego nocny tryb życia, będzie wtedy wyspany i w dobrym humorze. Warto zawsze to robić o tej samej porze dnia. Najłatwiej oswaja się chomiki młode, starsze są mniej ufne. Najlepszą rasą do oswajania jest chomik syryjski.

Oswajanie chomika przebiegnie sprawnie, jeśli będzie delikatnie i z wyczuciem głaskany i dotykany. W przypadku obecności innego zwierzęcia domowego, należy zapewnić gryzoniowi bezpieczeństwo, ponieważ pozostawiając go bez opieki, może paść ofiarą kota lub psa.

5. Chomik - czy przenosi choroby

Chomiki przenoszą wiele chorób. Mogą być nosicielem tasiemca, nicienia, czy pcheł. Mogą także być źródłem salmonellozy, listeriozy, wścieklizny, riketsjozy, leptospirozy czy przenosić bakterię Escherichia coli.

Mogą być również nosicielem bakterii Capylobacter, wywołującej u człowieka biegunkę. Są one wydalane wraz z kałem chomika.

Aby ograniczyć ryzyko zakażeń, warto dbać o gryzonia i jego otoczenie, oraz przestrzegać zasad higieny w kontakcie z nim. Po każdym kontakcie z chomikiem należy zawsze umyć dokładnie ręce i dbać, aby robili to również inni domownicy.

6. Alergia na chomiki

Pomimo, że chomiki nie wymagają dużo uwagi, mogą być również źródłem alergii. U mniej więcej 15% właścicieli tych gryzoni, w ciągu roku rozwija się na nie alergia. Alergeny tego zwierzaka znajdują się głównie w kurzu domowym na miękkich wykładzinach, na podłogach, w powietrzy czy też na łóżkach w sypialniach.

W przypadku chomików czynnikami uczulającymi mogą być jego białka, znajdujące się w ślinie, łoju czy też w moczu, ale także trociny i sian, znajdujące się w jego klatce czy akwarium.

Do najczęstszych objawów alergii na chomika należą:

• zapalenie spojówek,
• nieżyt nosa,
• łzawienie oczu,
• obrzęk okolicy twarzy, jamy ustnej, gardła i nosa,
• objawy astmy ze świszczącym oddechem i trudnością z nabraniem powietrza,
• pokrzywka,
• świąd skóry,
• wypryski atopowe.

Jeżeli objawy te pojawią się gdy w naszym domu mieszka chomik, konieczna może okazać się wizyta u alergologa, który skieruje nas na testy skórne, aby ustalić co dokładnie wywołało uczulenie. Alergia na gryzonie jest dość częstym zjawiskiem, więc w tym właśnie przypadku również ten czynnik mógł spowodować taką reakcję.

W sytuacji, gdy okaże się, że tak jest w rzeczywistości, klatkę należy przenieść poza sypialnię. Należy ograniczyć kontakty alergika z chomikiem, ściółkę dobrze jest wymienić na hipoalergiczną. Powinno się jeszcze częściej sprzątać klatkę, oraz zrezygnować z dywanów, tapicerek i narzut.

Alergik może otrzymać od lekarza leki antyhistaminowe, które zmniejszają objawy. Można także zdecydować się na odczulanie, jednak jest to leczenie dość długotrwałe, trwa zwykle od 3 do 5 lat.

Czasem niestety objawy alergii na chomika, jak np. astma oskrzelowa, są na tyle silne, że ze względów zdrowotnych musimy zwierzę oddać. Warto wtedy znaleźć osobę, która chętnie się naszym zwierzakiem zajmie, która z przyjemnością go przygarnie. Można także poprosić o pomoc jedną z organizacji, które zajmują się gryzoniami.

Kiedy znajdziemy chętną osobę na naszego chomika, dobrze jest przeprowadzić rozmowę z potencjalnym właścicielem, dowiedzieć się, jakie ma podejście do zwierząt i jaką motywacją kieruje się, chcąc nabyć zwierzaka. Będzie to pomocne w podjęciu decyzji o przekazaniu go tej osobie.

Po oddaniu chomika możemy poprosić o przesłanie kilku fotografii po jakimś czasie mieszkania u nowego właściciela. W taki sposób przekonamy się, czy oddaliśmy zwierzę w dobre i odpowiednie ręce.

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.