Choroba Meniere’a - przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie

Ucho wewnętrzne składa się z błędnika kostnego, w którego wnętrzu mieści się błędnik błoniasty wypełniony płynem – endolimfą. Część błędnika przylegającego do ucha środkowego to przedsionek.

Łączą się z nim ślimak (narząd słuchu) i kanały półkoliste, które służą do rejestrowania zmian położenia ciała. Endolimfa pobudza receptory, które przesyłają informację o pozycji ciała i ruchu w postaci impulsu nerwowego do mózgu.

Nadmierne nagromadzenie się endolimfy zakłóca przesyłanie impulsów z ucha wewnętrznego do mózgu, w wyniku czego pojawiają się objawy choroby. Naukowcy nie są zgodni, czy wynika to z nadmiernej produkcji endolimfy, czy z jej upośledzonego przepływu. Jedno jest pewne – kiedy jej ciśnienie rośnie, pojawiają się zawroty głowy, a słuch jest osłabiony.

Jedna z najnowszych teorii głosi, że przyczyną choroby Meniere'a nie jest jedynie zbyt duża ilość płynu w błędniku. Podejrzewa się, że na wystąpienie dolegliwości mogą być narażone osoby uzależnione od nikotyny, cierpiące na miażdżycę czy bezdech senny, co negatywnie wpływa na funkcjonowanie układu krążenia.

Choroby naczyniowe skutkują zmniejszeniem ilości krwi docierającej do mózgu (a zatem i do ucha) wraz z transportowanymi przez nią cennymi składnikami.

Z tego powodu odpowiedzialne za utrzymanie równowagi i słuch tkanki nie są w stanie wysyłać do mózgu sygnałów, co prowadzi do pojawienia się nieprzyjemnych dolegliwości.

Zdaniem specjalistów istnieje ponadto związek pomiędzy chorobą a migreną – okazuje się, że nawracające silne bóle głowy mogą poprzedzać jej wystąpienie.

Wśród innych czynników, które prawdopodobnie przyczyniają się do rozwoju choroby Meniere'a, należy wymienić niedostateczne wykształcenie kości skroniowej oraz nieprawidłową budowę anatomiczną ucha wewnętrznego skutkujące zaburzeniem krążenia płynu i wzrostem jego ciśnienia.

Winne mogą być także alergie oraz infekcje wirusowe – chodzi tu przede wszystkim o wirus HPV typu I oraz II, wirus Epsteina Barra oraz cytomegalowirus, czyli CMV. Nie bez znaczenia są uwarunkowania genetyczne, choć jak dotąd nie udało się wyodrębnić genu, który miałby odpowiadać za dolegliwości.

Zauważono, że u pacjentów, których krewni borykali się z chorobą, jej objawy ujawniały się wcześniej i charakteryzowały się większym nasileniem. Eksperci podkreślają, że wpływ na jej powstanie ma również upośledzenie procesów metabolicznych skutkujące produkowaniem nadmiernej ilości endolimfy, a także dysfunkcje psychosomatyczne.

Objawy schoroby Meniere'a obejmują błędnik oraz narząd słuchu i występują napadowo – nagle pojawiają się bóle głowy, zawroty głowy połączone z atakami nudności, a czasem nawet wymiotami, zaburzenia równowagi, szum w uszach, uczucie pełności ucha.

Szumy oraz uczucie wypełnienia ucha mogą występować razem z zaburzeniami słuchu – przed atakami, po nich lub pomiędzy nimi. Początkowo zaburzenia mogą być przejściowe i dotyczyć tylko niskich dźwięków. Wraz z rozwojem choroby się nasilają. Bezpośrednio po ataku chory może odczuwać silną senność.

W niektórych przypadkach choroby Meniere'a zawroty głowy są na tyle silne, że mogą spowodować utratę równowagi i upadek. Epizody te są nazywane „atakami kropli”. Zaburzenia równowagi mogą utrzymywać się nawet przez kilka następnych dni.

Badanie diagnozujące przeprowadzane jest na Oddziale Otolaryngologii. Stwierdzenie choroby Meniere’a u pacjenta następuje, gdy występują:

• dwa (lub więcej) epizody zawrotów głowy trwające co najmniej 20 minut,
• szum w uszach,
• uczucie pełności w uchu,
• tymczasowa utrata słuchu.

W celu wykluczenia innych chorób lekarz może zalecić rezonans magnetyczny (MRI) lub tomografię komputerową (CT) mózgu. W diagnostyce choroby Meniere’a wykorzystuje się również badanie potencjału słuchowego wywołanego z pnia mózgu (ABR).

W wielu przypadkach, w celu potwierdzenia diagnozy, jest konieczna także konsultacja okulistyczna i neurologiczna – takie objawy, jak zawroty głowy i szum w uszach mogą świadczyć o innych zaburzeniach, np. o uszkodzeniu błędnika.

Ważnym elementem terapii choroby Meniere’a jest zmiana prowadzonego trybu życia. Konieczne jest ograniczenie używek, soli czy czekolady, co może pomóc zmniejszyć liczbę oraz częstotliwość napadowych zawrotów głowy. Pacjenci powinni ponadto unikać stresu i zapewnić organizmowi odpowiednią ilość odpoczynku.

Nieprzyjemne objawy pomagają uśmierzyć środki farmakologiczne. Specjaliści zazwyczaj zalecają zażywanie leków przeciwhistaminowych, antybiotyków oraz kortykosteroidów, dzięki którym objawy stają się o wiele mniej dokuczliwe.

Jeżeli działania te okazują się nieskuteczne, to wykonywany jest zabieg chirurgiczny. Najczęściej przeprowadzony zostaje drenaż błony bębenkowej umożliwiający umieszczenie w uchu aparatu wywołującego zmianę ciśnienia.

Alternatywę stanowi przecięcie nerwu przedsionkowego, ponieważ uniemożliwia dotarcie do mózgu informacji o zawrotach głowy. Jest to jedyna metoda leczenia, dzięki której te dolegliwości ustępują, a pacjenta nie naraża się na utratę słuchu.

Niektórzy pacjenci stosują takie terapie niekonwencjonalne, jak akupunktura czy akupresura, tai chi, suplemety roślinne zawierające wyciąg z liści miłorzębu japońskiego, niacynę lub imbir. Ich skuteczność w leczeniu nie jest jednak potwierdzona.

Choroba Meniere’a znacznie utrudnia normalne funkcjonowanie. Zawroty głowy i często towarzyszące im wymioty mogą pojawić się właściwie w każdej chwili. Choć zdarzają się okresy remisji, trwające niekiedy nawet kilka lat, nagłe zaostrzenie objawów może przyczynić się do szybko rozwijającego się niedosłuchu.

Kelly Boyson ma chorobę Meniere'a. Nudności, zawroty głowy, a nawet wymioty to główne objawy choroby.

Przebieg choroby jest trudny. Chory nie traci przytomności, ale osoby z zewnątrz nie mogą się z nim normalnie porozumieć. Z każdym napadem chory może mieć większe problemy ze słuchem. Napady mogą trwać od kilku godzin do kilku dni.

Żeby ustalić, czy osoba choruje na Maniere'a, należy wykonać szereg badań. Zacząć należy od badania słuchu oraz układu równowagi, tomografii komputerowej i rezonansu magnetycznego, a także konsultacji neurologicznych i okulistycznych.

Najbardziej narażone są osoby po 40. roku życia. Ważne jest, aby pacjenci zmienili swój styl życia. Należy zaprzestać palenia papierosów i spożywania alkoholu. Ograniczyć trzeba także kawę, sól i czekoladę. Rozwojowi choroby sprzyja stres, dlatego należy dużo odpoczywać.

Ludzie, ktory widzą napad osoby chorej, zazwyczaj sądzą, że jest ona pijana. Chcesz wiedzieć więcej? Zobacz nasze WIDEO

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl.

Źródła

1. Zawroty głowy - diagnozowanie różnicowe
2. Hallpike CS.,Cairns H.,Observations on the pathology of ménière's syndrome.;The Journal of Laryngology and Otology, London, 1938, 53: 625-655.
3. Paparella MM.,Pathology of Meniere's disease, Ann Otol Rhinol Laryngol Suppl. 1984 Jul-Aug;112:31-5.
4. Latkowski B. Otorynolaryngologia - kompendium, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007, ISBN 978-83-200-3628-2
5. Janczewski G., Kosiek K., Latkowski B., Olszewski J. Algorytmy diagnostyki i postępowania w otorynolaryngologii, Termedia, Poznań 2010, ISBN 978-83-62138-41-8
6. Durko M., Godycki-Ćwirko M., Kosiek K., Latkowski B. Choroby uszu, nosa, jamy ustnej, gardła i krtani, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2008, ISBN 978-83-200-3705-0
7. Gryczyńska D. Otorynolaryngologia dziecięca, Alfa Medica Press, Bielsko-Biała 2007, ISBN 83-7522-001-8